Lieder der Soester Fehde - nach der Handschrift A 1 (Stadtarchiv Soest)

<115a>
Wyll gy wetten wu dar geschach,
wp eynen saterdage morgenn,
Dat neuelde also sere,
De Colschenn weren vor soist gerandt
Bysschop Dyderyck was er herr.
De wechter vp dem kuere sprack
Dar uan so quam eyn klockenslach
De colschen synt vns gekommen,
Rucke wy tho enne in dat velt
Des kryge wy alle fromenn.
Johann de rode eyn junger mann,
he sprack syne borger ann,
nu volget my all wys synnenn,
Ropet godt den heren ann,
De colschen wylle wy schynden,
Hau dar dorch voer du den heyt
Chrystus moyt vns waldenn,
De kortwyle was nicht lanck
Dat mannyge glaue to stuken spranck,
Se tuchten tho den swerdern,
Sey slogen so mannygen harden slach
De colschen tho der erdenn.
Herr Dyderych van wytten eyn stolter degen,
leue her vroste latet my leuen
Johan van Schede eyn schutte.
wy hadden id vp dat beste gedann,
Jdt mochte vns io nicht gelucken
Myn iuncker van buren eyn edelmann,
sprack her Dyderjck van burscheyt an,
Graue van wytkenstene,
wy meynden wy stonde(n) by vnsen fru(n)den,
nu sta wy hyr alleyne,
Dar bleyff steuen van laer doyt,
Myt allen synen knechtenn. <115b>
Wulff van vfelen sych vmme sach,
der geuangenn mer dan hundert war(en)
he hadde syck hoch vor mettenn,
he wolde der Soistschen velle faenn,
De brock hadde he vorgettenn.

Eyn gedycht wu kortlyckhusen
gewunnen wort·
Wyll gy horenn eyn nyge gedycht,
wu idt de heren hebben vth gerycht,
Al in dem Colschen landt,
Vor kortlynckhusen synt se getogenn,
Myt volcke mannyger handt.
Cleue, Marcke, hogemoyt,
paderborne, lyppe dat edell bloydt,
de van soist mocht men dar schauwen,
se stalten ere bussen vor dat huss.
dat rede jck vp myn truwenn,
Hunolt van hanxell dat vornam
he was so duldych als eyn lam,
vnnd de anderen guden gesellenn,
de van soist reypen sey ann
se beden enne rede tho vortellenn.
Dat enn mochte en nicht boscheyn,
de bussen mosten bey reymen teyen,
vnnd schotten an de murenn.
dat se reyt tho beyden sydenn,
darvp mochten se nicht duren.
Des morgens reypen se eynen andere(n) frede,
dat men hörde doch ere rede,
de van soist mosten dar komenn,
vnnd horen dar eyn wort,
des kregen se neynen fromenn,
Her Dettmar kleppynck eyn borgermester gudt,
Jasper torck was woll gemoyt, <116a>
se reden to den herenn,
vnnd geuen en dysse sacken to verstan
alse ick jw werde vorklarenn.
Se welt syck vns geuangen geuenn,
Dat wy enne frysten lyff vnd leuenn,
Vnnd stellen vns dat huiss tohanden,
Vnnd nemen dat huss geryslyck jnn
tho behoyff alle vnsen landenn,
Dey heren weren des wolgemoyt
se sprecken ja dat duncket vns syn gudt.
wy wylt danhen rydenn
vnnd nemen dat huss geryslyck jn,
vnnd wylt des nicht vormydenn.
Vor dat huys de heren quemen,
wu snell se dat vp dem huse verneme(n)
Sey quemen daraff getreden
vnnd geuen syck geuangen
jn der heren hant bj all solcken reden.
Me moste enne frystenn leuen vnd lyff,
Darvan was vorder geyn kyff,
se nemen se dar geuangen,
vnnd leydenn se myt syck in dat heer
myt mannygenn groten verlangenn.
Dus so wort dat huys gewunnenn
Dat schach des morgens by hoyer sunnen
vnnd hebbet dat inne myt ehrenn
her Johann van hanxell reyt enwech
alto denn hesseschen herenn.
Vnnd well enne doyn dysse sake kundt
vnnd maken dar eyn nye verbundt
Eyn nyen walt wyll he hauwen
Dar to hefft he syn huss vorloren.
he mach woll eyn ander buwen,
De vns dyssen rey vorsanck
vryssche mey js he genandt, <116b>
he hefft id woll vth gesungenn
Ruden, warsten, Beleke vnd dat ganse lant
synt an de handt gesprungenn.

Eyn ander gedycht.
Jck wyll dy seggen wat geschach
vp gudenstach na margreden dach
All in dem seluen jare
Do man xlvi schryff
Dat wyll jck dy apenbarenn
Bysschop dyderyck kyck jntlandt
he toch vor soist myt geweldyger handt
myt mannyger hande were
de van soist bereyden syck tho hant
tho vote vnnd to perde,
Se togen tho enne jn dat veldt,
dar he myt synen banner heldt,
se schotten dar manygen bussen clodt,
den eynen lam, den anderen doyt,
se konden des nicht gekeren
de menne leden grote noydt
all vp den ackermerenn,
Se werden enne dat soistsche velt,
se jageden enne myt groter gewalt
van dyssen sydt der sledde,
myt bogen vnnd bussen des gelyck
vordeynden prys vnnd ehre darmede.
De furste van Cleue hochgeborenn,
Eyntboyt den papen hochbeschorenn,
wat he dartho reyde
he wolde eme strydes vorplegenn,
vor den plas behelde,
Se sprecken alle vth eynen munde,
et were eyne vngeluckyge stunde, <117a>
Dat he des nicht endede,
Mallynckrot den gaff vnt gode,
der duuel hefft ene vns genomen.
Clamer bussche heth de mann,
de de Colschen wecken kan,
he wecket se myt geschrye,
de van soist hebben noch wall karnn,
all dede den papen noch so tarne,
De bysschop gelyckede eynen wulue vnd toch jnt holt <in HS: holt u.d.Z. ergänzt>
syn sorge weren so mannychwalt,
he leyde sych dar betunenn,
e(m)me was leyde vor gewalte,
dar genget an eyn rumenn.
Se reypenn all locht em na,
he moyt enwech ha· ha· ha,
he hefft hyr wall gewesenn,
de eere de em vorgescha,
de is em all eyntresenn,
Se togen tho werle jn dat slote,
se weren so mode, se weren so math
se hedden so gerne gettenn,
dar gaff men enne nauwe half sayth
des hadde enne wall vordrottenn.
Bysschop van collen, hyldensem vnd magnus
warvmme bleue gy nicht to huis,
vnnd gengen to collen tho core,
gy spelet so sere vp jw vorluys
vy alden grysen dorenn.
Fruchtet gy nicht juw heren torne,
dardorch gi mogen werden vorloren,
vnnd de jw heuet geschapenn
nicht to rouen, brenen vnnd kerckenschynden <in HS: den u.d. Z. ergänzt>
schamet jw alden grysen papen. <117b>
De vns dydt nye leycken sanck,
eyn ruter knecht was he genandt,
he heuet idt wall gesungenn,
de colschen hebben e(m)me leydt gedan
dyt leyt wyll he enne doen sendenn.

Vann dem Belege
vor Soist.
Uuer, Blyxen van hagelslach,
krich vnnd orllych groydt,
dat brenget de welt in vngemack,
de chrysten lydenn noydt
dat gode selues geyne(n) frede mochte haynn
dat merkede me by den salschen joeden,
de gode vnsen heren vorraden dedenn.
Am lsten van dyssen sommer tydt,
de wort sych eyn reydt bestaynn,
van collschen, Bemen vnnd sassen,
darto de Messcheschen herenn,
de Blomberch wort vth gebrandt,
dar schach jamer grodt,
harn, vnnd Lemegou gengen se ann,
de lyppe leyt eynen harden stoydt
De eyne borger tho dem anderen sprack
vns deyt woll hulpe noyt,
wy seyn so mannygen dusent mann,
se staen na vnsen doyt,
Nu help vns chrystus vnd syn engele koer
dat se vnsen vyanden sturenn,
so behalde wy dyssenn plas. <118a>
Se schottenn de harten muren entwe,
De thorne vellen vmme
Dar sach man schon ruter spell
vor der lyppe heff syck vp eyn stelenberch
Noch grayer dan eyn jys
se stalten syck an wu eyn wunderwerck,
se wolden vordeynen den prys.
Sey leytenn vor der lypp trumpetten slaen
Dar hoff sych eyn grodt heer,
wall vp gy heren junck vnnd alt.
Na soist js vnse beger,
dar wyl wy vorteren berch vnnd holt,
kondt wy soyst gewynnen
de lyppe queme seluen ann,
Jck harde eyn <in HS: noch ein 'eyn'? - schwer lesbar> fogelken syngenn,
dat vp dem kurhus sanck,
Jck sach eyn schar vp dryngenn,
vell blancker dan eyn glas,
dat syt de cleueschen ruter stolt,
de wylt vns beschudden den plas,
de syt vns truwe vnnd holt.
Sey stalten sych reyslych vp de wer
des geuen en de heren danck,
se schotten myt bussen jn dat heer,
de bemer worden kranck,
de graue van sterneberch reyp ouer luyt
wat boser ruter synt de cleueschenn,
se drucken vns vp de huyt. <118b>
Myn her van Collenn vorantworde dat
se hebben myr leyd gedaen,
se nement my sunte peters stadt
Jch byn syn capellann,
se rouet myn stede, se bernet myn landt
des moyt ich eyn ruter sterue(n) ahne myn danck. <in HS: danck u.d.Z. ergänzt>
Se leyten en eyn beer bruwen,
van kalcke vnnd ock van melle
dat schenkeden en de frouwen.
se spellden en vp de kellenn
se geuenn er leuenn v(m)me eyn kapp
ja pyle duchten enn vyolien synn,
se helden dar jo nicht aff
Hedden de cleueschen ruter gedann
Soist wer gewunnen,
So harde was se bestann,
Godt gaff dat se myt schanden mosten aff gan. <in HS: aff gan u.d.Z. ergänzt>