| Hyr behynt de prolo | |
| gus in dat bock va(n) | |
| den leuende en(de) myrake | |
| le sunte ludgers de eyn | |
| bysschopp was der stad | |
| van mu(n)ster welke stad | |
| was gheheite(n) my my gar | |
| deuoert | |
| Allen criste | |
| nen ghe | |
| louyghe(n) | |
| waraffti | |
| ghe(n) leff | |
| hebbers godes ende sy | |
| ner hillighen vop alle(n) | |
| steden schryuet de bro | |
| ders van den closter | |
| vnses hillighe(n) ghesu(n)t | |
| makers vn(de) des hillige(n) | |
| confessors sunte lud | |
| gers vn(de) begert ene | |
| to hebbene de salich | |
| eyt de dar ys in (christ)o | |
| vnsen ghesontmak(er) | |
| Wante alse betuget | |
| de hillige schryfft | |
| dat ys grot dat me(n) | |
| appenbart de wercke <120rb> | |
| godes so dancket | |
| vns dar nutte wese(n) | |
| yst dat wy <gestr.:> dat> be | |
| schryue(n) van den | |
| doghede(n) des aller | |
| hilligeste(n) vaders su(n)te | |
| ludghers vn(de) van syne(n) | |
| hemelschen leuende | |
| vp ertryke Dat ys | |
| Erbarlick dat men | |
| den sterfflike(n) men | |
| schen bedude des | |
| ghenne(n) leuend wel | |
| kes name ys ghe | |
| schreuen ynt bock des | |
| leuendes Aldus sal | |
| vervullet werden | |
| dauides word De | |
| rechtuerdighe sal | |
| wesen yn der ewiger | |
| ghedechtnysse wan | |
| ner vns de hillighe | |
| schryft bewiset yn | |
| vortganghe der | |
| tijt sunder lyttere(n) | |
| syne memorie vn(de) <120va> | |
| syne dogheden Wat | |
| tan de schult de behor | |
| licheit vnde de wille | |
| trecket vns de syne | |
| eghene gheuodede(n) | |
| kynder synt to des | |
| sen wercken nochta(n)t | |
| cleynheit der kunst | |
| vn(de) de quaet many | |
| ghe gheloue somy | |
| ghe menschen van | |
| den <gestr.: ghelouen> doghe | |
| den to vertellen e | |
| verbot vns dit an | |
| to nemene Vns | |
| duncket dat wy | |
| sollen begeren na | |
| der wyse des me(n) | |
| scheliken verstan | |
| des <gestr.: al l> als lelike | |
| kynder bergeren de | |
| schone olderen heb | |
| ben vn(de) als oldere(n) | |
| de nycht louelick | |
| en syn vn(de) eer kyn | |
| der seer louelick sy(n) <120vb> | |
| Wan vns de wercke | |
| desses hilligen vaders | |
| sunte luders vn(de) beson | |
| de(r)n vnses houet heren | |
| behagen bauen dat ver | |
| denst offte werdet ghe | |
| louet bauen mate Jn | |
| dessen dyncghen wat | |
| tan wy vryliken mo | |
| gen seggen <gestr.: D> Dat wi | |
| ene genssliken so vele | |
| nycht en konne(n) louen | |
| als wy wolden noch | |
| tant so daner ghedach | |
| ten ofte weder spreky(n)c | |
| ge mach men veervol | |
| delike wederstaen wa(n) | |
| te wo danych dattet | |
| ys dat wy schryuet de | |
| dat lesen sollet ofte se | |
| synt wyser ofte vnwy | |
| ser dan den ghenen de | |
| dyt schryue(n)t Synt se | |
| wyser so veer als men | |
| waer dyn eghe segge | |
| na den worden sun | |
| te pauwels sollen se | |
| gerne lyde(n) de onwy | |
| sen wante sy eys sy(n)t <121ra> | |
| Synt se vnwiser yn | |
| den dat se sick soluer | |
| mercken en(de) ander lu | |
| de so sollen se van rech | |
| te lyden de cleyn wys | |
| synd ofte luttick wys | |
| heit hebben Verwar | |
| wer yemand den ycht | |
| twyuelde an den dy(n)c | |
| ghen de wy seggen sol | |
| let den moghen de | |
| nyen myrakele de to | |
| synen graue scheyn | |
| ghelouych maken | |
| off de ghenne de sy(n) | |
| hillighe leuend <ü.d.Z.: be>kan | |
| den de noch ey(n) deel | |
| leuet moghet se vn | |
| der richten Mer wat | |
| tan vnse here vele an | |
| der dyncghe vermyd | |
| dest em heuet ghewer | |
| ket Wy wilt allene | |
| yn dessen boke schry | |
| uen de dyncghe de | |
| wy hebben vernome(n) | |
| van den de myt em <121rb> | |
| plegen to conuerse | |
| rene off de dyncge | |
| de wy beschreuen | |
| gheun(n)de(n) hebbet | |
| off de wy gheseyn | |
| hebbe(n) myt vnsen | |
| ogen de gheschey(n) | |
| synt to syne(n) hillige(n) | |
| reliquien vn(de) ghe | |
| beenten Dyt werk | |
| sal twe boke heb | |
| ben Dat erste bok | |
| sal holden syn leue(n)d | |
| vn(de) syne(n) doet Dat | |
| ander bok sal be | |
| schryue(n) de myra | |
| kele de na synen | |
| dode to syner me | |
| morie(n) ghescheyn | |
| synd Jn desse(n) wer- | |
| ke wille wy also | |
| matyghen de wy | |
| se vnses schreyue(n)s | |
| na cleynheit vnse<gestr.: s>r | |
| verstantnysse dat | |
| de kortheit nycht <121va> | |
| en schade der versta(n)t | |
| nysse noch de la(n)kh | |
| eit nyn verdretync | |
| ghe [...] en make So | |
| wil wy ou(er)myds hol | |
| pe godes en(de) verde(n)ste | |
| syner hillige(n) vnde | |
| besondere(n) vermyd | |
| dest holpe dar wy | |
| van schryuet wil | |
| let to der ere(n) godes | |
| vn(de) totter glorifice | |
| rynghe synes knech | |
| tes to nutticheyt | |
| der genner de dit | |
| horen schryue(n) als | |
| wy warlikest kon | |
| net dat leuent des | |
| alder hilligesten bis | |
| schoppes su(n)te lud | |
| hgers des confessors (christ)i | |
| <gestr.: ys> Hyr begynd | |
| dat leuend sunte lud | |
| gers de bisschop was | |
| to monster Jn den | |
| namen des heren <121vb> | |
| IN den ty | |
| den <ü.d.Z.: do> leuede | |
| rabbadus | |
| de kony(n)k | |
| der vrese(n) | |
| was eyn | |
| edel man geheten | |
| wirsyngus wattan | |
| dat he nycht en be | |
| kande den gheloue(n) | |
| der hilligen dreuol | |
| dicheit nochtant was | |
| he eyn holper der | |
| arme(n) vn(de) bescherm | |
| er der bedrucked(er) | |
| vn(de) rechtuerdich y(n) | |
| den gherichte Mer | |
| wante dat volk in | |
| der tijt was verbly(n) | |
| det mytter dwelync | |
| ghe der vnghelo- | |
| uen so worde(n) vele | |
| mensschen bedruc | |
| ket myt vnrechte <122ra> | |
| van den bosen kony(n) | |
| ghe vn(de) van synen de(n) | |
| ren Wante desse ko | |
| nynck dodede ey(n) deel | |
| desses volcke em la | |
| ghe leggende vnde | |
| besat eer erffnysse | |
| somyge vor dreff he | |
| vt den lande vn(de) na(m) | |
| nochtant oer eerff | |
| nysse MEr desse vor ge | |
| nomede wyrsyncg(us) | |
| satte sich hir en te | |
| gen to beschermene | |
| de waerheit vor den | |
| konyncghe vnder vor | |
| synen pryncen vn(de) v(n)t | |
| sach nemandes p(er)sone(n) | |
| yn rechtuerdelike to | |
| ry chtene vnde bescher | |
| mede de warheit Hir | |
| van gheschach dat | |
| he grote laghe leet | |
| van den wrede(n) kony(n) | |
| ghe so dat de kony(n)k | |
| geboet dat men ene <122rb> | |
| solde klocklicke do | |
| den vn(de) neme(n) syn | |
| gut Mer desse fe- | |
| nynde raet wort | |
| em vor ghekundi | |
| ghet van eyne(n) rat | |
| gheuer desses ko | |
| nyncghes wante | |
| ene vele me(n)schen | |
| leeff hadde(n) Do dit | |
| wyrsyncgus vor | |
| nam do vlo he he | |
| melike myt syn(er) | |
| husfrouwe(n) myt | |
| eyne(n) syne(n) sonne | |
| vn(de) myt somyge(n) | |
| syne(n) van syne(n) hus | |
| ghesy(n)ne vn(de) qua(m) | |
| to den greuen | |
| van franckrijke | |
| de gheheyten | |
| was grijmold | |
| Dar wart he | |
| van dessen gr | |
| uen goetlike v(n)t <122va> | |
| fancgen vn(de) wonde | |
| yn den lande van | |
| franck rike vnde | |
| leerde dar den ker | |
| stenen geloue(n) vn(de) | |
| he vntfenck de do | |
| pe myt synre hus | |
| vrouwen mynt syne(n) | |
| sonne vn(de) myt syne(n) | |
| andere(n) ghesy(n)de | |
| Do desse greue gry | |
| mold ghestoruen | |
| was de andere(n) | |
| greuen van franc | |
| ryke behelde(n) de(n) | |
| ersame(n) man wir | |
| sincgus myt em | |
| vn(de) erede(n) em my t | |
| gaue(n) Syn husfro | |
| we telede em yn | |
| desser vart eyne(n) | |
| anderen so(n)ne ghe | |
| heite(n) thijtgrijm | |
| vn(de) nege(n) dochter | |
| vn(de) starff do in de(n) | |
| vrede vn(de) sesse eere <122vb> | |
| dochtere storue(n) yn | |
| erer iunfferschop | |
| De vader wirsunc | |
| gus vodede syne twe | |
| so(n)ne mytten dren | |
| dochteren yn den | |
| anxte godes vnde | |
| bewarde syne kus- | |
| scheit de ander tyt | |
| synes leuendes | |
| Van rabbodus den | |
| konynck van vresla(n)t | |
| DO dit gheschey(n) | |
| was do veel de | |
| konynck rabbodus | |
| yn eyne kranckheit | |
| da er he ynne starff | |
| vn(de) ses yaer stedelike | |
| vor synen dode qua(m) | |
| he allentele(n) to ener | |
| droffheit dat syn rike | |
| begaen to vermy(n)re(n) | |
| vnde dat franckes- | |
| scheryke began to | |
| wassene Desse kony(n)k | |
| yn syner kranckheit <123ra> | |
| sande he boden to | |
| wirsyncgu(m) vnde be | |
| geerde dat he wol | |
| de to em kome(n) vn(de) | |
| vntfaen syne erff | |
| nysse weder Daer | |
| en bauen louede he | |
| em vele gaue ander | |
| to gheunene wer t | |
| dat he vrede my t | |
| em wolde holden wa(n) | |
| te he kersten was so | |
| en achtede he syner | |
| bede nycht Ander | |
| werue sande rabbo | |
| dus boden to wirsync | |
| gu(m) vnde bat em w(er)t | |
| dat he selue(n) nycht en | |
| wolde kome(n) dat he | |
| em doch sande syne(n) | |
| sonne vn(de) swor em | |
| he wolde em gheue(n) | |
| wat he em ghelouet | |
| hadde Ten leste(n) wort | |
| wirsyncgus verwo(n) | |
| nen myt bede(n) vn(de) <123rb> | |
| sande synen yunc | |
| gesten sonne tot | |
| em den vntfe(n)ck | |
| de konynck gutli | |
| ke ande leyt ene | |
| eersamlike myt em | |
| wonne(n) vn(de) gaff | |
| em weder synes | |
| vaders erff nysse | |
| mer de vader wo | |
| nede myt syne n | |
| oldesten sonne vn(de) | |
| myt syne(n) dochte | |
| ren yn den lan | |
| de van franck ry | |
| ke to der tijt to | |
| der tyt to dat rab | |
| badus de kony(n)k | |
| was vorstoruen | |
| Van karolus den | |
| greuen wo he vres | |
| land wan | |
| DAr na ghe- | |
| schach dat | |
| <gestr.: pp> pippyn de gre | |
| ue van franckry- <123va> | |
| ke starff vn(de) ka | |
| rolus syn sonn e | |
| besat dat rike | |
| Desse karolus wa(n) | |
| vele volkes to sy | |
| nen ryke(n) He wa(n) | |
| vreesland to syne(n) | |
| ryke vnde dode | |
| de den konynck | |
| rabbodus vn(de) sat | |
| te sunte willebror | |
| dus to eyne(n) pre | |
| diker der vrese(n) | |
| vn(de) satte em den | |
| bysdomes stol y(n) | |
| den castelle va(n) | |
| vtrecht als dat | |
| gheschreue(n) steit | |
| yn den bok e | |
| van syne(n) leue(n) | |
| de Do gaff ka | |
| rolus den vor | |
| gheschreuen | |
| wyrsyncgum | |
| eyne gaue yn <123vb> | |
| vresland vn(de) schic | |
| kede em weder | |
| to synen lande v(m) | |
| me sterckyncge | |
| des ghelouen | |
| Do quam he vn(de) | |
| weder vntfenck | |
| syn erffnysse vn(de) | |
| wonde by vtrecht | |
| vn(de) he was eyn | |
| hulper sunte wil | |
| lebrord(us) myt sy | |
| nen kyndere(n) vn(de) | |
| myt synen ma | |
| gen yn alle(n) dat | |
| he vermochte | |
| Sunte willebror | |
| dus hadde ne ser | |
| leff wante he was | |
| eyn gut ma(n) vast | |
| van geloue(n) vn(de) vn(de) | |
| vntfencklick de(n) | |
| ghemeyne(n) vol | |
| ke vn(de) bewarde <124ra> | |
| de kusscheit Wo me(n) | |
| sunte ludgers moder | |
| drenck en solde do se | |
| gheborn was | |
| DO wirsincgus | |
| was ghestorue(n) | |
| dar na thyt grij m sy(n) | |
| sonne iungeste sonne | |
| truwede eyn husfrou | |
| wen de was gheheite(n) | |
| liffburgis Dosse lijffburch | |
| hadde eyne older mo | |
| der van eres vaders | |
| weghen de was hey | |
| denssch Desse older | |
| moder bedrouede sik | |
| hyr v(m)me dat oeren | |
| sonne allene dochters | |
| gheboren woerden | |
| vn(de) gheboet van tor | |
| nycheyt dat men yn | |
| der seluen vre(n) drenc | |
| ken solde sunte ludger<ü.d.Z.: s> | |
| moder als se ghebo | |
| ren was Do eyn va(n) | |
| den ghesnyde den | |
| <gestr.: dyt> ghebode(n) was <124rb> | |
| wolde dat meghe | |
| dekyn steken in ey(n) | |
| emmer vol waters | |
| Do greep dat ky(n) | |
| dekyn myt bey | |
| den handen ba | |
| uen an de(n) emmer | |
| vn(de) beschermede | |
| sick so vele als dat | |
| mochte vp dat | |
| et nycht verdre(n)c | |
| ket en worde She(n)<sic> | |
| selike dit was ey(n) | |
| wo(n)derlick cape- | |
| spil dat eyn kley | |
| ne kyndekyn yn | |
| der seluer vre ge | |
| boren mochte wor- | |
| stelen tege(n) ene(n) ma(n) | |
| van vollenkome(n) ol | |
| der Jn desser won | |
| derliker worstelync | |
| ge vnder dessen | |
| twen so gheschach | |
| dat na der bat in- | |
| hertigesten schicky(n) | |
| ghe des allemech- <124va> | |
| tigen godes dat dar | |
| eyn naberssche vp de | |
| mate quam vn(de) wort | |
| beweget van barm | |
| herticheit vn(de) verlo | |
| se dat kynd wth der | |
| macht des ghennes | |
| de dit drencke(n) wol | |
| dem Ende wante de | |
| heydene hadden ene | |
| wise dat me(n) nyne | |
| kynder doden en moch | |
| te de ens wat gheget | |
| ten hadde(n) so leyp dit | |
| wyff hastlike(n) my t des | |
| sen kynde to oeren hus | |
| vn(de) stack em wat ha | |
| nyges yn de(n) mo(n)t | |
| vn(de) dat verstynde | |
| det van stonden | |
| an op vn(de) wort so<Korrektur: so wort> | |
| dat kynd verloset | |
| van den per yckel | |
| des anstaenden do | |
| des Wante de ge | |
| ne dem dit kynt | |
| beuolen was to do | |
| dene de en moch <124vb> | |
| tes do nycht dode(n) | |
| teghen de wise der | |
| heydesschen yn setty(n)c | |
| ge noch ock so en dor | |
| ste he nycht belyen | |
| syne vnghehorsam | |
| heit de older moder | |
| de hersschopie hadde | |
| yn oers sonnes hues | |
| vnde leyt stillike de | |
| ser vrouwe(n) dyt kynt | |
| vode(n) ten leste(n) wort dit | |
| kynd hemelike ghe | |
| uodet yn syns vaders | |
| hues vn(de) na desser old(er) | |
| moder dode word id | |
| syner moder weder | |
| gegeue(n) O (christ)e va(n) wes | |
| gaue ys dit gheschey(n) | |
| dan van dyner gha | |
| ue We gaff so kleyne(n) | |
| kynde verstantnysse (?) | |
| We gaff em starckheit | |
| dattet sick werde O | |
| god dyne myldich | |
| eit dyne heitheit he | |
| uet dat ghedaen | |
| Du heuest dir meghe- <125ra> | |
| kyn verloset van den | |
| peryckel de dodes v(m) | |
| me verdenst sunte lud | |
| ghers de van em sol | |
| de gheboren werde(n) | |
| Wante dar tho he | |
| uestu dat bewaret | |
| Verwar de moder | |
| desses kyndes dar by | |
| so dane wyckyncghe | |
| vn(de) teken gheschege(n) | |
| was selich vn(de) wer- | |
| dich alles loues Wa(n) | |
| te wattan dat <gestr.: me> | |
| <gestr.: ghedynck> me ghe | |
| dekyn vele kleyner | |
| was van verdenste(n) | |
| vn(de) werdicheit dan | |
| moyses de gode sach | |
| van an ghesichte to | |
| an ghesichte nochta(n)t | |
| wort dat em wat ghe | |
| liket yn den ordele | |
| des dodes vn(de) yn der | |
| verlosyncghe van | |
| den dode Als yn vor | |
| tyden de bose kony(n)ck <125rb> | |
| pharao gheboden | |
| hadde dat men moy | |
| ses yn den water | |
| verdrencken solde | |
| als hadde ock dyt | |
| meghedekyn dat | |
| selue ordel des do | |
| des vntfancghen | |
| van der wreder ol | |
| der moder moyses | |
| moder wante he | |
| eyn schone kynt | |
| was so hudde se ene | |
| dre mant. meer | |
| dessen meghede | |
| ky(n) en wart nyne | |
| tyt gegeuen vn(de) | |
| als dat ordel de | |
| dodes was <gestr.: y>a<ü.d.Z.: r>me<ü.d.Z.: e>r | |
| vn(de) scharper so wort | |
| se erer moder we | |
| der ghegheuen | |
| Des konyncghes | |
| dochter pharaonis | |
| verkoes moyses | |
| in eynen sonne mer <125va> | |
| dytarme vrouwe | |
| ken vodede dit me | |
| ghedekyn vor oer | |
| dochter Pharaonis | |
| dochter verbarmede | |
| sick ouer dat kynd | |
| moyses do dat schre | |
| eyede mer desse na | |
| berssche vorlosede dat | |
| meghedekyn dat | |
| sick beschermede Te(n) | |
| lesten leydede moy | |
| ses dat hebressche | |
| volck wth egipte(n) | |
| mer dit meghede | |
| kyn dattet yn der | |
| naturen nycht had | |
| de heuet oer son | |
| ne vervullet de so | |
| veke heydensches | |
| volkes van oerer | |
| dwellyncge heuet | |
| verloset De ber | |
| nycheit desser er | |
| samen vrouwe(n) yn | |
| erer kyntheit wert | |
| belouet myt desse(n) | |
| tekene(n) vn(de) bewysi(n)ge | |
| <125vb> | |
| Wo sunte Ludgers mo | |
| der vol vp eyne(n) schar | |
| pen pael dp se ene drochy | |
| DAr na do se was | |
| mamber<sic> gewor | |
| den vn(de) ene(n) ma(n) ghe | |
| truwet hadde Do se | |
| swancger was vnde | |
| droch su(n)te ludgheer | |
| yn oere(n) buke do vol se | |
| to eyner tyt vp eyne(n) | |
| <gestr.: pael> scharpe(n) pael de | |
| oer syden dorstack so | |
| dat se by na vor doet | |
| wart hen ghedrege(n) | |
| Groeten anxt vn(de) ny | |
| ne kleyne droffnys | |
| se hadde dat volck | |
| Wante se bedrouede(n) | |
| sick om den anstaen | |
| den doet der moder | |
| vn(de) beanxte(n)den dat | |
| de vrucht yn der mo | |
| der buke solde ster | |
| uen Mer de myldich | |
| eyt godes de dar ys | |
| ey(n) hulpper yn der no<ü.d.Z.: e>t | |
| yn der droffnysse was <126ra> | |
| by er Wante desse vrou | |
| we to hantes Do se sick | |
| verhalet hadde yn | |
| den gheiste wort se | |
| weder ghesu(n)t vnde | |
| yn den kynde sunte | |
| ludgher dat se dar na | |
| to hantes to der werl | |
| de brachte en wort ny | |
| ne quessyncghe ghe | |
| funden Wo solde god | |
| de to vore(n) bekande | |
| de hillicheit su(n)te lud | |
| gers dat moghen | |
| lyden dat so dane mo | |
| der also steruen solde | |
| de so hillighen kynt | |
| solde ter werld brenc | |
| ghen off dat sick dat | |
| kynd ge quesset ha | |
| de Desse ersame vrou | |
| we vol nycht op dat | |
| se sick quetsede mer | |
| vp dat se grotlike | |
| verloset worde Ve | |
| le meer <ü.d.Z.: was> dat dat se | |
| van den dode ent <126rb> | |
| genck dan dat se | |
| nycht gheualle(n) | |
| en hadde We twy | |
| uelt hyr an dan | |
| dit gesscheyn sy | |
| van verdenste des | |
| kyndes dat van | |
| oer solde gebore(n) | |
| werde(n) Wante al | |
| se yn vortyde(n) de | |
| hillige moder go | |
| des Maria vn(de) de | |
| hillighe Elizabeth | |
| sunte Joha(n)nes mo | |
| der van vorde(n)ste(n) | |
| vn(de) van den geiste | |
| oerer beider kyn | |
| der p(ro)pherereden | |
| <gestr.: also heuet> alzo he | |
| uet och dit gu | |
| de wyff betuget | |
| ore vorlosyncge | |
| van den verden | |
| sten eres hilligen | |
| kyndes Verwar | |
| myt de(n) beghy(n)ne <126va> | |
| syner gheburte he | |
| uet he bewiset wo | |
| groet dat he to ko | |
| mende wesen sol | |
| de Wat sunte lud | |
| gher bedreff yn sy | |
| ner kyndschap | |
| DAer na do dat | |
| kynd ludger(us) | |
| ghedopet was vn(de) | |
| beghan to gane vn(de) | |
| stamerende to spre | |
| kene to hand na(m) | |
| dat to sich de syn | |
| ne der wyser ma(n) | |
| ne vn(de) eyn herte | |
| der olden Jn syn(er) | |
| knelliker yoget | |
| was he rype van | |
| zeden vn(de) vnbe- | |
| ulecket va(n) leuen | |
| de syne synne en | |
| gaff he to ny ner | |
| walluste(n) offte ou(er) | |
| uoldicheit He vlo | |
| dat spyl dat den <126vb> | |
| kyndere(n) seer ghenoch | |
| lick ys als eyn suke | |
| De hillighe schrijft | |
| dat he v(m)me gebreck | |
| des olders nycht ko(n) | |
| de lere(n) bewysede he | |
| myt somyge(n) teke(n) | |
| dat he de vorbedach | |
| te myt ener beger | |
| te synes synnes vn(de) | |
| synes dancke(n) Wan | |
| neer ander kyndere | |
| speleden so versa- | |
| melde he barck der | |
| bome dar men me | |
| de to luchtene plecht | |
| vn(de) makede dar van | |
| als boke Vnde wan | |
| he dar myt natich | |
| eit myt enen halme | |
| wat nǔttlike als | |
| em duchte yn ghe | |
| schreuen hadde so | |
| brachte he desse | |
| boke syner mod(er) | |
| to bewarene off dat <127ra> | |
| wat nuttes ghewe | |
| sen hadde Ende dat | |
| dede he alse eyn ky(n)d | |
| na den kyntliken sy(n) | |
| nen na den dat su(n) | |
| te pauwel secht Do | |
| ick eyn kynd was | |
| so sprack ich als ey(n) | |
| kynd ick smakede | |
| als eyn kynd. ick | |
| dachte als eyn ky(n)d | |
| Mer god van wes | |
| vorsichtiger schicky(n) | |
| ghe nycht en ghe | |
| scheit vp der erden | |
| sunder sake bewise | |
| de ene myt dessen | |
| tekenen eyne(n) toko | |
| menden lerer syner | |
| kercken Wanneer | |
| em ghevraget wort | |
| wat he yn de(n) dage | |
| ghedaen hadde so | |
| antworde he <a.r.R.: dat he> alde(n) | |
| dach hadde he bo- <127rb> | |
| ke ghemaket off | |
| gheschreue(n) ofte ge | |
| lesen Wan men eme | |
| dan vort vragede | |
| we eme dat gelert | |
| hadde So antwor | |
| de he god heuet | |
| my ghelert O wa- | |
| re lerer der aposte | |
| le. werdich enen | |
| vullenkome(n) ma(n) | |
| ne vn(de) seer to ver | |
| wonderde yn so | |
| kleyner borst He | |
| uet he aldus nicht | |
| gheantwert Waer | |
| v(m)me heuestu my | |
| ghevraget we my | |
| ghelert heuet | |
| Leert ock we an | |
| ders de me(n)schen | |
| dan god (?) We dot | |
| vp de monde der | |
| stu(m)men en(de) maket | |
| wys de <gestr.: stu(m)men> | |
| tuncghen der ky(n)- <127vb> | |
| bedreff so dane offe | |
| nyncghe Mer na vort | |
| gancge der tyt do | |
| lutgerus de vrent | |
| godes wos yn we- | |
| tenheit vn(de) yn v(er)denste(n) | |
| begerde he myt <gestr.: gr> | |
| groter begerte(n) dat | |
| he mochte de schrift | |
| leren He wyste wal | |
| na den worde(n) des | |
| apostels dat vele me(n) | |
| schen hebbet <gestr.: de> de | |
| drijfft ende de leue | |
| godes mer nycht na | |
| der wettenheit En | |
| de vp dat he nycht | |
| en volle ofte dede y(n) | |
| yenyghen dy(n)cghen | |
| van vnwettenheit | |
| teghen syn vp sate | |
| vn(de) teghen syne(n) wil | |
| len so bat he vlytte | |
| like syne(n) oldere(n) | |
| dat se ene wolden | |
| beuelen eyne(n) ghe- <128ra> | |
| leerden manne yn | |
| der hillghen schrift | |
| Syne olderen ver | |
| blideden em van syn(er) | |
| guder ghedachte vn(de) | |
| vpsate. vn(de) hir van | |
| danckeden se gode | |
| vn(de) arbeideden dar | |
| na wo se dat moch | |
| ten vullenbre(n)cghe(n) | |
| Wo gregorius de bis | |
| schopp van vtrecht le | |
| rende sunte Ludger | |
| De was de derde bis | |
| schop Sunte Bonifa | |
| cius was de ander | |
| JN der tyt was eyn | |
| man gheheiten gre | |
| gorius groest van ku(n) | |
| sten vn(de) gut van leue(n) | |
| de Desse gregorius | |
| was eyn dyscippel vn(de) | |
| eyn nauolger des hil | |
| ligen mertelers <a.l.R.: su(n)te> bo | |
| nifacius vn(de) besat de(n) | |
| stoel to vttrecht yn- <128rb> | |
| yn den grate der | |
| prestorschap Desse(n) | |
| manne beuoelen de | |
| olderen sunte Lud | |
| ger vn(de) do he ver | |
| nam de wysheyt | |
| vn(de) de ynnycheyt | |
| sunte Ludgers do v(n)t | |
| fenck he ene gut | |
| liker vn(de) dede eme | |
| eere vn(de) vodde ene | |
| myt vlyticheyt | |
| Daer en hadde he | |
| nynen kleyne(n) vort | |
| ganck yn de(n) anxte | |
| godes yn den god | |
| liken denste vnde | |
| yn den leeryngen | |
| der hillighe(n) schrijft | |
| so dachte he to ver | |
| sakene der wert | |
| liken vnder wyn | |
| dyncghe Wante | |
| he wyste wal dat | |
| sunte Pauwel ghe | |
| secht hadde Ne | |
| mant de gode dene(n)<128rb> | |
| wil vnderwynt | |
| sick wertliker sa | |
| ken vp dat he mo | |
| ge behagen den | |
| he sick ghegeue(n) | |
| heuet Dar na do | |
| he de erste wy<gestr.: n> | |
| :yncghe vntfa(n)c | |
| gen hadde ker | |
| de he sick gensli | |
| ken yn den clost(er) | |
| to vttrecht to den | |
| denste godes vn(de) to | |
| der reeschap der | |
| geistliken ku(n)st | |
| Wonderlike leue | |
| hadde he to syne(n) | |
| scholbrode(r)n gro | |
| te ynnycheit ha | |
| de he to de(n) amp | |
| te godes alle tyt | |
| als he las wat | |
| of he sanck of he | |
| bedede He en ach | |
| tede nycht seer | |
| to wettene der wert <128vb> | |
| like schryfte. sted eli | |
| ke dachte he de hil | |
| ligen scricht Ende | |
| gerne behelt he de | |
| schryfft de was to | |
| den loue godes off | |
| de horde to den cris | |
| tenen geloue(n) Desse | |
| hillige man was | |
| alle tyt van eynen | |
| anghesichte vnde | |
| van eyne(n) synne | |
| He was blyde va(n) | |
| anghesichte vn(de) so | |
| wat vrolyck mer | |
| nycht lychtu er | |
| dich to lachgene | |
| Jn alle syne(n) werc | |
| ken hadde he vor | |
| sichticheit myt me | |
| ticheit Nich<ü.d.Z.: t> alley | |
| ne wart he leyff | |
| ghehat als eyn | |
| enych sonne van | |
| synen mester mer <129r> | |
| ock alle syne schol | |
| brodere vn(de) de ene | |
| bekanden hadden | |
| ene yn groter be | |
| gherte(n) Dat bete | |
| mede dat ene al | |
| man leyffhadde | |
| den god vervullet | |
| hadde myt so gro | |
| ter ghenade der | |
| dogheden Jn den | |
| tyden quam wth | |
| engeland eyn ma(n) | |
| geheyte(n) Albricius | |
| to den abte Grego | |
| rius Desse Albricus | |
| wolde gregorius | |
| make(n) dat he solde | |
| myt em besytten | |
| dat bisschedom to | |
| vtrecht vnde v(m)me syn(er) | |
| ku(n)st vnde v(m)me syn(er) | |
| guder sede willen | |
| Do antwerde Albric(us) <129rb> | |
| des en wolde he | |
| nycht doen dat | |
| en weer dat he | |
| ghewyet worde | |
| van syne(n) bisscho | |
| pe vnde so san | |
| de he ene wed(er) | |
| v(m)me Mer wan | |
| te desse selue gre | |
| gori(us) en was noch | |
| nyn bissch op ge | |
| wyet mer he was | |
| prester vn(de) also be | |
| sat he den bisdo | |
| mes stoel Do san | |
| de he yn enghe | |
| lant myt albri | |
| cus sunte ludger | |
| dat he dat sol | |
| de dyake(n) wer | |
| den Wo sunte lu | |
| ger dyaken wort | |
| IN der tijt was | |
| do yn engela(n)t <129va> | |
| eyn ser beruchtet | |
| man van alle(n) kun | |
| sten de dar de scho | |
| le regeerde ghehei | |
| ten alchwynus By | |
| desse(n) mester was | |
| sunter Ludger eyn | |
| yaer lanck vn(de) leer | |
| de van em de hil | |
| lighe schryfft Do he | |
| dar eyn yaer had | |
| de ghewesen vn(de) | |
| was dyacke(n) ghe | |
| worden do quam | |
| he weder v(m)me myt | |
| albrycus Do ghe | |
| uol dat to eyner | |
| tyt dat he solde | |
| dat Ewangelium | |
| lesen yn sunte gre | |
| gorius y eghe(n)wor | |
| dicheit vnde he las | |
| eyn wort to vn- | |
| rechte dat wy lo | |
| uet dat ghe schey(n) <129vb> | |
| sy van godes ver | |
| hencknysse Dat wort | |
| corygerde gregori(us) | |
| vor al den voclke | |
| mer desse appenba | |
| re corectie vn(de) be | |
| schemyncghe ker | |
| de he to syner nut | |
| ticheit Wante van | |
| der tyt dat he wth | |
| encgheland gheko | |
| men was so hadde | |
| he grote begerte | |
| weder to treckene | |
| to synen mester vn(de) | |
| als he oersake ghe | |
| funden hadde so | |
| bad he orleff dat he | |
| weder mochte wa(n) | |
| deren to munster | |
| to synen mester vn(de) | |
| so seghede he dat | |
| he vnwerdich wer | |
| to ghe brukene <130ra> | |
| synes amptes Wan | |
| te he des nycht en | |
| konde als he solde | |
| vn(de) so en wolde he | |
| dat Ewangeliu(m) nicht | |
| lezen dat en were | |
| dat he dat moch | |
| te betteren van syn(er) | |
| cracht van der hol | |
| pe godes Dat gre | |
| gorius horde dat | |
| he ene verlate(n) wol | |
| de dat nam he seer | |
| swarlike meer he en | |
| wolde em nycht ap | |
| penbarlike wey ge | |
| ren op dat he nicht | |
| bedrouet en worde | |
| vnde began ene mit | |
| smekene van syner | |
| vpsate to radene | |
| Do he nycht en vor | |
| derde do na(m) he syne(n) | |
| vader to holpe wert | |
| sake dat he eyne(n) <130rb> | |
| weygerde twen sol | |
| de he wyke Do su(n)- | |
| te Gregorius sack | |
| dat sunte ludger vas | |
| te en(de) starckelike | |
| yn synen begry | |
| pe bleff ten leste(n) | |
| vnt wydede he syn(er) | |
| begherte vn(de) wort | |
| verwonne(n) van syn(er) | |
| vasten vpsate vnde | |
| ok myt rede(n) Do | |
| alle dynck beret | |
| was des em not | |
| was vp den we | |
| ghe do leyt he ene | |
| wa(n)dere(n) myt der | |
| ghenade godes | |
| vn(de) myt syne(n) orleue | |
| Waer he qua(m) dar | |
| leyt he eyemple | |
| syner hillicheit | |
| Ten lesten quam | |
| he to der stad de | |
| gheiten was <130va> | |
| eboraica Jn desser | |
| stad leerde de mest(er) | |
| alch win(us) de hillige(n) | |
| schryfft al den ghe(n) | |
| nen de to em que | |
| men Dar wart he | |
| vntfancge(n) myt gro | |
| ter eere vn(de) blijtschap | |
| vn(de) bleff myt eme | |
| dre yaer vn(de) sees ma(n) | |
| de Jn desser stad | |
| wo leyff he synen | |
| meister was wo | |
| begeerlick syne me | |
| de dyscipelen wo | |
| eerachtich den mo | |
| nyken de dar we | |
| ren wo vtuerkore(n) | |
| van allen de ene | |
| bekanden des en | |
| konne wy nycht | |
| to vulle(n) wth spre | |
| ken Syn mester | |
| hadde ene leeff | |
| v(m)me beruycheyt <130vb> | |
| syner seden vn(de) vly | |
| ticheit syner leeren | |
| ghe syne mede dys | |
| cipulen begheerde(n) | |
| ene wante se ver | |
| bunden weren mit | |
| gheselsschap vn(de) myt | |
| denste De monyke | |
| eerden ene wante | |
| se seghe(n) syne gude | |
| wanderyncge vnde | |
| hillicheit syner ver | |
| denste ten leesten al | |
| de ene bekande(n) had | |
| den ene leyfff wante | |
| he al manne bewy | |
| sede eere vn(de) leue me | |
| en solde <ü.d.Z.: ene> nych<ü.d.Z.: t> leyff | |
| hebben Wante he | |
| al mensschen leyffhad | |
| de vn(de) eerde Wattan | |
| dat ene alle menssche(n) | |
| leyff hadden nochta(n)t | |
| syn mester hadde ene | |
| by sonderen sser leyf <131ra> | |
| Dat men hyr ynne | |
| mercken mach Wa(n) | |
| te he plach to segge | |
| ne Wert dat he wo(n) | |
| schen mochte he wol | |
| de leuer setruen dan | |
| he synen leue(n) sonne | |
| so plach he ene to hei | |
| ten ghicht quades of | |
| verdretes to komen | |
| leyte Och werlike | |
| eynen mester de w(er) | |
| dich was so danes | |
| dyscipels ofte solken | |
| dyscipel de werdich | |
| was so ghedanes | |
| mesters Wante des | |
| se twe were(n) vervul | |
| let myt der leue des | |
| hillighen ewangelij | |
| Wante Nemant en | |
| heuet grotter leue | |
| dan dat he syne se | |
| le sette vor syne vre(n) | |
| de se begherde(n) vor <131rb> | |
| malckandere(n) to ster | |
| uene Sunte ludger | |
| bleff by synen mes | |
| ter dre yaer vn(de) sess | |
| maende vn(de) las myt | |
| em nycht allene dat | |
| olde vn(de) <ü.d.Z:: dat> nye testa | |
| ment vnde somy | |
| ghe wertlike bo | |
| ke meer he leerde | |
| ock vullenkomeli | |
| ke yn der stat dat | |
| leuend der mony | |
| ke de dar weren | |
| Dar na qua(m) he we | |
| der to synen vren | |
| den vnde was dar | |
| na em ghenemer | |
| vn(de) weerdiger de(n) | |
| hilligen vader Gre | |
| gorius vn(de) alle(n) an | |
| dere(n) menssche(n) als | |
| he wyser ghewor | |
| den was yn der | |
| hillige(n) schryfft <131va> | |
| vn(de) vullenkomener | |
| yn oueruoldicheit | |
| der boke vn(de) gheleer | |
| der yn den regule(n) | |
| der monyke Wo | |
| sunte Ludger pre | |
| dikede todeuenter | |
| vnde vant sunte | |
| lebuijns licham | |
| Albricus was dever | |
| de bisschop to vt | |
| trecht | |
| DO gregorius | |
| de bisschop va(n) | |
| vttrecht ghestor | |
| uen was dar na | |
| wort albricus sy(n) | |
| neue yn syne stede | |
| gekoren Desse al | |
| bricus hadde su(n) | |
| te Ludger seer leff | |
| Ende wante he | |
| wal bekande su(n) | |
| te ludgers wys | |
| heit vn(de) syne(n) ghe | |
| louen. reet he <131vb> | |
| em dat he solde trec | |
| ken to eyner stede | |
| yn synen kerspele | |
| gheheiten deuen | |
| ter omme te pre | |
| dike(n) den rechte(n) | |
| ghelouen <a.o.R.: To desser stede wort y(n) vor ty | |
| de(n) va(n) gode vt enegela(n)t ey(n) vre(n)t | |
| godes geheite(n) lebuyn v(m)me to; | |
| a.l.R.: preke(n) de(n) rech te(n) geloue(n)> ghesa(n)t | |
| Desse bekerde dar | |
| vele volkes he ty(m) | |
| merde dar eyne | |
| kercke(n) vn(de) starff | |
| al daer vn(de) wort | |
| yn de selue kerc | |
| ken begraue(n) Mer | |
| wante desse stede | |
| deuenter ghele | |
| gen was yn den | |
| ende van franck | |
| ryke vn(de) der sasse(n) | |
| so wart se vake(n) | |
| versturt vn(de) ver | |
| doruen van den | |
| sassen do se noch | |
| heyden vn(de) vnge- <132ra> | |
| louych weren vn(de) | |
| de kercke wort van | |
| em verbrant Vn(de) | |
| want desen vorghe | |
| nomeden prester al | |
| bricus ontemelick | |
| duchte dat de predi | |
| cate van den hilli | |
| ghen ghelouen de | |
| to deuenter be gu(n) | |
| nen was solde ver | |
| blijuen off dat de | |
| stede d<gestr.: e> ghehilliget | |
| was den lichame | |
| des hillighen confes | |
| sors (christ)i solde ver | |
| gette(n) werden so v(er) | |
| mande he sunte lud | |
| gers als wy ghese | |
| get hebben dat he | |
| dar wa(n)deren solde | |
| Sunte Ludger was | |
| beretlike horsam | |
| albricus willen vn(de) | |
| quam to deue(n)ter vn(de) <132rb> | |
| sochte leif<ü.d.Z.: f>wy nus | |
| licham mer he en | |
| vand des nycht | |
| Do beghan he to | |
| tymeren de kerc | |
| ken v(m)me de ste | |
| de dar he men | |
| de dat de licha(m) | |
| begrauen weer | |
| Do he dat fun | |
| dament ghele | |
| get hadde van | |
| der kercken vn(de) | |
| wolde de wende | |
| ty(m)meren vn(de) vp | |
| richte(n). yn der | |
| nacht appenbar | |
| de em de <a.r.R.: hillige> prester | |
| (christ)i Su(n)te leyffwy | |
| nus yn eyner | |
| visione(n) vn(de) se | |
| ghede em dat | |
| he wal ghe daen | |
| hadde dat he de | |
| kercken de de hei- <132va> | |
| denen versturt | |
| hadden weder ge | |
| ty(m)mert hadden | |
| vn(de) hyr van solde | |
| he syn loen van | |
| gode vntfaen mer | |
| syn lycham weer | |
| begrauen yn dat | |
| suden van der kerc | |
| ken Des morgens | |
| vro do sunte lud- | |
| ger syne tyde ge | |
| lesen hadde vnde | |
| he den licham y(n) | |
| der stede als em | |
| gheappenbart | |
| was ghevunde(n) | |
| hadde Do verhof | |
| he ene myt gro | |
| ter eere in der sel | |
| uer kercke(n) so ge | |
| scheyt dar van | |
| der ghenade go | |
| des groete myra | |
| kele hent to des | |
| sen daghe to to <133rb> | |
| bewy<ü.d.Z.: se>ne dat verde(n)st | |
| su(n)te ludgers ofte su(n) | |
| te lebuijns vn(de) ouer | |
| myddest oerer be | |
| de so ys desse stede | |
| na der tyt bewaret | |
| vn(de) beschermet va(n) | |
| anuechtyncge der | |
| heydene Wo albri | |
| cus sande sunte lud | |
| ger in vreesland vn(de) | |
| dar versturde de | |
| aff gode | |
| DO sunte ludger | |
| hadde to de | |
| uenter syne predi | |
| cate vervullet do wort | |
| albricus ghemodet | |
| van der wysheyt | |
| vn(de) van den gheluc | |
| le su(n)te ludgers vn(de) | |
| dachte noch grot(er) | |
| dyncghe ouer myd | |
| dest em to done Do- <133va> | |
| sande he ene yn | |
| vreesland dat he | |
| dar solde versture(n) | |
| de tempele der go | |
| de vn(de) menygher | |
| hande belde der af | |
| gode Wante dar | |
| noch vele van den | |
| heydene(n) sick myt | |
| affgoddyen beku(m) | |
| merden Do wan | |
| derde he gherync | |
| ghe yn vreesland | |
| vn(de) merede nycht | |
| lancge wattan myt | |
| peryckele syns lich | |
| ames Wonderlike | |
| genade godes was | |
| myt em grote ste | |
| dicheit was in em | |
| he to brack oer tem | |
| pele vn(de) versturde | |
| eer afgode voer ere(n) | |
| <gestr.: [...]> ogen sunder ye <133rb> | |
| mandes weder | |
| seggen Wede- | |
| de dit dan de ge | |
| ne dar men va(n) | |
| leset in den ewa(n) | |
| gelio. de make | |
| de alse ey ne gey | |
| sele van reepen | |
| vn(de) yaghede see | |
| alle wth den te(m) | |
| pel We vorstur | |
| de ouermyds | |
| sunte ludger der | |
| affgode te(m)pel | |
| dan de ghene | |
| de yn vortyde(n) | |
| ouermyddest sik | |
| selue(n) v(m)me keer | |
| de de stoele der | |
| verkopere der | |
| duue(n) We ver | |
| gadderde vele | |
| geldes der hilli | |
| ge(n) kercken v(er)- <133va> | |
| myddest sunte Lud | |
| ger van de(n) roue | |
| der aff gode. dan | |
| de ghenne de yn | |
| vortyden vermyd | |
| dest sick selue(n) v(m)me | |
| warp dat geld der | |
| wesselers Onsele | |
| ue her gaff sy | |
| nen knechte sun | |
| te ludger so da | |
| ne cracht vnde | |
| makede den hei | |
| dene(n) syne(n) wed(er) | |
| sake so dane cley(n) | |
| modicheyt dat | |
| se seyghe(n) voer ere(n) | |
| oghen dat oer w(er) | |
| ke versturt woer | |
| den golt vn(de) sul | |
| uer wort en wech | |
| ghenome(n) ende | |
| se en satte(n) syck | |
| nycht dar en | |
| teghen Wo su(n) | |
| te ludger prest(er) <133vb> | |
| wort en(de) eyn kerckh(er) | |
| yn vreesland Jn der | |
| stede gheheiten | |
| ostraghe | |
| JN der tyt was noch | |
| sunte ludger dya | |
| ken mer do Albri | |
| cus wort bysschop | |
| ghewyet do leet | |
| he sunte ludger myt | |
| em prester wy ghe(n) | |
| Vnde wante de vre | |
| sen were(n) noch vn | |
| wette(n) yn den ghe | |
| louen so satte he | |
| sunte ludgher eyne(n) | |
| kerckheren en(de) lerer | |
| der <gestr.: lude> kercken | |
| in der stede ghe | |
| heiten ostraghe | |
| in der stede dar | |
| sunte bonifaci(us) mer | |
| teler ghecronet | |
| wort nycht allene <134ra> | |
| v(m)me purheit des ge | |
| louen vn(de) v(m)me ste | |
| dicheit sijns danc | |
| ken mer ock vme | |
| syner olderen wille(n) | |
| de dar seer mech | |
| tich weren Ver- | |
| waer de prester | |
| sunte ludger was | |
| werdich so daner | |
| stede vn(de) de stede | |
| was werdich so da | |
| nes preisters Wan | |
| te so danen preister | |
| hadde van rechte | |
| verdeynet de stede | |
| de gehilliget was | |
| myt den blode des | |
| mertelers vn(de) de | |
| stede was werdich | |
| so danes preisters | |
| vn(de) so wort de pres | |
| ter van verdenste | |
| geliket de(n) merte <134rb> | |
| ler da de stede | |
| van ghehilliget | |
| ys Ende aldus be | |
| louet em desse | |
| vnder sich. de ste | |
| de preyset de(n) pres | |
| ter vn(de) de prester | |
| de stede Van des | |
| sen hilligen ma(n) | |
| ne sunte ludger | |
| gaff eyn tuchnys | |
| se eyn dyscipule | |
| des mesters alch | |
| wyn(us) als desse | |
| rijme wth spre | |
| ket de hyr na | |
| volghet | |
| BRoder yn | |
| der leue go | |
| des hebbe ick dy | |
| vtuerkore(n) Baue(n) | |
| al myne mage | |
| vn(de) de van myne(n) | |
| blode syn ghebore(n) <134va> | |
| ludgher du bist <gestr.: n> | |
| my seer leyff vn(de) | |
| angheneme De | |
| ghenade godes | |
| make dy gheso(n)t | |
| vn(de) bequemen Du | |
| bist eyn claer colu(m)- | |
| pne des volkes | |
| van vreesland vn(de) | |
| <gestr.: ey(n) de> louelick pres | |
| ter bijstu iu wes | |
| ten ghesant Du | |
| byst wys van | |
| sprekene vnde | |
| clock Deyp van | |
| synne bistu ock | |
| De versyrync | |
| ghe dyns grades | |
| synt gude zede | |
| Hillige wercke sy(n) | |
| al dar mede Du | |
| byst eyn kynt vn(de) | |
| den est den olde(n) | |
| yn oetmodicheit | |
| Du ist ey(n) brod(er) | |
| vn(de) geist en baue(n) <134vb> | |
| dyner gelijckheit | |
| Du bist eyn vader | |
| vn(de) gyfst den kyn | |
| deren leuendi ghe | |
| leer Opreister byd | |
| de vor myn dat ik | |
| wasse yn doghede(n) | |
| seer Beuel de(n) alle | |
| mechtigen gode | |
| myt dynen ghe | |
| bede Den ghen | |
| nen de dy gelouet | |
| heuet myt desser | |
| rede Jst dattu my | |
| gifst vor dit loff ey | |
| ne cleyne gaue Du | |
| byst salich ick seg | |
| ge dy aue Wo sun | |
| te Ludger yn den | |
| herueste verwarde | |
| de kercke(n) to vtrecht | |
| TO dren tyden | |
| des yars als | |
| yn den wynter yn <135ra> | |
| den meyghe in de(n) | |
| sommer als merer | |
| vn(de) grotter hochty | |
| de weren so leerde | |
| Sunte ludgher sy(n) | |
| volck yn syner ker | |
| ken Mer yn den | |
| herueste so verwar | |
| de he besunderen | |
| van gheheite synes | |
| bisschoppes den stoel | |
| vn(de) kercke va(n) vtrecht | |
| myt leryncghen | |
| Wante Albricus de | |
| bysschop van vtrech | |
| was sorchuoldioch | |
| vp dat to nyner | |
| tyt de godlike le | |
| re vntbrecke den | |
| ouersten stoele sy | |
| nes byssdomes so | |
| ordynerde he veer | |
| deele so dat de(n) sto | |
| le vn(de) den kercke(n) | |
| to veertyde(n) des yars <135rb> | |
| veyr lerer ver- | |
| warden Jn de(n) | |
| meye want da(n) | |
| meer noet was | |
| syn teghenwor | |
| dicheit so ver | |
| warde he se sol | |
| uen Des som | |
| mers so waerde | |
| se algerus de | |
| prester Des her | |
| uest so beual | |
| he se su(n)te ludger | |
| Des wynter | |
| was se ridbert(us) | |
| beuolen Als sun | |
| te ludger ver | |
| warde syne tyt | |
| vn(de) syne stede to | |
| vtrecht wa(n) he | |
| dan yenyghe | |
| tyt mochte heb | |
| ben dat he nicht | |
| beku(m)mert en | |
| was van lery(n)ge <135va> | |
| van sorgen des vol | |
| kes so plach he to | |
| lesen de hillige(n) | |
| schryfft ofte he be | |
| dene myt beson | |
| derlyncge des | |
| nachtes so moch | |
| te he hemelike | |
| bede(n) dat he seer | |
| begherde So was | |
| by(n)ne(n) vtrecht ey | |
| ne kercke de yn | |
| vortyde(n) de hilli | |
| ge bisschop wille | |
| brord(us) ghety(m)mert | |
| vn(de) ghewyet had | |
| de yn de eere vn | |
| ses hilligen ge | |
| sontmakers dar | |
| plachs su(n)te lud | |
| ger to rustene wa(n) | |
| he syne ghetyde <135vb> | |
| gelesen hadde vn(de) | |
| syne gebede ver | |
| vullet hadde | |
| Van eynen vision | |
| dat sunte ludgher | |
| sach yn eyner ker | |
| ken de wilbror | |
| d(us) ghety(m)mert | |
| hadde | |
| TO eyner nacht | |
| do sich dar sun | |
| te ludgher geleget | |
| hadde to slapene na | |
| synen ghebede Do | |
| aeppenbarde em yn | |
| den slape gregori(us) | |
| de bisschop de enne | |
| ghelerd hadde vn(de) | |
| vpgheuod hadde | |
| vnde sach ene an | |
| myt eynen vroli | |
| ken anghesichte | |
| vn(de) denstafftlike als | |
| he plach yn synen | |
| leuende vn(de) sprack <136ra> | |
| em tho Broder lud | |
| gere volghe my na | |
| Do volgede he em | |
| als em duchte en(de) | |
| quam myt em to | |
| eyner hogher stede | |
| Dar vnsede he em vn(de) | |
| warp vor em breue | |
| vn(de) manygherhan | |
| de cledere. vn(de) ghebot | |
| em dat he daer solde | |
| dre hope van ma- | |
| ken Do he dit ghe | |
| daen hadde Do sprak | |
| gregorius to em De | |
| le se wal den be ho- | |
| uyngen en(de) den ar | |
| men vn(de) ick wil oer | |
| dy ghenoch gheue(n) | |
| Dar na teyke(n)de he | |
| ene mytten teyke | |
| ne des hillige(n) cru | |
| ces vn(de) also vntspra(n)c | |
| he wt den slape De | |
| bedudy(n)cge van des <136rb> | |
| sen visien | |
| JN der tyt was | |
| eyn coster in der | |
| kercken van vt | |
| recht eyn hillich | |
| man gheheiten | |
| marchelm(us) Des | |
| se was wth enge | |
| land gheboren | |
| vn(de) plach to we | |
| sen eyn dyscipel | |
| sunte willebror | |
| dus Do em su(n) | |
| te ludgher had | |
| de des morghe(n)s | |
| <gestr.: hadde> syne(n) drom | |
| vertellet na gys | |
| syncghe des me(n) | |
| schelike(n) v(er)stan | |
| des off van ap | |
| penbaryncge | |
| der godliken y(n) | |
| geuyncghe be | |
| dudede he em <136va> | |
| den drom als dar | |
| na ghescheide de | |
| hoghe stede dar | |
| du to ghekomen | |
| bijst sprack he. be | |
| dudet dat en(de) be | |
| tekent dattu noch | |
| salst eyn bisschop | |
| werden De bre | |
| ue en(de) de cleder | |
| de du verfadderst | |
| vn(de) truwelike de | |
| len salst synt lery(n) | |
| ghe vnde exem | |
| ple der hilligen | |
| vadere dar du me | |
| de leren salst vn(de) | |
| stercke(n) salst dat | |
| volck dat di sal | |
| beuole(n) werden na | |
| den dat se begri | |
| pen moge(n) vnde | |
| na den dat em not | |
| ys De dre hope | |
| de du dar van | |
| makedest synt | |
| regimente drier | |
| volke de du noch <136vb> | |
| verware(n) vn(de) besorghe(n) | |
| salst Do sunte ludger | |
| hoerde dat marchel | |
| mus hadde wijslike | |
| na der reden den | |
| drom bedudet Wa(n) | |
| te he alletyt oetmo | |
| delike van em sel | |
| uen volde so sprak | |
| he Och v(m)me ers dat ik | |
| eynyghe vrucht | |
| mochte doen yn der | |
| stede de my beuole(n) | |
| ys des weer my wal | |
| noet vn(de) ghenoech | |
| Dar na beghan he | |
| so vurychlike vnde(n) | |
| steden de em beuole(n) | |
| weren to predikene | |
| ofte he to voren | |
| nycht ghedaen | |
| en hadde Wante | |
| he hadde anxt dat | |
| he solde ten ersten | |
| solde ghenome(n) wer | |
| den om welker sake <137ra> | |
| willen van syne(n) vol | |
| ke. eer he se na syne(n) | |
| willen vullenkome | |
| like <a.l.R.: lere(n)> mochte yn de(n) | |
| hilligen ghelonen | |
| vn(de) ghewontlick ma | |
| ken in den zede(n) der | |
| kerstlike(n) geistlich | |
| eyt So bleff he by | |
| na seuen yaer yn der | |
| stede vn(de) leerde dat | |
| volck Daer en by(n) | |
| nen queme(n) de sas | |
| sen ende de heyde | |
| nen vn(de) de weldi | |
| ghe cracht vn(de) ver | |
| uolgheden in den | |
| steden der cristene(n) | |
| vn(de) so vol de meiste | |
| deel van den vrese(n) | |
| weder van de(n) ker | |
| stene(n) ghloue(n) Wo | |
| de vresen vollen va(n) | |
| de(n) geloue(n) vn(de) su(n)te | |
| ludger wa(n)derde to rome | |
| JN dessen storme wy <137rb> | |
| dykynd de herte | |
| ghe van sassen | |
| wattan he was | |
| eyn heydene noch | |
| tant v(m)me ghe | |
| ruchte syner wys | |
| heit vnde v(m)me | |
| clockheit synes | |
| walsprekens | |
| vn(de) vmme ghe | |
| lucke syner strij | |
| de mach me(n) ene | |
| wal rekene(n) ma(n)k | |
| de alder beste(n) gre | |
| uen Desse vorge | |
| schreuen greue | |
| brachte myt em | |
| de sassen in vrees | |
| land vnde verbra(n) | |
| de dar de kercke(n) | |
| en(de) veryaghede | |
| de denre godes | |
| vn(de) do se all ghe | |
| dodet verbrand | |
| vn(de) gherouet had | |
| den dat dar was <137va> | |
| Do dwoncghe(n) se | |
| de vresen hent an | |
| dat wat(er) gheheite(n) | |
| flea dat se moste(n) | |
| den gheloue(n) ver | |
| saken en(de) bede(n) we | |
| der an de aff go | |
| de na der wijse | |
| oerer eersten dwe | |
| lyncghe Jn desser | |
| veruolgyncghe | |
| begherde sunte | |
| ludgher merte | |
| ler to werdene | |
| mer he en moch | |
| te des nycht ver | |
| cryghen noch. sy | |
| ne predicacie en | |
| hadde nyne(n) vort | |
| ganck Wante se | |
| sick dar sament | |
| like(n) teghe(n) satte(n) | |
| so dachte he he | |
| wolde to eyner | |
| tijt wiken so la(n)c | |
| ghe dattet <u.d.Z.: wedder> clarer <137vb> | |
| worde Ende wan | |
| te by desser tyt al | |
| bricus de bysschop | |
| van vtrecht ghestor | |
| uen was. so dachte | |
| he to rome to wan | |
| dere(n). dat he yn vor | |
| tijden beghert had | |
| de Mer de oersake | |
| vn(de) de stede vn(de) de | |
| tijt ontbrack em he(n)t | |
| to der tijt to Do | |
| nam he myt em | |
| hildegrijm syne(n) bro | |
| der de yoncgher | |
| was dan he den | |
| he myt syner lery(n)c | |
| ghe vn(de) myt syne(n) | |
| exemple leerde Vn(de) | |
| wan derde to ro- | |
| me als he vp ghe | |
| sat hadde Do he | |
| to rome mytter hol | |
| pe godes gheko | |
| men was de pawes <138ra> | |
| leo de to den stoel | |
| van rome regeer | |
| de entfenck em seer | |
| eerwerdelike vnde | |
| gudertyrlike Des | |
| se pawest wante | |
| he to voeren beka(n) | |
| de dat sunte ludger | |
| solde werden eyn | |
| tokomende lerer | |
| der hilligen kercke(n) | |
| so was he em seer | |
| vrentlick vn(de) bede(n) | |
| stanafftick ock v(m) | |
| me syner hillicheit | |
| willen de he yn ene | |
| sach vn(de) ock v(m)me | |
| de ghenade wille(n) | |
| de yn ene ghepla(n) | |
| tet ys van gode | |
| den aller oerste(n) | |
| prestere(n) Do de pa | |
| west vernome(n) had | |
| de dat he dach te <138rb> | |
| eyn closter to stich | |
| tene vp syn va | |
| derlike erue vn(de) | |
| syne(n) mylde(n) wil | |
| len geprouet ha | |
| de Do gaff he em | |
| dat orloff myt | |
| syner benedixie(n) | |
| dar to dat he dat | |
| vullen brencgen | |
| mochte Vnde | |
| gaff em seer er | |
| werdich hillige | |
| dom als va(n) vn | |
| sen ghesuntma | |
| ker van vnser | |
| leuen frouwen | |
| van sunter Peter | |
| vn(de) vele anderer | |
| hillihe(n) yn wel | |
| ker hilligen eer | |
| sat closter solde | |
| ghestichtet wer | |
| den. vnde leet <138va> | |
| ene do mytter be | |
| nedictie(n) godes vn(de) | |
| syner hillige(n) van | |
| em trecken Do he | |
| van rome ghe- | |
| wandert was qua(m) | |
| he to der stad ge | |
| heiten b(e)n(e)uentu(m) | |
| to den closter su(n) | |
| te b(e)n(e)dictus dat | |
| men ghelouet | |
| dattet van em | |
| hebbe dattet me(n) | |
| dar wal na der | |
| regulen leuet En(de) | |
| wante de pater | |
| van dessen clost(er) | |
| syn maech was | |
| so bleef he dar | |
| myt em twe yaer | |
| vnde sessmaent | |
| Jn den dat he | |
| daer also lancge | |
| bleff so mach | |
| men clarlike <138vb> | |
| mercken dat he dar | |
| gude exemple sach | |
| vn(de) dat syne wan | |
| deryncge behage | |
| de den broderen | |
| Wen en solde de me(n) | |
| sche nycht behage(n) | |
| de nymandes lestich | |
| en ys vn(de) de seer lef | |
| tallich ys Wante he | |
| dat was ghekome(n) | |
| yn eyn seer nutte | |
| leere myt de(n) ex | |
| empel syner wer | |
| ken Verwar al dat | |
| de monyke dat le | |
| sen yn sunte bene | |
| dictus regule(n) dat | |
| segen se yn sunte | |
| Ludghers wercke(n) | |
| Wante so dane luch | |
| te en konde sick | |
| nycht lancghe v(er) | |
| huden Wattan se <139ra> | |
| was ghesat in den | |
| hoeke van de(n) clost(er) | |
| Wante nycht alley | |
| ne ouerfranckryke | |
| mer ock ouer welsch la(n)d | |
| worden syne guden | |
| wercke verbredet. so | |
| quam van verhenck | |
| nysse godes dat ghe | |
| ruchte syner hillich | |
| eyt vor den keyser | |
| karolus Wo karolus | |
| em leyt hale(n) vn(de) be | |
| usl em eyn regulers | |
| closter | |
| JN der tijt de mest(er) | |
| alchwynus de reger | |
| de de schole in der | |
| stad eborayca als | |
| wy to vorn ghese- | |
| get hebben quam | |
| wth engeland in fra(n)c | |
| ryke Do he wal v(n)t | |
| fan cge(n) was va(n) den | |
| konyncghe karol(us) <139rb> | |
| do en vergath | |
| he nycht synes | |
| olden vrendes | |
| so vro als he ghe | |
| komen was vor | |
| den konynck | |
| so was he sorch | |
| uoldich vor sun | |
| te ludger Do he | |
| vernome(n) had | |
| de waer he was | |
| eens daghes | |
| do he vrentlike | |
| sprack mytten | |
| konyncghe sege | |
| de he em He was | |
| te eynen cler ck | |
| yn synen rijcke | |
| de na gode vn(de) | |
| na synen hilli | |
| gen nemande | |
| nutter en were | |
| dan eme. vn(de) he | |
| hadde eyne tyt | |
| myt em ghelesen <139va> | |
| do en vergath | |
| he nycht synes | |
| olden vrendes | |
| so vro als he ghe | |
| komen was vor den konynck | |
| so was he sorch | |
| uoldich vor sun | |
| te ludger Do he | |
| vernome(n) had | |
| de waer he was | |
| eens daghes | |
| do he vrentlike | |
| sparck mytten | |
| konyncghe sege | |
| de he em He was | |
| te eynen clerck | |
| yn synen rijcke | |
| de na gode vn(de) | |
| na synen hilli | |
| gen nemande | |
| nutter en were | |
| dan eme vn(de) he | |
| hadde syne tyt | |
| myt em ghelesen <139va> | |
| he weer wal ghe | |
| leert vn(de) seer hil | |
| lich van eersam | |
| heit der seden vn(de) | |
| he hette ludge | |
| rus vn(de) weer to | |
| beneuentu(m) yn | |
| sunte b(e)n(e)dictus clos | |
| ter Wante so da | |
| nen man de wijs | |
| vn(de) eersam va(n) zede(n) | |
| weer. solde seer or | |
| berlick wesen de(n) | |
| konyncklike(n) sake(n) | |
| vn(de) den ghemeyne(n) | |
| guden de kony(n)k | |
| karolus sande bo | |
| den na sunte lud | |
| ger vnde ghebot | |
| em dat he to em q(uam) | |
| meer to <gestr.: er> der erste(n) | |
| ropyncghe en qua(m) | |
| he nycht Nochta(n) | |
| vuste(n) he wal na | |
| den gebode des | |
| apostels. dat alle <139va> | |
| zeile ys vnder ghe | |
| worpen den ouerste(n) | |
| trachte(n) Verwar de | |
| sotichet der een | |
| samen <gestr.: ver> wandely(n) | |
| ge de he ens ghe | |
| smaket hadde leet | |
| ene anders nycht be | |
| geren Do de keyser | |
| vernam dat he ene | |
| also nycht lichtlike | |
| en konde wth den | |
| closter kryghen Do | |
| beual he alchwyn(us) | |
| de syn mester yn vor | |
| tyden was dat he | |
| ene myt syne(n) breue(n) | |
| haelen leete Do dit | |
| na des konyncghes | |
| willen gheschey n | |
| was vn(de) sunte lud | |
| ger vor de(n) kony(n)ck | |
| ghekomen was | |
| vnde em beuolen | |
| was Do sprack de <140ra> | |
| konynck to em Jck | |
| gheue dy den koer | |
| vnder twen cloestere(n) | |
| enes groten closters | |
| dar sijnt nu(n)nen y(n) | |
| ne vn(de) enes ande | |
| ren my(n)res daer sy(n)t | |
| regulers ynne Su(n) | |
| te ludger ouerdach | |
| te seer wyslike dat | |
| in den meste(n) were(n) | |
| mer pericule wat | |
| tan he to oer ghe(n) | |
| nutte of werdich | |
| weere so wolde he | |
| leuer dat my(n)neste | |
| verware(n) seghede | |
| he Want vele be | |
| koryncghe komet | |
| van den vrouwe(n) | |
| vele achter sprake | |
| komet van den | |
| mannen. meer wa(n)t | |
| he eyn man weer | |
| so beteme<ü.d.Z.: de> em mer | |
| dat regiment va(n) <140rb> | |
| den manne(n) dan | |
| uan den vrouwe(n) | |
| De konynck v(n)t | |
| fenck ser gerne | |
| syn antworde | |
| vn(de) beual em ey(n) | |
| closter yn braba(n)t | |
| geheite(n) iocusa | |
| Sunte Ludgher | |
| leet em dunc | |
| ken dat em dat | |
| closter gegeuen | |
| vn de beuolen | |
| weer so wal to | |
| syner nutticheit | |
| als to den de(n)ste | |
| syner vndersa | |
| ten vn(de) syn er bro | |
| dere so begherde | |
| he to vervullen | |
| dat exempel des | |
| heren als daer | |
| ghe schreue(n) staet | |
| De sonne des me(n) | |
| schen ijs nycht | |
| ghekomen dat | |
| men eme dene(n) <140va> | |
| sal mer dat he | |
| denen wil Ock | |
| steit gheschre | |
| uen We de meis | |
| te van yw ys de | |
| sal yw deyner | |
| wesen So arbei | |
| dede he to dey | |
| nen vn(de) nycht | |
| hersschopie to | |
| hebbene vnde | |
| verblidede sick | |
| dat he meer | |
| wort leyff ge- | |
| hat dan vnt- | |
| fruchtet nema(n) | |
| de en hette he | |
| to en yger tyt | |
| wat swars doen | |
| dat he seluen | |
| nycht vullen | |
| bracht en had | |
| de Verwar de | |
| was selich vn(de) <140vb> | |
| werdich alles lo | |
| ues de mytte(n) apos | |
| tele seggen <gestr.: wolde> | |
| mochte Weset my | |
| ne nauplgers als | |
| ick byn ey n nauol | |
| ger (christ)i Wo he | |
| vp vyff stede(n) pre | |
| dikede yn vress | |
| land | |
| Iy den tyde(n) | |
| vijff pagi ed(er) | |
| stede yn vreesla(n)d | |
| gheheite(n) hih- | |
| merckti hunus | |
| ga fuulga fe de- | |
| rit ga enusga ge | |
| uen sick myt vul | |
| len vnder franck | |
| ryke Desse bede(n) | |
| den keyser dat he | |
| ene eyne(n) wolde | |
| gheuen den se | |
| <Glosse a.u.R.: Pagi als ysidorus scrift | |
| synt stede opte(m) acker de | |
| me(n) bety(m)mere(n) mach wa(n)te | |
| dar vele volkes to same(n) | |
| wone(n) <141ra> | |
| syne sprake verstae(n) | |
| konden deem den | |
| kerrsten ghelouen | |
| leren mechte so gaf | |
| em de keyer sun- | |
| te ludger myt gro | |
| ter blijtschap vn(de) | |
| beual em daer to | |
| ock eyn eyland dat | |
| geheite n was ba(n)t | |
| Desse vrend godes | |
| sunte ludgher wos | |
| te was na <gestr.: sunte> der | |
| lere des hillige(n) | |
| ewangelij Men | |
| meer beuolen | |
| werd den sal mer | |
| aff gheeschet w(er) | |
| den so began he | |
| to arbeydene na | |
| aller mogentheit | |
| synre cracht to | |
| nutticheyt vnde s | |
| leere synes volke <141rb> | |
| dat em beuolen | |
| was Wante he | |
| versturde de te(m) | |
| ple der aff go | |
| de vn(de) ty(m)merde | |
| dar voer kerc | |
| ken yn de stede | |
| vn(de) leerde se vol | |
| lenkomelike yn | |
| den cristene(n) ge | |
| louen so vele als | |
| em mogelyck | |
| was to begripe | |
| ue vn(de) hadde sick | |
| so ghemeynli | |
| ke vnde byson | |
| deren teghe(n) al | |
| dat volck to sa | |
| mende ofte he | |
| se alle ghetellet | |
| hadde De tu- | |
| ghe syns geloue(n) | |
| sijnre wysheyt | |
| synre leere sy(n)t <141va> | |
| to dessen daghe | |
| to aller dat volk | |
| des landes de he | |
| ghetellet heuet | |
| (crist)o den heren | |
| vermyddest dat | |
| hillige ewa(n)ge | |
| liu(m) vn(de) der ghe | |
| nade der dope | |
| vn(de) heuet se ghe | |
| ropen va(n) oerer | |
| ersten dwellync | |
| ge to der beka(n)t | |
| heit der warheit | |
| Jck fynd syne | |
| tughe de kerc | |
| ken de he yn ve | |
| le steden ghety(m) | |
| mert heuet Ok | |
| synd tughe ver | |
| gadderyncge | |
| de gode deyne(n) | |
| de he y n somy | |
| ghen stede(n) ver | |
| gaddert heuet <141vb> | |
| Ock synd ander tu | |
| ge den h<gestr.: e; ü.d.Z.:e > nicht | |
| van node meer de(n) | |
| he myt wille(n) pre | |
| diket heuet dat | |
| wort godes Ock | |
| wante he wyste | |
| dat gheschreuen | |
| ys dattet wort go | |
| des ys ny cht ge | |
| bonden meer de | |
| wysheit godes | |
| rort vn(de) begynd | |
| van den eyne(n) en | |
| de ten anderen | |
| starcklike(n) vn(de) v er | |
| sadet alle dyncge | |
| ghenochlike. so en | |
| wolde he nycht | |
| dat de leere synre | |
| predicacie solde be | |
| dwoncghen wese(n) | |
| yn vreesslande mer | |
| he wolde och de | |
| vleyte syner lery(n)c<142ra> | |
| ge vp ander ste | |
| den verbrede(n) Wo | |
| he eyne insule be | |
| keerde gheheiten | |
| phosetesland | |
| JN der scheydincge | |
| des landes der vre | |
| sen en(de) der dennen | |
| ys gelege(n) eyn insu | |
| le gheheite(n) na oers | |
| landes dudessche(n) | |
| tuncghe(n) phosetes | |
| land de geno(m)pt is | |
| na eynen manne | |
| gheheite(n) phosetes | |
| den se na erer hey | |
| denssche(n) dw ellync | |
| ghe vor eyne(n) god | |
| rekeden To desseir<überzähliger Schaft> | |
| insulen van rade | |
| vn(de) wille(n) godes wa(n) | |
| derde sunte ludger | |
| to predikende dat | |
| wort godes Do se <142rb> | |
| dar na weren | |
| dat se de visule | |
| aff seyn moch | |
| ten na(m) sunte | |
| ludger eyn cru | |
| ce yn sy ne hand | |
| vnde seghede | |
| God moet vp | |
| staen vn(de) syne | |
| vyande motte(n) | |
| verstroyet wer | |
| den vnde de ene | |
| ghechatet hebbe(n) | |
| motten vleyn | |
| van synen an- | |
| ghesichte Se | |
| motten vntbre | |
| ken als roeck v(er) | |
| geyt Do he dit | |
| gheseget had | |
| de al de myt | |
| em yn de(n) schep | |
| pe were(n) seghe(n) | |
| eyne seer swarte- <142va> | |
| dusternysse als ey(n) | |
| roeck gaen wth | |
| der <gestr.: seluen> insule(n) | |
| vn(de) na der duster | |
| nysse auq(m) allen | |
| telen clarheyt vn(de) | |
| dp verstond sun | |
| te ludger dat de | |
| vorgaende gena | |
| de goddes hadde | |
| den duuel van | |
| der stede ver ya | |
| ghet so sprack he | |
| O ihesu (christ)e ey n | |
| oeker alles gudes | |
| ick dancke di dat | |
| tu vnsen wech he | |
| uest vorghek o- | |
| men en(de) heuest | |
| den olden vya(n)t | |
| des mensschely | |
| ken gheslechtes | |
| wth desser insu | |
| len ver yaghet | |
| dat wy ghesey(n) <142vb> | |
| hebbet Ja here des | |
| en was dy nycht | |
| ghenoech dattu dat | |
| vnseynlyke wecke | |
| des. du en bewyse | |
| dest dat ock semlik | |
| to ster ckene dyne | |
| deeners Nu gae | |
| ick seker vn(de) vrolik | |
| to predykene dyn | |
| wort wantu onse(n) | |
| weder sake(n) veer | |
| stuert heuest. so ka(n)t | |
| nycht aerbeidelik | |
| wesen. vn(de) wantu | |
| de herte des vol | |
| kes van der insule(n) | |
| beredest to de(n) ghe | |
| louen so en mach | |
| dat nycht vntfruch- | |
| baer wesen So ge(n)k | |
| he to der insulen | |
| myt groeter snel | |
| heit vnde begaen | |
| to predikene dat | |
| wort godes myt<143ra> | |
| vlyticheyt De guder | |
| tyrenheit godes wer | |
| kede do groete dync | |
| ge ver myddest syn | |
| predicate dat int er | |
| ste to hantes de prin | |
| ce van den lande ge | |
| louede vn(de) oefferde | |
| em syne(n) sonne ghe | |
| heiten laudricus | |
| den sunte ludgher | |
| hoeff wth der dope | |
| den he dar na ordy | |
| neerde eyn prester | |
| do he yn der hillige(n) | |
| schryfft ghelert was | |
| Do he alle de in der | |
| insule(n) were(n) bekert | |
| hadde to de(n) cristene(n) | |
| gheloue(n) ende gedoft | |
| na ynsettyncghe | |
| der hilligen kercke(n) | |
| do verstuerde he alle | |
| de tempele de du | |
| uele vn(de) ty(m)merden <143rb> | |
| da weder vor de | |
| kercken godes | |
| Wo he prediken | |
| wolde de(n) norma(n) | |
| nen mer karolus | |
| en woldes nycht | |
| to laten | |
| Vnde want | |
| van aldus | |
| danyghen wercke(n) | |
| dat verdenst syn(er) | |
| hillicheit wort v(er) | |
| mert by gode vn(de) | |
| syn gheruchte | |
| wort meer vnde | |
| meer verbredet | |
| by den menssche(n) | |
| so dachte he to wa(n) | |
| der en to de(n) nort | |
| manne(n) tp predy | |
| kene den ghelo | |
| uen Vn(de) yn desse(n) | |
| wille(n) vn(de) yn dessen | |
| vpsate volghede | |
| he na gode. de <143va> | |
| de wil dat alle | |
| mensschen behol | |
| den blyue(n) vn(de) ko | |
| men to bekant | |
| heyt der warheit | |
| vnde ok was he | |
| vervullet myt der | |
| caritate(n) de na de(n) | |
| worden des apos | |
| tels paulus nicht | |
| en soket da<ü.d.Z.: t> er to | |
| behort. mer dat | |
| dar ys in der le | |
| eue eynes andere(n) | |
| Mer wante de ko | |
| nynck larolus<sic> en | |
| wolde em dest | |
| nycht gonnen | |
| so wort he ser be | |
| drouet v(m)me ver | |
| treckyncghe erer | |
| salicheit vnde be | |
| ker yncghe vn(de) | |
| vmme dat quaet <143vb> | |
| dat he to vore va(n) | |
| verhencknysse sach | |
| dat de nortma(n)nen | |
| doen solden den | |
| cristenen volke | |
| Wo sunte ludger | |
| wolde een closter | |
| tij(m)meren vp syn | |
| vaderlike erue | |
| Mer he sach en e vi | |
| sie dattet nycht | |
| wesen en mochte | |
| TO eyner tyd | |
| do sunte lud- | |
| ger was by der zee | |
| yn eyner stede(n) ghe | |
| heiten werna Dar | |
| he vp syn vaderlike | |
| erue ene kercke ge | |
| ty(m)mert hadde so | |
| dachte he daer oec | |
| to makene ey(n) clost(er) | |
| van monyken. mer | |
| te hantes wort em | |
| geappe(n)bart va(n) gode <144ra> | |
| dattet dar nycht wese(n) | |
| en mochte D<gestr.: l>o | |
| he yn dusser sorghe | |
| vn(de) yn desser vpsate | |
| was Do sach he al | |
| dusdanen droem He | |
| sach vpstighen van | |
| der noert syden der | |
| zee seer dicke vnde | |
| swarte wolke(n) de al | |
| lentelen vp wossen | |
| vn(de) quemen an de | |
| sunnen Ende de su(n) | |
| ne vlo desse wolke(n) | |
| als de se veruolge(n) | |
| wolde vn(de) qua(m) veer | |
| van den steden der | |
| zee so dat men er | |
| nycht seyn en ko(n) | |
| de Do de su(n)ne was | |
| hen gheuloen va(n) | |
| dyckheit der wol | |
| ken quemen gro | |
| te dusternysse vn(de) | |
| vnghemetene du(n)c | |
| kerheit ouer de ste <144rb> | |
| de der zee <gestr.: ze dat | |
| men eer nycht sey(n) | |
| en konde> Vn(de) alle | |
| de dar wonnede(n) | |
| hadden groten | |
| anxt want eyn | |
| yewelick w as be | |
| anxtet vor em sel | |
| uen vn(de) vor syn | |
| gut Do se lancge | |
| yn dessen anxte | |
| bleuen allentele(n) | |
| beghan de sun | |
| ne oeren schijn | |
| weder to gheue | |
| ne went so lanc | |
| ge dat se heel we | |
| der wort vn(de) wat | |
| tan se my(n)ren schy(n) | |
| van oer gaff de | |
| vpghegancghe(n) | |
| wolken myt der | |
| verdreuene(n) duster | |
| nysse yagede se | |
| ouer de zee Des <144vb> | |
| morgens vro do | |
| sunte ludgher syn(er) | |
| suster herburch | |
| de do lichte by em | |
| was vertellet had | |
| de desse visien be | |
| ghan he seer to | |
| suchtene vn(de) ouer | |
| ulodelike to schrey | |
| ene Do vragede | |
| se em wat de dro(m) | |
| betekende vnde | |
| war v(m)me dat he | |
| schreyede Do se | |
| ghede he ick had | |
| de ghedacht vp | |
| desse stede to tym | |
| meren eyn mony | |
| ke kloster. mer dat | |
| en mach nycht ge | |
| scheyn na mynen | |
| willen Wante v(m)me | |
| vnser sunde willen | |
| so sollet alle desse <144vb> | |
| stede by desser zee | |
| gherouet werden | |
| vn(de) ghemaket to | |
| eyner woste(n)ny en | |
| Wante de wolken | |
| de ick hebbe ghe | |
| seyn opstyghen | |
| wth der zee bete- | |
| kent de rouers En | |
| de als de wolkern | |
| so same(n) wasse(n) van | |
| vuchticheit der zee | |
| also sollet de rouers | |
| to vns kome(n) ouer | |
| de zee Dat de wol | |
| ken synt vp gheste | |
| gen van der nort- | |
| zijd der zee beteke(n)t | |
| de nortmanne(n) de | |
| dar wonnen yn dat | |
| norden Vnde als | |
| de wolke(n) allentele(n) | |
| wossen vn(de) quemen | |
| ten latesten to der <145ra> | |
| sunne so sollet de | |
| rouers to den erste(n) | |
| dit land roue(n) na | |
| denes ghewijs. te(n) | |
| latesten myt eyn(er) | |
| appenbaren vede | |
| sollet se dit land | |
| verderue(n) Dat de | |
| sunne vlo de wolke(n) | |
| so dat men oer nicht | |
| seyn en konde vn(de) | |
| dat dat volk by der | |
| zee wort beanxtet | |
| betekent dat vn | |
| se volk sak strijde(n) | |
| myt den zee rouer<ü.d.Z.: s> | |
| vnde sal vleen. vn(de) | |
| alle verghancge | |
| ne blijtschap sal | |
| vergetten werde(n) | |
| Vnde dan sollen | |
| alle desse stede myt | |
| rouen myt brande | |
| vn(de) myt doet slage(n) <145rb> | |
| vervullet werde(n) | |
| Mer wante god | |
| en ver yaget syn | |
| volk ny cht to ewi | |
| gen tyden so sal | |
| he weder kome(n) | |
| to synen knecht | |
| ten vn(de) gheuen | |
| vrede dessen ste | |
| den Wante de | |
| su(n)ne wattan se | |
| my(n)re was do se | |
| weder quam to | |
| <gestr.: der> oer seluen vn(de) | |
| se krech oer e(n) erste(n) | |
| schijn weder so | |
| sal ock dat volk | |
| desses landes va(n) | |
| der gaue godes | |
| weder kome(n) to | |
| eren erste(n) state | |
| vn(de) to ouerulodich | |
| eyt erer ersten | |
| gude Wattan se | |
| vermynret syn <145va> | |
| van doetslage vnde | |
| vencknysse van bra(n) | |
| de der ty(m)mere en(de) | |
| schade erer gude bort | |
| dat de su(n)ne do se | |
| weder ghekomen | |
| was ver yaghede | |
| de wolken vn(de) de | |
| dusternysse de yn | |
| den stede(n) was ver | |
| yaghede ouer de | |
| zee betekent de | |
| boesheit de de nor | |
| ma(n)nen hebbet | |
| anderen stede(n) ghe | |
| daen vn(de) den les | |
| ten sollet andere | |
| stede de yn gro | |
| ten vrede synd | |
| de norma(n)n en myt | |
| vele quades we | |
| der veruolghen | |
| Do sunte ludgers | |
| suster ghehort ha | |
| de de versturync | |
| ge oers landes <144vb> | |
| do schreyede se vn(de) | |
| begherde dat se | |
| yo ersten moste ster | |
| uen eer dyt ghe- | |
| schege Do antwor | |
| de sunte Ludger ne(n)e | |
| dat en mach so nicht | |
| wesen Jck sal dit | |
| nycht seyn wan | |
| te ick sal ersten | |
| steruen meer du | |
| salt my vorleuen | |
| vn(de) salst seyn dar to | |
| kome [v]nde quaet | |
| der tribulacien wel | |
| ke p(ro)phecie en ghe | |
| loue wy nycht al | |
| lene van syne(n) wer | |
| den. mer wy beke(n) | |
| net se ock van de(n) | |
| dyncghe(n) de ghe- | |
| scheyn syn Ver- | |
| waer na synre p(ro)phe | |
| cie so leuede syn | |
| suster na em vn(de) <146ra> | |
| sach dat quade dat | |
| he vorgheseget had | |
| de vn(de) so lancge als | |
| he leuede so en leit | |
| vreesland nyne ver | |
| sturyncge vn(de) was | |
| ok nycht to gelo | |
| uene dattet moch | |
| te ghescheyn heb | |
| ben Wo de nor | |
| mannen vreesla(n)t | |
| wonnen | |
| Na sunte Ludge | |
| rus do de to | |
| hantes des naeste(n) | |
| yaers quemen de nor | |
| manne(n) to scheppe y(n) | |
| vreesland vn(de) dede(n) | |
| daer vele barmly- | |
| kes quades in lanc | |
| ghen iaren Want se | |
| neme(n) daer dat guet | |
| vn(de) verbranden de | |
| kercke(n) vn(de) verstur | |
| den de closters se do | |
| deden eyn deel des <146rb> | |
| volkes vn(de) vencge(n) | |
| oer eyn deel. vn(de) | |
| seworde(n) de zee ste | |
| de by na to eyner | |
| <gestr.: to ener> woste(n)nye(n) ge- | |
| bracht <a.r.R.: Mer> Wante wy | |
| de norma(n)ne(n) seen | |
| gekert in oer by(n)n | |
| nesten so gheloue | |
| wy ock dat na der | |
| barmherticheit | |
| godes vrede sal | |
| weder gegeuen | |
| werden den stede(n) | |
| de se versturt heb | |
| ben na ghelofte | |
| des hillige(n) ma(n)nes | |
| ende dat de see ro | |
| uere de alduslanc | |
| ge hebbet de see | |
| vnde andere wat(er) | |
| dar by beco(m)mert | |
| en(de) gheslotte(n) solle(n) | |
| van strijde van | |
| schick<gestr.: b>pbrocke <146va> | |
| van suke off y n | |
| ander wyse ver- | |
| deleghet werde(n) | |
| Jn dessen dyncge(n) | |
| moghe wy vlyt | |
| like mercke(n) va(n) | |
| wo groter hillich | |
| eyt vn(de) verdenste(n) | |
| was desse hillige | |
| man by gode de(n) | |
| god so dane toko | |
| mende quaet be | |
| wysede ende en | |
| wolde des nycht | |
| komen laten yn | |
| synen daghen wa(n)t | |
| des not was dat | |
| so danen lyden | |
| dar quam v(m)me | |
| des volkes sunde | |
| willen. nochtant | |
| v(m)me syne verde(n)ste | |
| appenbarde em | |
| god dattet yn sy | |
| nen leuende nicht <146rb> | |
| komen en solde Dar | |
| ynne was de he | |
| re ghedechtich syn | |
| r gheloffte de he | |
| dor den p(ro)pheten | |
| ghelouet heuet | |
| dat he nycht kle | |
| nes ofte grotes | |
| doen en wyl he | |
| en hebbe dat erste(n) | |
| appenbart syne n | |
| knechte(n) de p(ro)phe | |
| ten Hyt v(m)me wa(n) | |
| de rechtuerdige | |
| vn(de) barmhertige | |
| god kundiget to | |
| komende quaet | |
| Wat beghert he | |
| anders dan dat | |
| wy ene bidde(n) solle(n) | |
| ofte vnse leuend | |
| bettere(n) Verwaer | |
| de barmhertyge | |
| vnde mylde god <147ra> | |
| ys werlike na den | |
| worden dauyds recht | |
| uerdich yn al syne(n) we | |
| gen vn(de) wercke(n) der | |
| gudertyrenheit go | |
| des hoerde to dat he | |
| so dane quaet vn(de) by | |
| den leyt to voer en | |
| kundige(n) vp dat me(n) | |
| vleen mochte. mer der | |
| rechtuerdicheit godes | |
| horde tho dat de ge(n) | |
| ne de nycht wyken | |
| en wolde(n) gheslage(n) | |
| worden Wo sunte | |
| Ludger gheappen | |
| bart wort dat he | |
| eyn closter ty(m)mere(n) | |
| solde to werde(n) by | |
| de rure | |
| WAnte sunte | |
| ludger be | |
| kande de tokome(n) | |
| de versturyncghe | |
| der zee stede so ker- | |
| de he syne(n) sy(n) van <147rb> | |
| den closter dar to | |
| ty(m)merene Mer | |
| he ouertrachtede | |
| stedelike war he | |
| dat ty(m)meren moch | |
| te He schuwede | |
| henslike de stede | |
| by der zee v(m)me der | |
| rouer wille(n) Vnde | |
| so reet he gheest | |
| liken vn(de) godfruch | |
| tygen p(er)sone(n) wert | |
| dat se wat gheue(n) | |
| wolden van oere(n) | |
| erff nyssen to den | |
| de(n)ste godes dat se | |
| dat dede(n) yn den | |
| steden dar de storm | |
| der heyndene(n) nycht | |
| komen en mochte | |
| Vnde wa(n)te em twe | |
| stede gegeue(n) we- | |
| ren to den hillige | |
| domme dat em | |
| de pawest gegeue(n) <147va> | |
| hadde ene yn wich | |
| mundi by der ysle | |
| de ander yn eyner | |
| stede geheiten ad | |
| cruces by de(n) wat(er) | |
| gheheiten ar na- | |
| pa so dachte he y(n) | |
| eyn desser stede | |
| eyn closter to tym | |
| meren Mer vp dat | |
| nycht lychttelike | |
| syn ghedachte | |
| dwellen mochte | |
| in verkesyn cghe | |
| der stede so wolde | |
| he hyr ynne go | |
| des raet na vol | |
| gen Dar na do he | |
| v(m)me desser sak e | |
| willen waked e to | |
| eyner nacht vp | |
| de stede Ad cruces | |
| in eynen grote(n) | |
| snee do wort em | |
| van gode appen | |
| bart dat dar ock <147vb> | |
| nyn closter en moch | |
| te werden Mer ey(n) | |
| stede weer yn eyne(n) | |
| wolde geheite(n) wydu | |
| berch by den water ge | |
| heiten de ruer de ghe | |
| hilliget wer van go | |
| de to eyne(n) closter Daer | |
| to ty(m)mere(n) vn(de) dar solde | |
| he ey n fundament leg | |
| gen to der ersamen | |
| p(ro)fessien Hyr v(m)me do | |
| he gode hyr van da(n)c | |
| ket gadde dat he ene | |
| nycht lencger en leit | |
| herwart vn(de) derwart | |
| becom mert wesen vn(de) | |
| hadde vertellet syne(n) | |
| gheselle(n) syne appen- | |
| barijncghe van gode | |
| do wanderde he myt | |
| groter hasticheit to | |
| der stede de em gelo | |
| uet was van gode | |
| Vnde dit ghescha | |
| by na negen yaer | |
| vor dat he bisschopp <148ra> | |
| wort Do wolde he | |
| vort myt haest dat | |
| closter beghynnen | |
| to ty(m)meren meer | |
| wante de stede <gestr.: wo> | |
| was vol holtes vn(de) | |
| veer gelegen van | |
| syner noettrofftich | |
| eyt so en leite se em | |
| dat nycht vulle(n)bre(n) | |
| gen wante de stede | |
| ock yn vromecheit | |
| gelegen was Wo | |
| karolus bekerde de | |
| sassen vn(de) satte dar | |
| sunte Ludger int wes | |
| ten to eynen leerer | |
| vn(de) van der vullen | |
| brencghyncge sun | |
| te Ludgers visien | |
| By na yn der | |
| tyt worden | |
| de sassen bekert va(n) | |
| erer affgoddyen vn(de) | |
| vntfencgen de(n) cris | |
| tenen gelouen vn(de) <148rb> | |
| de genade de do | |
| pe De aller seghe | |
| aechtigeste key- | |
| ser karolus de se | |
| dwanck myt wal | |
| daden vn(de) my t | |
| macht to den ker | |
| stenen gelouen de | |
| satte sunte Ludger | |
| to eyne(n) lerer ynt | |
| weste van sassen | |
| lande vn(de) aldus | |
| wort vervullet | |
| de visie de dosse | |
| hillige man sach | |
| yn vortyde(n) van | |
| den hopen dat | |
| betekent als wy | |
| gheseget hebbet | |
| regimente dryer | |
| volke Wante sor | |
| ge van twe(n) volke(n) | |
| hadde gehad ey(n)s | |
| closters yn bra | |
| bant vnde des | |
| volkes i(n) vreesland <148va> | |
| Dat derde is de sorge | |
| dat em beuole(n) wort | |
| dat bysdoem der | |
| kercken van mymy | |
| gardeuort Vnde | |
| yn desser kercke(n) | |
| was he by na twelf | |
| yaer dat he nyn | |
| bysschop en waswa(n) | |
| te he weyste wal dat | |
| sunte pawel ghe- | |
| seget haddde we ey(n) | |
| bysschedoem begert | |
| de begert eyn gut | |
| werck Dat werck | |
| des bisschopps be- | |
| gan he to done na | |
| synre macht mer | |
| den graet versmade | |
| he to vntfane he | |
| vntfenck de borde(n) | |
| vn(de) de last. vn(de) vlo | |
| de eer He versmade | |
| dar he sich va(n) ver | |
| houerdigen moch | |
| te Vn(de) dede dat | |
| stichten moch te <148vb> | |
| Wo sunte Ludger | |
| wort bisschopp to | |
| monster | |
| Wante sunte Lud | |
| ger en wolde | |
| nycht laten sy(n) stich | |
| te dat em beuolen | |
| was sunder bisscop | |
| vn(de) he en wolde ny(n) | |
| bisschop wesen so | |
| begerde he stedeli | |
| ke vor em yn syne | |
| stede eynen andere(n) | |
| to settene van den | |
| klercken de he vp | |
| geuodet hadde to | |
| vntfane de(n) grat | |
| des byssedoems Do | |
| dat vornam hylde | |
| baldus de erzebis | |
| schop van kolne de | |
| em seer vrentlick | |
| was do<ü.d.Z.: r> en wolde | |
| des gensslike nicht | |
| to laten mer he | |
| bat em dat he em <149ra> | |
| bysschoppwyen late | |
| wante he weer wer | |
| dich to entfane <gestr.: so | |
| dane> so dane regi | |
| menten vn(de) staet Do | |
| antworde sunte Lud | |
| ger He wyste wal | |
| dat <gestr.: he dar> he dar | |
| vnwerdich to wer | |
| Wante he vruch | |
| tede dat wort des | |
| apostel sunte Pau | |
| wels daer he secht | |
| Des ys noet dat | |
| eyn bysschop sy vn | |
| berijspelick. meer | |
| want he yn velen | |
| dyncgen berijsspelik | |
| weer so en dorste he | |
| nycht vntfaen so | |
| hogen staet tegen | |
| de wort des apostels | |
| Do segede em hil | |
| debaldus dat en | |
| weer yn em nicht | |
| vervullet noch so en <145rb> | |
| solde nemant eyn | |
| byssdom vntfaen | |
| wert dat de alley | |
| ne solden bisschop | |
| werden de sich y(n) | |
| nynen dyncghen | |
| bekande berijspe | |
| lick to wesene <gestr.: be | |
| schryfft> <a.o.R.: Wante de selue su(n)te Pau | |
| wel beschryft> dat Petrus | |
| de prynce der apos | |
| telen wort berijs | |
| pelick gheseen Te | |
| lesten wykede he | |
| der macht ende | |
| de redene des erze | |
| bisschopes vn(de) vnt | |
| fenck dat byssdom | |
| Want als de ge | |
| ne de seer begert | |
| eer vn(de) staet de | |
| men em beuald. | |
| valt yn houerdie | |
| so vald ock de ge | |
| ne nycht myn | |
| yn houerdie wat. | |
| tan dattet ys va(n) <149va> | |
| van eyner an de | |
| ren wyse de der | |
| eere vnseghelike | |
| weder steyt wan. | |
| men se em beuelt | |
| Guden me(n)schen | |
| hort to dat se ny | |
| nen eer ofte staet | |
| en begheren. mer | |
| wan men se em | |
| beuelen wyl so | |
| en sollet se er nicht | |
| versmaen. Aldus | |
| dede moyses vnde | |
| vele andere hillige | |
| vaders Wan se de | |
| here saende wolde | |
| se segheden se em | |
| oetmodelike oere | |
| kran ckheyt vnde | |
| myt mynre swar | |
| heit en weren se | |
| horsam den here(n) | |
| So moge wy wal | |
| eyn cleyne dat | |
| werck desses hil <149vb> | |
| ligen ma(n)nes <ü.d.Z.: gelike(n)> myt | |
| moyses wer cken | |
| Moy ses wort yn | |
| vortyden ghesant | |
| vam den herem to | |
| den hartnackede(n) | |
| hebre esschen volke | |
| do beclaghede he | |
| oeren vngheloue(n) | |
| Sunte Ludger wort | |
| ghesand eyn pastor | |
| to den harden nycht | |
| myn. vn(de) haluen | |
| cristenen sassessche(n) | |
| volke Moyses wort | |
| ghesand <gestr.: a> myt der | |
| roden eyns heer | |
| den Sunte Ludger | |
| wart gesant myt | |
| eyns bysschopes | |
| staue Moyses be- | |
| clagede em na de(n) | |
| dat de here em had | |
| de to gesproke(n). so | |
| weer he vertraget | |
| vn(de) ghehyndert <150ra> | |
| yn synre tuncgen | |
| Sunte Ludger na de(n) | |
| rat he gehort had | |
| de van den aposte | |
| le dat ys noet dat | |
| eyn bisschop sy vn | |
| beryspelick. ordel- | |
| de he em selue(n) vn | |
| werdich des bisdo(m)s | |
| Moyses segede ick | |
| bidde here sende de(n) | |
| du senden salst Su(n) | |
| te Ludger arbey de | |
| de eynen anderen. | |
| yn syne stede to sette | |
| <gestr.: r> ne Ten lesten Moy | |
| ses was horsam go | |
| de vn(de) wer<gestr.: ck>ckede | |
| vele tekene yn de(n) | |
| volke Su(n)te ludger | |
| vntfenck dat volk | |
| dat em beuole(n) was | |
| vn(de) dede manck eme | |
| vele myrackele Ve | |
| le mensschen de v(er) <150rb> | |
| bly(n)det weren myt | |
| vngelouen de | |
| nycht en bekande(n) | |
| (cristu)m de su(n)nen der | |
| rechtuerdicheyt | |
| vn(de) dat ware lecht | |
| synd ouermyddest | |
| em verluchtet Ve | |
| le menssche(n) de de | |
| oeren ghestoppet | |
| hadden to ver ma | |
| ledyene de recht | |
| uerdicheyt hefft | |
| vermyddest em | |
| dat hoere(n) vnt- | |
| fancgen Veler | |
| mensschen mon | |
| de de stu m we | |
| ren yn de n lo | |
| ue godes heuet | |
| he vpghedaen | |
| to belyuene gode | |
| Vele mensschen | |
| de traech were(n) | |
| to guden wercke(n) <150va> | |
| vn(de) dorre weren ofte | |
| hynckende in wel | |
| ker dwellyncge ma | |
| kede he weder dat | |
| ampt der hande | |
| ofte de gebrukync | |
| ge der vote Vele | |
| menschen heuet | |
| he ghesunt ghema | |
| ket myt der arcze | |
| die der doghede(n) | |
| de vp gheblasen | |
| weren mytter | |
| watersucht der | |
| houerdye. de ho | |
| uerdich weren | |
| van begeryncge | |
| erscher dyncge de | |
| gecru(m)met were(n) | |
| van taheyt der | |
| gyricheit de kru(n)k | |
| weren van stancke | |
| des hates de seeck | |
| were(n) van droff | |
| heit der werld | |
| de vnsynnych we <150vb> | |
| ren van douendich | |
| eyt des torns de | |
| vpbul gende were(n) | |
| van gulficheit des | |
| bukes. de dat kolde | |
| hadden van berny(n) | |
| ghe der vnkusscheit | |
| Ten lesten vele me(n) | |
| schen de ghestorue(n) | |
| were(n) vn(de) begraue(n) | |
| van grotheit oerer | |
| sunde heuet he vor | |
| wecket van de(n) do | |
| de(n) vn(de) van den gra | |
| ue Vormer watta(n) | |
| desse tekene(n) de | |
| geistlike wercket | |
| der selen saliche yt | |
| ver myddest der | |
| predicate werden | |
| mer vorghesat de(n) | |
| tekene(n) de gheschey(n) | |
| yn ghesont to ma | |
| kene de lichame | |
| nochtant de dync | |
| ghe de lijfflike ge- <151ra> | |
| ghewercket werde(n) | |
| verwecket <gestr.: weerde(n)> | |
| meer den dancken | |
| vnde <ü.d.Z.: de> tekene de sey(n) | |
| like gheschen. sy nt | |
| den mensschen an- | |
| ghenemer So wille | |
| wy der lijffliken te | |
| kene en clene ver- | |
| tellen Hyr begyn | |
| net somyghe my | |
| rackele de sunte | |
| ludger werckede | |
| Van eyne(n) blynde(n) | |
| de(n) he seynde ma | |
| kede | |
| TO eyner tyt do | |
| sunte Ludger | |
| om to predikene | |
| was gekome(n) yn vres | |
| land in een dorpp | |
| gheheite(n) ghele- | |
| guurd Onder ande | |
| ren menssche(n) de dar | |
| gekomen were(n) ene <151rb> | |
| to hoerne. dat so qua(m) | |
| dar ock eyn blynde | |
| gheheiten isbernlef | |
| Desse was leefftal | |
| lich onder den vol | |
| ke wante he konde | |
| seer houeschelike sy(n)c | |
| ghen na ghewon | |
| tesyns volkes de | |
| wercke vn(de) de stry | |
| de der konyncghe | |
| meer yn dren ya | |
| ren was he so ste | |
| delike verblyndet | |
| dat he myt allen | |
| nycht konde seyn<Korrektur: seyn konde> | |
| De ghene de d<gestr.: a>e dar | |
| weren beden sun | |
| te ludger dat he | |
| gode wolde byd | |
| den vor syne ver | |
| luchtyncge Dat | |
| vertreckede sunte | |
| ludger meer he | |
| en wegherde des <151va> | |
| nycht wante se set | |
| ten to der taffelen | |
| so en konde he des | |
| nycht hemelike do(n) | |
| mer v(m)me de ydele | |
| glorie to schuwene | |
| en wolde he des | |
| nycht doen. by | |
| den vole de dar | |
| war eten Verwar | |
| seghede he Myra | |
| kele to done hort | |
| to hilligen man | |
| nen. he weer ghe(n)s | |
| like onwerdich ene(n) | |
| menssche(n) gesont | |
| to makene Wan | |
| te den blynden | |
| were meer noet | |
| ghesuntheit der | |
| selen Wante om | |
| syner sunde wille(n) | |
| mach em lichte | |
| de blyntheit ghe | |
| scheyn wesen vn(de) | |
| so moet me(n) ten <151vb> | |
| ersten arbeyde(n) vm | |
| verluchtyncge va(n) | |
| bynnen dan allen | |
| telen mach men | |
| verdryue(n) de dus | |
| ternysse van bute(n) | |
| Do vraghede he | |
| em ofte he wolde | |
| bichten syne sunde | |
| vn(de) doen dar peny | |
| tencie voer Do a(n)t | |
| worde he dat wolde | |
| he gerne doen Do | |
| segede em sunte Lud | |
| ger Morghene vro | |
| kom to my en(de) de | |
| als du gheseget | |
| heuest Jsset dattu | |
| dat doest dat en | |
| sal dy nycht vn- | |
| fruchtbar ween | |
| Wante god ijs | |
| mechtich dy dyne | |
| sunde to vergeue | |
| ne vn(de) di dy(n) ghe- | |
| <u.d.Z.: sichte> <152ra> | |
| weder to makene | |
| Hijr van wort de | |
| blynde ghe modet | |
| ende verwachtede | |
| blydelike den toko | |
| menden dach De | |
| nacht was nouwe | |
| verghancgen vn(de) | |
| vro morghens be | |
| gaen he to gaene | |
| to dessen hilligen | |
| manne Ende wan | |
| te he was war va(n) | |
| der stede getogen | |
| so wandere he em | |
| na den selue(n) wech | |
| Do he by sunte lud | |
| gher was gheko | |
| men nam he syn | |
| perd by den tome | |
| vn(de) toch ene ouer | |
| ene zijd van den | |
| volke dat em na | |
| volghede. vn(de) dar | |
| bichtede he syne | |
| sunde vn(de) he satte <152rb> | |
| em <gestr.: syne> daer vor | |
| boete vn(de) penyten | |
| cie Dar na teken | |
| de he des blynde(n) | |
| ogen myt den te- | |
| ken des hilligen | |
| cruces vn(de) helt sy | |
| ne hand vor em | |
| vn(de) vraghede em | |
| ofte he icht zeghe | |
| Do sprack he myt | |
| groter vroude he | |
| seghe syne hand | |
| O waerlike eyne(n) | |
| dyscipel des hilli | |
| gen ewangelij | |
| O waerlike ene(n) | |
| na volgher (christ)i | |
| yn allen dyncge(n) | |
| Want als in vor | |
| tijden (christu)s gaff v(er)- | |
| ten erste(n) de(n) gich- | |
| tyghen me(n)schen | |
| de em gebracht | |
| was syne sunde | |
| vnde daer na ma- 152va> | |
| kede he ene geso(n)t | |
| also satte ock sunte | |
| ludger den blyn | |
| den ersten bote vor | |
| syne sunde dar ny | |
| makede he ene sey(n) | |
| de Desse blynde v(er) | |
| krech allentelen | |
| syn zuene weder | |
| vn(de) qua(m) myr em | |
| to eynen dorppe | |
| dat dar by gele | |
| gen was ghehei | |
| ten werthem Do | |
| wolde sunte Ludger | |
| versoken ofte he | |
| ock ganslike z yn | |
| zuen weder vnt- | |
| fancgen hadde vn(de) | |
| vraghede em off | |
| he dat dorpp w al | |
| seyn mochte den | |
| se ghenakeden | |
| So nomede he | |
| dat dorpp als dat <152vb> | |
| hette vn(de) bewysede | |
| em de boeme vnde | |
| de huse bysondere(n) | |
| Sunte ludger trec | |
| kede dit myrackel | |
| tot der eere godes | |
| vn(de) sprack to em de | |
| blijnt was Dancke | |
| dyne(n) ghesuntmak(er) | |
| vn(de) gyfft nycht my(n) | |
| re macht to y(n) des | |
| sen wercke. want | |
| dat vleyssch en ba | |
| tet nych<gestr.: t>t de geist | |
| yst de leue(n)dich ma | |
| ket God eyn ver | |
| luchter aller dy(n)c | |
| ghe heuet dy ver | |
| luchtet Do se ghe | |
| komen weren to | |
| den dorppe ghehei | |
| ten wscurd na(m) he | |
| ene myt sick yn | |
| den kercke(n) to be | |
| dene ende gode <153ra> | |
| to danckene vor sy | |
| ne verluchty(n)cghe | |
| Vn(De) dar moste he | |
| em do louen dat he | |
| des nycht seggen | |
| en solde vor dat he | |
| ghestorue(n) were dat | |
| he vermyddest em | |
| syne sune hadde | |
| vntfancgen He was | |
| em horsam wattan | |
| dattet tegen synen | |
| willen was. vn(de) sola(n)c | |
| ge als sunte ludger | |
| leuede vn(de) segede | |
| he des nemande | |
| Mer do he ghestor | |
| uen was do belye | |
| de he <gestr.: wo he> wo he | |
| ouermyddest de ge | |
| nade godes weer | |
| van em verluchtet | |
| Vnde vp dat sich dat | |
| volck nycht en ver | |
| wonderde va(n) syner | |
| haster verluchty(n)c <153rb> | |
| ge so vensede he sick | |
| ene wyle zydes vn(de) | |
| leyt sich van eyne(n) | |
| anderen leyden | |
| Daer na beagen | |
| he allentelen to | |
| seene vn(de) seghede | |
| dat he van gode | |
| weder verluchtet | |
| weer Jn desse n | |
| wercke sunte lud | |
| gers moge wy <gestr.: wer> | |
| mercken vn(de) ghis | |
| sen wo vele syner | |
| doghede syn ver | |
| holen de he alle | |
| ne gode to tughe | |
| ghedaen heuet | |
| vn(de) de he ock also | |
| yn andere(n) me(n)sche(n) | |
| wercket heuet. dat | |
| se oet vor syne(n) dode | |
| nycht appenbare(n) | |
| en solden Vn(de) also | |
| mochte dat gesche(n) <153va> | |
| dat erer vele de he ge | |
| sunt hadde ghema | |
| ket ghestoruen we | |
| ren vor syn dode | |
| Dosse blynde als wy | |
| vernomen hebbet | |
| was dat erste my | |
| rackel dat god ver | |
| myddest em ghe | |
| werckez heuet Des | |
| se selue isbernleff | |
| was berne vn(de) vly- | |
| tich to gode darv(m) | |
| me was em te bet | |
| to ghelouen Wan | |
| te wattan he had | |
| de eyne husfrouwe(n) | |
| nochtant na syner | |
| verluchty(n)cge plach | |
| he to sokene ghe | |
| leerde lude vn(de) leer | |
| de van em de psal | |
| men off war anders | |
| wth der hilligen | |
| schryfft Vn(de) hyr | |
| ynne hadde sunte | |
| ludger genochte <153vb> | |
| so dachte he syne to | |
| gebrukene yn der | |
| sake des hilligen | |
| geloue(n) Wante yn | |
| der tijt vressland | |
| was anderwerffe ge | |
| vallen van de(n) hilli | |
| gen gelouen vnde | |
| hadden de knechte | |
| godes v(er)dreuen so | |
| mochte he dat lich | |
| te komen so wolde | |
| he den kleyne(n) kyn | |
| deren to holpe kome(n) | |
| ver myddest em | |
| wa(n)te he en moch- | |
| te des nycht vul | |
| lenkomelike(n) doen | |
| Hyr v(m)me wante | |
| dat volk ene leyff | |
| hadde vn(de) he eyn | |
| leye was so en had | |
| de men nyne sus- | |
| picie van em so ge | |
| bot he em dat he | |
| solde den vrouwe(n) <154ra> | |
| raden wan oer kyn | |
| der steruen wolden dat | |
| se de doypen leite(n) vn(de) | |
| so solde he de kynde(re) | |
| dopen yn den name(n) | |
| der hilligen dreoul | |
| dicheit yn water dat | |
| benediet were yn de(n) | |
| namen des heren Vn(de) | |
| aldus dopste he (18) | |
| kynde(re) de alte same(n) | |
| de storuene in albis | |
| behalue(n) twe sunte | |
| Ludger na de(n) dat se | |
| weder geloffden cree | |
| seemde vn(de) ror de se | |
| myt syne(n) handen | |
| Vnde aldus bleef | |
| desse mensche seynde | |
| to syne(n) lesten older | |
| Do he sterue(n) solde be | |
| clagede syn husfrou | |
| wen myt tranen | |
| oer ellndicheit. dat | |
| se nycht leuen en | |
| mochte na em Do | |
| antworde he eer <154rb> | |
| Jst dat ick wat ver | |
| kryghen mach van | |
| gode so en salstu nicht | |
| lancge leue(n) yn des | |
| ser werld na myne(n) | |
| dode Vn(de) na den wor | |
| den starff he. vn(de) na | |
| den vijfftende(n) dach | |
| starff syn husfrouwe | |
| Vnde wante wy | |
| hijr wat wth den | |
| wege synt gegaen | |
| so hebbe wy dit dar | |
| v(m)me vertellet dat | |
| ment to beth ghe | |
| loue den tuge va(n) | |
| verdenst des tu | |
| ges | |
| HJr moge wy | |
| mercke(n) sunte | |
| ludgers vuricheyt | |
| vn(de) vnse lauheyt <a.u.R.: yn der leue godes vn(de) | |
| synes negesten> | |
| He verwarff de do | |
| pe den kynderen | |
| des volkes de ge | |
| vallen were(n) van de(n) | |
| gelouen mer wy <154va> | |
| en achtet nycht to | |
| helppene den kerste | |
| nen mensschen yn | |
| der vtersten not des | |
| dodes He verwarff | |
| den genne(n) geua | |
| de de se nycht en | |
| wolden vnde de v(er) | |
| dreuen van em de | |
| genade godes mer | |
| wy trecket se aff | |
| de vns bidde(n) vnde | |
| de vns trecke(n) He | |
| holpp den kyndere(n) | |
| de gebunde(n) were(n) | |
| myt der erff sun | |
| den vermy ddest | |
| eynen leygen Wa(n) | |
| te he des nycht do(n) | |
| en konde vermyd | |
| dest eyne(n) prester | |
| meer wy seyt de | |
| gebonden syn myt | |
| erff sunden vor de(n) | |
| ogen der prestere(n) <154vb> | |
| steruen dat wy so | |
| seggen solt vn(de) enbe | |
| drouen vns dar nicht | |
| v(m)me Vort so ver vul | |
| lede he in ver uol | |
| gyncge der hillige(n) | |
| kercke(n) dat wy arbey | |
| delick rekent yn | |
| eren vrede Vnde | |
| hijr v(m)me solle wy | |
| vnghelick loen vnt | |
| faen vor manyger | |
| hande verdenst | |
| He sal ghecronet | |
| werden <gestr.: w> v(m)me | |
| alle de genne de | |
| he van der gena | |
| de godes heuet ge | |
| sunt ghemaket mer | |
| wy sunder penyte(n) | |
| cien sollet de pyne | |
| lyden dat en sy | |
| dat wy vul doen | |
| vor alle de genne | |
| de vm vnser ver- <155ra> | |
| sumenysse ver do- | |
| met syn Van ener | |
| frouwe(n) de yn vn | |
| plicht lach de em | |
| sande eyn vat myt | |
| honyncghe | |
| TO eyner ande | |
| ren tijt do he | |
| v(m)me toech syn stich | |
| te na synen pastor | |
| liken ampmete | |
| quam he to den | |
| dorppe geheiten | |
| bilrebecke Dar by | |
| wonnede eyn edel | |
| frouwe. mer se lach | |
| yn onplicht myt | |
| eren manne yn vn | |
| betem meliker | |
| echtschap Do se | |
| v(er)nam dat he | |
| dar komen wolde | |
| do arbeydede se | |
| wo se dessen hilli | |
| hgen man mochte <155rb> | |
| bre(n)cgen van syn(er) | |
| vpsate wante he | |
| se van eyn sche | |
| den wolde so be | |
| korte se eme vm | |
| to keren myt ga | |
| uen Vnde sande | |
| em to wilkome | |
| eyn groet eerde(n) | |
| vat vul honyges | |
| He wyste wal | |
| dat vnder den ha | |
| nyge schulede de | |
| bytterheit der | |
| warmode vnde | |
| dat de gaue(n) ver | |
| blyndet de ogen | |
| der wysen so b(er) | |
| smade he dat | |
| genslyke ro vnt | |
| fane vnde sege | |
| de he en wolde | |
| myt oer nyne | |
| ghesellschap heb | |
| ben de syck vro- <155va> | |
| mede maken myt | |
| vngeorleffder echt | |
| schap van der hil | |
| ligen kercke(n) vn(de) | |
| wolde god so en | |
| wolde he nycht ros | |
| ten <gestr.: h> eer he so da | |
| ne vnplicht vnde | |
| incestu(m) tusschen | |
| den twen ghe | |
| scheide(n) hadde Al | |
| dus worden de myt | |
| der gaue wth ge | |
| sant weren ver | |
| samt van em vn(de) | |
| so gencgen se to | |
| so mygen synre dys | |
| cipule(n) dat se doch | |
| desse gaue(n) vnt- | |
| fencgen vnde be | |
| den vor em De | |
| dyscipule worde(n) | |
| verleydet van | |
| der gyricheit vn(de) | |
| nemen dat ho | |
| nych bute(n) wete(n) <155vb> | |
| des bysschopes vn(de) | |
| loueden em dat se | |
| or wort to em spre | |
| ken wolden vnde | |
| oer beste doen En | |
| de wante se hastli | |
| ken nyn stede en | |
| hadden dar se dat | |
| honych laten moch | |
| ten so satten se dat | |
| vnder dat altaer | |
| vnde bedeckede(n) | |
| dat myt dwelen | |
| Do was dat by der | |
| tyt dat he wolde | |
| mysse doen Do he | |
| uor den altaer sto(n)t | |
| vnde syne(n) mont | |
| vpgelocke(n) hadde | |
| to bedene. do barst | |
| dat vat vnder de(n) | |
| altaer ofte he vor | |
| dat gebet eynen | |
| sten an dat vat ghe | |
| worppen hadde vn(de) <156ra> | |
| dat hanych vloet | |
| dar wth vn(de) dat vat | |
| wart to kleynen | |
| stucken Do se dat | |
| hanych dar wth | |
| gebracht hadden | |
| do loueden se same(n)t | |
| liken den heren vn(de) | |
| sunte ludger syne(n) | |
| knecht Wante syn | |
| verdenst wert ghe | |
| presen van nauol | |
| gyncge des hilli | |
| gen ewangelij ofte | |
| dat wort bewyset | |
| mytten tekenen | |
| do danes myracke | |
| les Wante ysset dat | |
| de bode des heren | |
| sunte iohanndes bap | |
| tista wort gelouet | |
| dat he berijspede | |
| den konynck de | |
| sijns brodes hus | |
| frouwen hadde by <156rb> | |
| syne(n) leuende Wo | |
| en solde men sun | |
| te ludger nycht | |
| hebben werdich | |
| alles loues de den | |
| ghennen de de | |
| vnplicht dede nicht | |
| alleyne bestraffe | |
| de mer to veruer | |
| nysse anderer me(n) | |
| schen verdreef he | |
| ene wth den lan | |
| de Sunte Johan | |
| nes en weck nicht | |
| der veruolgyncge | |
| des wyues hero | |
| dyas Sunte Lud | |
| ger en wort nicht | |
| getogen van de(n) | |
| rechten wege | |
| myt den gaue(n) | |
| des edelen wy- | |
| ues Alle beyde | |
| worden se anghe | |
| uochten vn(de) bekort <156va> | |
| van vnkusschen | |
| wyuen sunte Joha(n) | |
| nes myt druwe | |
| he sunte Ludger | |
| myt smekene Te(n) | |
| lesten sunte Joha(n) | |
| nes waert vme | |
| de warheit yn de(n) | |
| kerckener ghe- | |
| worppen vnde v(n)t | |
| houedet Su(n)te Lud | |
| ger na worden | |
| des apostels. de | |
| ghebot dat men | |
| so dane menssche(n) | |
| solde geuen den | |
| vyande yn doet | |
| des vlessches Glo | |
| sa So dat de du- | |
| uel macht kreck | |
| ouer syn vlessch | |
| als men iob leste | |
| de dodede myt pe | |
| nytencie(n) desse twe | |
| de yn onplijcht le | |
| ghen. vp dat de <156va> | |
| gheyst leuendich | |
| worde Wo eyn star | |
| buten tydes ghena(n)c | |
| ghen wart ver myd | |
| dest synen gebede | |
| Iy der tijt wa(n) | |
| derde sunte | |
| Ludger yn vreesla(n)t | |
| v(m)me to predykene | |
| Do he ghekomen | |
| was to syner kerc | |
| ken yn der stede | |
| gheheyte(n) theri by | |
| den water ghehei | |
| ten lada v(m)me der | |
| gaste wille(n) de to em | |
| quemen bat he de(n) | |
| vysschers de dar wo | |
| neden dat se wolde(n) | |
| eynen stoer vaen vn(de) | |
| brencgen em Do a(n)t | |
| worden se dat de tijt | |
| stoer to vane weer | |
| vor by ge gaen wa(n) | |
| te de wynter nv ge | |
| nakede so en plege <157ra> | |
| men so dane vyssche | |
| nycht to vaene Su(n) | |
| te ludger antworde | |
| O kyndere de schep | |
| per der tyt en ys | |
| nycht en wech ge | |
| gaen myt der tyt | |
| gaet hen vn(de) doet | |
| als yck yw ghe- | |
| secht hebbe Wyl god | |
| ghy solt vaen dat | |
| yck begheert neb | |
| be Wante god is | |
| mechtich to aller | |
| tyt to gheuen sy | |
| nen knechten dat | |
| se begere(n) Do de vis | |
| schers berededen | |
| em to vuldone sy | |
| nen wille(n) vnde sy | |
| nen geboden Do | |
| seghen se yn der | |
| lucht als eynen | |
| vogel de vloech | |
| allentele(n) neder vn(de) | |
| vol nycht veer va(n) <157rb> | |
| em ynt water De(n) | |
| vysschers duchte | |
| dat dyt eyn teke(n) | |
| weer van gode vn(de) | |
| vp de stede daer | |
| de vogel ynt wa | |
| ter veel worppen | |
| se er nette Vnde de | |
| hoppe den se had | |
| den van den ver | |
| denste(n) vn(de) van de(n) | |
| dogeden sunte lud | |
| gers en bedroch | |
| em nycht Wante | |
| se hastliken venc | |
| gen eynen groe | |
| ten stor den se em | |
| brachte vnde vor | |
| telleden em wo | |
| dattet em ghegae(n) | |
| hadde Sunte lud | |
| ger na syner ghe | |
| woente thoech he | |
| alle dynck to der | |
| eere gode. vn(de) <157va> | |
| vn(de) gaff nycht syn | |
| re macht so sprack | |
| he Dancket de(n) alle | |
| mechtige(n) goede de | |
| eyn oecker ys al | |
| les gudes. de spy | |
| se gyfft alle(n) vles | |
| sche Vnde vp dat | |
| gy ghesichte | |
| nycht to en schry | |
| uet mynen ver- | |
| denste noch ande | |
| ren luden vertel | |
| len Wante god | |
| gyfft alle(n) men | |
| schen de yn em | |
| hoppen spise yn | |
| tijt der noet he | |
| doet vp synen ha(n) | |
| de vnde vervullet | |
| alle deir myt be | |
| nedictioen Eer se | |
| em yn ewicheyt | |
| Amen <157vb> | |
| JN dessen wercke | |
| des hilligen man | |
| nes syn dre dync | |
| ghe de wy ver | |
| wonderen vn(de) loue(n) | |
| sollen als bakantheit | |
| tokomender dync | |
| ghe werckyncghe | |
| des myrackels oet | |
| modicheit yn nycht | |
| to appenbarene dyt | |
| myrackel Wante | |
| he wyste wal dat | |
| gheschreue(n) ys. wo | |
| du grotter nyst ver | |
| oethmodige dy yn | |
| allen dyncghen Vn(de) | |
| hijr v(m)me so vele als | |
| yn em was begher | |
| de he al syn doghe | |
| de verholen to we- | |
| sen vn(de) gheboet se | |
| to swyghene. nycht | |
| dat he hatede syne | |
| doghede mer he <158ra> | |
| volghede (chris)i na. de | |
| als men lezet in de(n) | |
| ewangelio gheboet | |
| dat men syne my ra | |
| kele swygen solde | |
| vp dat he vns eyn | |
| exempel bewysede | |
| Wattan he bekan | |
| de dat v(m)me ander | |
| lude salicheit wille(n) | |
| aolden syne myracke | |
| le vertellet werde(n) | |
| Mer god en beke(n) | |
| ner der verholen | |
| dyncghe vn(de) eyn | |
| rychter de krone | |
| de syne(n) wille(n) do he | |
| sich oethmodelike | |
| beghherde to bewar | |
| ne vor de sunde der | |
| beromenysse Wan | |
| te to der eer syns | |
| name(n) vn(de) to stichty(n) | |
| ge ander me(n)Sche(n) | |
| heeft he syne ver <158rb> | |
| denste myt teke | |
| nen verbredet vn(de) | |
| anderen me(n)sche(n) | |
| kundich gemaket | |
| Van eynen blynde(n) | |
| de he seende ma | |
| kede | |
| Meer wattan | |
| sunte ludger | |
| wolde verhuden al | |
| synw wercke noch | |
| tan van verhenck | |
| nysse godes en kon | |
| de he des nycht | |
| doen vp alle(n) stede(n) | |
| Jn sassen ys eyn | |
| dorpp geheiten alua | |
| yn pago sudergo | |
| Do he syne kers | |
| pele v(m)me genck | |
| vnde quam to des | |
| sen dorppe to ener | |
| tyt do he sat to | |
| der tafele(n) hoer | |
| den men ropen | |
| ene(n) arme(n) man <158va> | |
| vor der doer vnde | |
| bat dat de bysschop | |
| wolde an seyn eyne(n) | |
| blynden menssche(n) | |
| De dyake(n) de dat | |
| vor eyn ampt had | |
| de hastede vn(de) men | |
| de dat daer ey(n) arm | |
| menssche were vn(de) | |
| eyn almyssen be | |
| de vn(de) nam brot | |
| vn(de) spyse vn(de) brach | |
| te eme De blyn | |
| de en woldes nicht | |
| neme(n) vn(de) seghede | |
| em weer eynes | |
| anderen dyncghes | |
| meer noet Men | |
| brachte em dry(n)c | |
| ken he antworde | |
| he en wolde des | |
| nycht. wante he | |
| daer nycht ghe | |
| komen en were | |
| vmme allemys- <158vb> | |
| sen to byddene meer | |
| dat men ene brach | |
| te voer den bysschop | |
| dat he ene(n) blynde(n) | |
| menssche(n) to holpe | |
| queme De dyacke(n) | |
| en verstont nycht | |
| wat he bat vnde | |
| genck weder int | |
| hues vnde leyt ene | |
| dar en buten Do me(n) | |
| ene nycht yn en | |
| leyt begaen he an | |
| derwerff myt lud(er) | |
| stemme to ropen | |
| ten lesten sach sun | |
| te ludger v(m)me | |
| vn(de) sprack to den | |
| dyacke(n) wr v(m)me | |
| woltu dy so lancge | |
| vensen dattu hoerst | |
| De dyacke(n) antwor | |
| de em Jck hebbe | |
| em spise vn(de) dranck <159ra> | |
| gebracht mer he | |
| en wil orer nyn | |
| Sunte ludger <gestr.: er> | |
| sprack ghijff em | |
| eynen pennynck | |
| Do he dat ghedaen | |
| hadde vn(de) des ock | |
| nycht en wolde Do | |
| gheboet de byss- | |
| chop dat men ene | |
| vor em brachte Do | |
| he vor em gebracht | |
| was vragede he | |
| em Wat heuestu | |
| broder wat ysset | |
| dattu biddest De | |
| blijnde antworde | |
| Jck bidde v(m)me de | |
| leue godes dattu | |
| my willest seynde | |
| make(n) Sunte Lud | |
| ger antworde Su | |
| v(m)me de leue godes | |
| Hoert eyne won | |
| derlike maner <159rb> | |
| Sunte ludger en | |
| sprack de wort | |
| nycht ghebeyden | |
| de meer allene to | |
| verwonderne de | |
| bede des blyn | |
| den antworde he | |
| ghelyck den sel | |
| uen woerde en(de) | |
| van stunde(n) an sach | |
| de blynde Vn(de) | |
| quam to der tafe | |
| len vn(de) at vn(de) dra(n)k | |
| myt vrolicheit | |
| vnde genck syns | |
| weges Van ey ne(n) | |
| doden menssche(n) | |
| den he vorweckede> | |
| Varafft yghe | |
| manne van | |
| synen dyscipulen | |
| vortelleden Do he | |
| wanderde dor hes | |
| sen land to der | |
| greuesschap ver <159va> | |
| weckede he eynen | |
| doden mensschen v(er) | |
| myddest syne(n) ge | |
| bede Desse mens- | |
| sche v(m)me deeftale | |
| willen wante he | |
| ghestollen hadde | |
| greue wydikens | |
| henxte van sasse(n) | |
| was he verordelt | |
| to aldus dane(n) dode | |
| dat men ene vp | |
| den velde bynden | |
| solde an eyne(n) sta- | |
| ken vn(de) werppen | |
| ene myt scharppe(n) | |
| tuenstaken vnde | |
| stenen to den do | |
| de Do dyt ghe- | |
| scheyn was so le | |
| ten sen dat dode lich | |
| am liggen vp de(n) | |
| velde Sunte lud | |
| ger by de stede | |
| quam vn(de) do he | |
| vernomen hadde <159vb> | |
| do dit was eyn ker | |
| sten menssche sande | |
| he boden to greue(n) | |
| wydikene vn(de) bat | |
| dat he den doden | |
| licham begrauen | |
| moste Do em dit | |
| o<gestr.: r>rleff gegeuen | |
| was gebot he dat | |
| men solde vergad | |
| deren de to schorde(n) | |
| lede des gansen lich | |
| ames y n eyn lake(n) | |
| vn(de) brencgen se yn | |
| syn pauluen so la(n)c | |
| ge dat men ey n | |
| graff makede Do | |
| dat graff beredet | |
| was vn(de) de dode | |
| liacham dar ynge | |
| leget was dar su(n) | |
| te ludger by stond | |
| do sprack he Brenc | |
| get ene weder wth | |
| dern graue wante | |
| de sele is bynnen <160ra> | |
| em Do se ene vp ho | |
| uen began he to | |
| ademen Do brach | |
| te(n) se ene weder ynt | |
| pauluen vn(de) lauede | |
| ene myt drancke | |
| vn(de) sunte ludger ge | |
| bot dat men syne | |
| wonde(n) verbynden | |
| solde vn(de) yn korter | |
| tyt wart he weder | |
| ghesond Jn der ste | |
| de stent noch eyn ste | |
| nen cruce yn eyn | |
| teken desses myra | |
| kels dat dar ghe | |
| sat wa van den | |
| volke dat dar won | |
| net van den name(n) | |
| desses mannes de | |
| buddo hette ijs dat | |
| velt genomet bud | |
| den velt to desse(n) da | |
| ge Wo he eynen mys | |
| dadigen menssche(n) | |
| de ghehancghe(n) was <160rb> | |
| by meppe(n) verlo | |
| sede van der gal | |
| gen | |
| JN sassen licht eyne | |
| stad bekand vele | |
| me(n)schen bekand | |
| geheite(n) meppen | |
| By desser stad do | |
| sunte ludger ge | |
| komen was vnde | |
| wolde yn vreesla(n)t | |
| wandere(n). sach he | |
| nycht vere van | |
| den wege vp de(n) | |
| hilligen sundach | |
| eyn hopp volckes | |
| vergaddert Dar | |
| toch he to vnde | |
| wolde wette(n) de sa | |
| ke oers rades vn(de) | |
| wat se dat vp <a.u.R.: so dane(n) dach bredreue(n) | |
| so sach he dat se dar vp> ey | |
| nen berghe dar | |
| <gestr.: vp> se vmme ston | |
| den eyne(n) mysda | |
| digen me(n)schen <160va> | |
| eynen galgen be | |
| redden He quam | |
| dar by vnde sprak | |
| em vrentlike to | |
| vn(de) bat em dat se | |
| em den menssche(n) | |
| wolden geuen | |
| ofte solde me(n) em | |
| yo doden dat se | |
| dat ses sondage<ü.d.Z.: s> | |
| nycht en deden | |
| mer dat se to ker | |
| ken gencge(n) vn(de) | |
| horden mysse Do | |
| he nycht van | |
| den huesmenne(n) | |
| krygen en on | |
| de meer se geu e(n) | |
| em hoenlike wor | |
| de wante de stede | |
| en horde nycht | |
| to syne(n) kerspele | |
| so en verkrech he | |
| doch nouwe dat | |
| he mochte eyn <160vb> | |
| kleyn sprecken | |
| mytten mensche(n) | |
| van syner peny | |
| tencien vnde be | |
| rouwe(n) Do dat | |
| ghescheyn was | |
| treckede de bys- | |
| schop van dan vn(de) | |
| de menssche wort | |
| gehancgen Des | |
| auendes van de(n) | |
| daghe do sunte | |
| ludger gekome(n) | |
| was van der ste | |
| de ses myle we | |
| ges to eyne(n) dor | |
| pe geheite(n) assche(n) | |
| torp dar quam de | |
| menssche de ghe | |
| hancghen was vn(de) | |
| veel vor syne voe- | |
| te De dar were(n) | |
| verwonderden | |
| em vnde vragede(n) <161ra> | |
| em wo dat hijr vm | |
| me were do vertel | |
| de he em wo dattet | |
| em gegaen were vn(de) | |
| sprack Do de bys- | |
| schop van daer toch | |
| vnde yck ghehanc | |
| gen wort do sach ik | |
| twe schone mans ry | |
| den by des byssco | |
| pes syde(n) vn(de) myt | |
| ene eyne wyle to sa | |
| mene spreke(n) Daer | |
| na eyne kleyne tyt | |
| quam de ene haste | |
| like weder v(m)me vn(de) | |
| satte wat vnder my | |
| dat yck nycht en | |
| weyt <gestr.: mo, ü.d.Z.: wat> dat was | |
| dar stont yck vast | |
| like vp so dat yk | |
| nyne pyne en voel | |
| de vn(de) do dat volk | |
| was hen gegaen | |
| vn(de) de su(n)ne wolde <161rb> | |
| vnder gaen sat | |
| te my desse sel | |
| ue van der gal | |
| gen vn(de) geboet | |
| my dat yck yw | |
| solde nauolgen vn(de) | |
| bedancken den | |
| hilligen bysscho | |
| pe vor dat leue(n)t | |
| dat my gheheue(n) | |
| was Welck leue(n)t | |
| he nycht verkry | |
| gen en konde va(n) | |
| den dwasen men | |
| schen verkr ech | |
| he van gode Vort | |
| segede he dat he | |
| des nycht wet | |
| ten en konde wo | |
| he so lancghe(n) wech | |
| yn so korter tijt | |
| na den bysscho | |
| oe weer ouer ge | |
| gaen De erwer | |
| digen manne <161va> | |
| de syne dyscipule(n) | |
| weren segget noch | |
| andere wonderli | |
| ke dyncghe de su(n) | |
| te ludgher ghedae(n) | |
| vn(de) ghesprake(n) | |
| hefft wolde wy | |
| al de schryuen | |
| dat solde to lanck | |
| werden Wo he | |
| eyne(n) manne de | |
| em eyne houelan | |
| den dat houet to | |
| der syde(n) genck | |
| sytten | |
| Hyr vmme | |
| dat dynck | |
| dat wy vertelle(n) | |
| wylt heuet vns ge | |
| seget een seer war- | |
| afftich man bot- | |
| holdus de wa(n)neer | |
| vnse vaget was | |
| Eyn stad en ys <161vb> | |
| nycht veer va(n) de(n) | |
| closter geleghen | |
| gheheite(n) vberici | |
| dar koffte su(n)te lud | |
| ger eyne houelan- | |
| des van eyne(n) ma(n) | |
| ne Dar na wart | |
| dessen manne va(n) | |
| somygen bosen me(n) | |
| schen synen vrende(n) | |
| gherade(n) vn(de) be- | |
| gan des kopes to | |
| versakene Se genc | |
| ghen to rade vnde | |
| satten vnder em | |
| wert dat se dat nycht | |
| myt rechte vn(de) rede | |
| liken beholden en | |
| konden. so wolde(n) se | |
| dat myt vnrechte | |
| vn(de) ghewelde doen | |
| Sunte ludger ver | |
| smaden se vn(de) hate | |
| den ene hijr v(m)me <162ra> | |
| Dar na was dar su(n)te | |
| ludger vnde heilde(n) | |
| dar dage vmme meer | |
| to der eersten tyt en | |
| verwarff he nycht | |
| To der ander tyt helt | |
| he echter enen dach | |
| myt em vn(de) verwarff | |
| echter nycht Tet der | |
| den reysen do se ene(n) | |
| dach helden vn(de) sunte | |
| ludger vele smerlik(er) | |
| vnde hoenliker worde | |
| ghegeuen hadde Do | |
| was daer en vnghe | |
| achtich wanschape(n) | |
| huesmaen de sprack | |
| to den de by em sto(n) | |
| den Jsset nycht gro | |
| te schemede vn(de) con | |
| fusie dat desse vro | |
| mede vn(de) vnbekan | |
| de me(n)sche wil sick | |
| vnser erffnysse vn | |
| der wynde(n) Do de eer <162rb> | |
| werdige bysschopp | |
| dat hoerde sach he | |
| v(m)me vnde wolde wet | |
| ten we dat weer de | |
| so dane worde ghe- | |
| sproken hadde Des | |
| se vorghenomede ge | |
| buer wolde schuwen | |
| da<gestr.: n> angesichte des | |
| bysschopes vn(de) keer | |
| de syn houet acht(er) | |
| rugge als off he | |
| dat nycht ghese | |
| get en hadde mer | |
| eyn ander hadde. mer | |
| dat ghesproken to | |
| hant en konde he | |
| den hals nycht we | |
| der v(m)me bogen vn(de) | |
| so bleff em dat ho | |
| uet also sytten to | |
| synen dode tho. vn(de) | |
| hyr v(m)ms wart he | |
| cato gheheiten | |
| Do de huesma(n)e <162va> | |
| so dane(n) myrakel | |
| segen. do leeten | |
| se em gerne dat | |
| volghen dat se | |
| eme hadden mit | |
| hardicheit ent | |
| holden Van eyne(n) | |
| klercke den he be | |
| ryspede de dar vur | |
| blees vnder de(n) ty | |
| den | |
| Wante wy | |
| hijr to vore(n) | |
| geseget heb | |
| ben van den de(n)ste | |
| vn(de) ampte godes | |
| so en wil wy nicht | |
| achter laten dat se | |
| van em vertellen | |
| Wante wanner su(n) | |
| te ludger was of | |
| te stond yn de(n) de[n]ste | |
| godes so was he | |
| vnsprekelike anxt | |
| uoldich van an- | |
| dacht vn(de) vast va(n) | |
| dancke(n) To ener <162vb> | |
| tyt do he wander | |
| de ouer wech wort | |
| em eyn bedde ghe | |
| maket by den vur | |
| Des nachtes do he | |
| syne mettene las | |
| myt syne(n) clerken | |
| de roeck van den | |
| vuer quam em ynt | |
| amghesichte He sto(n)t | |
| vnbeweget van da(n)ke(n) | |
| vn(de) van lichame of | |
| he nycht en voelede | |
| Mer eyn van de(n) kler | |
| ken de nycht en wol | |
| de dattet em ynt | |
| angesichte rokede | |
| bugede syne knee | |
| vnde bles dar vur dat | |
| tet brande Des mor | |
| gens reyp he den | |
| clerck to sich vnde | |
| vragede em strenc | |
| gelike wo he so ko | |
| ne weer dat he dor | |
| ste dat hillige loff <163ra> | |
| godes staen laten vn(de) | |
| bogen em to de(n) vuer | |
| to boetene Dar satte | |
| he em to penytenci | |
| en somyghe dage | |
| vn(de) leerde syne klerc | |
| ke wan se stonde(n) to | |
| den denste godes dat | |
| se dan solden va(n) em | |
| dryue(n) alle gedach | |
| ten. vn(de) als so vele als | |
| to laten wyl de vn | |
| stedicheit des men | |
| scheliken herte(n) vnde | |
| de genade godes | |
| to vorne v(er)leent so sal | |
| men dar vnder nicht | |
| anders dencken of | |
| te doen Wo sunte lud | |
| ger eyn closter tym | |
| merde to werden | |
| TO desser tyt | |
| was noch deste | |
| de de sunte ludger to | |
| werden ghekofft had | |
| de vnbety(m)mert vnde <163rb> | |
| vnbequ<gestr.: e>eme to | |
| wonnene Wante | |
| syne vele bekomme | |
| ryncghe de he had | |
| de yn stedeliken | |
| prediken in sorchuol | |
| dicheit der kercken | |
| vnde yn sorghen | |
| de he hadde vor dat | |
| volck dat em beuo | |
| len was dat en leyt | |
| em to desser tyt to | |
| nycht ledich wese(n) | |
| Do he dat volk ge | |
| leert hadde mytt(er) | |
| zeden des kerste(n) | |
| leuens vn(de) hadde | |
| closter vn(de) kercken | |
| gety(m)mert na ma | |
| nychuoldicheit der | |
| stede de em beuole(n) | |
| weere(n) keerde he sy | |
| nen syn to tymere(n) | |
| eyn monyke clost(er) | |
| yn desser vorghe | |
| nomeder stede he | |
| nam myt em de <163va> | |
| de em noet weren to | |
| dessen wercke vn(de) wa(n) | |
| derde hen to der stede | |
| Jn desser stede was ey(n) | |
| bussch v(m)me beuanc | |
| gen myt dusterheit | |
| der boeme vn(de) myt | |
| dickheit des woldes | |
| Daer makede(n) se eer | |
| telt vn(de) des morge(n)s | |
| vro begunde(n) se de | |
| boeme wth to rod | |
| den vn(de) reynyghe | |
| den de stede vor dat | |
| ty(m)mer dat [m]<überzähliger Schaft>en | |
| dar maken solde Mer | |
| dit duchte em gen | |
| selike vn mogelik | |
| wesen Vnde so arbei | |
| den se dat se dessen | |
| hilligen man moch | |
| ten gensliken van | |
| syner hilligen vpsa | |
| te brencgen Wante | |
| se segeden dat gen | |
| selike vnmogelik | |
| weer dat me(n) de <163vb> | |
| stede to enyger tyt | |
| mochte bequem e | |
| maken to wo(n)nene | |
| Wante van dick | |
| heit der boeme en(de) | |
| breetheit der twy | |
| gere en onde men | |
| dar dur den hemel | |
| nycht gheseyn Mer | |
| sunte ludger satte sy | |
| nen hoppen yn den | |
| heren vnde segede | |
| De dyncge de den | |
| mensschen vn<gestr.: ge>mo | |
| gelick synd de synt | |
| gode mogelick Hyr | |
| vmme wyl wy yn | |
| yn em geloue(n) Wan | |
| te he nycht allene | |
| alle dyncge en ver | |
| mach. mer helouet | |
| den gelouygen alle | |
| dynck mogelick to | |
| wesene Jn to komen | |
| der <gestr.: tyt> nacht do se | |
| seere vrp vp ghestaen <164ra> | |
| wer<gestr.: en> weren to lese | |
| ne oere mettene vn(de) | |
| do se dat vullenbrucht | |
| hadde gencgen se | |
| weder liggen Do su(n) | |
| te ludger duchte dat | |
| se alle slepen stont he | |
| stilliken weder vp vn(de) | |
| genck wth den pau- | |
| luene eyn cleyn v(m)me | |
| to bedene Mer eyn | |
| klerck geheite n tijd | |
| baldus van synre ghe | |
| selschap wakede to | |
| der seluer vre vn(de) vol | |
| ghede em hastelike | |
| na wth den paulune | |
| Do he dyt gherync | |
| ghe vernomen had | |
| de do stond he eyn | |
| kleyne ofte he seen | |
| wolde wat wat tijt | |
| dat weere vn(de) genck | |
| weder ynd paluen | |
| vn(de) wachtede so lanc | |
| ge dat he weder v(n)t | |
| slapen were Do em <164rb> | |
| durchte dat he wed(er) | |
| slepe genck he an | |
| derwerff wth to | |
| bedene. mer desse | |
| selue klerck volge | |
| de em vort na Al | |
| dus wort anderwerf | |
| syn gebeth ghehy(n) | |
| dert do gebot he | |
| dessen klercke dat | |
| he to bedde genc | |
| ge vnde stond e nicht | |
| vp vor den daghe. | |
| vnde op dat he des | |
| klerckes curiosich | |
| eyt verschalkede | |
| so genck he ock we | |
| der to bedde Do he | |
| eyne wyle tydes ge | |
| wachtet hadde vn(de) | |
| em duchte dat dar | |
| nemant en wacke | |
| de stont he derde | |
| werue weder vp | |
| vn(de) genck dar wth | |
| vnde legede syck <164va> | |
| vnder enen boem | |
| yn syn gebeth Mer | |
| wante desse vorge | |
| nomede klercken | |
| dorste em nycht vol | |
| gen tegen syn ge | |
| both vn(de) gerne ge | |
| wetten hadde wat | |
| he dede so borde he | |
| dat pauluen vp by | |
| synen bedde vnde | |
| sach ene syttene yn | |
| synen gebede De | |
| nacht was do so | |
| clar de mane vn(de) | |
| ster nen schennen | |
| Do he lengest ge | |
| bedet hadde vnde | |
| yn den geyste versta(n) | |
| hadde dat he van | |
| gode verhoret we | |
| re do genck he we | |
| der ynt pauluen | |
| vn(de) he meende dat | |
| tes nemant en | |
| wyste De claer <164vb> | |
| heit do de<Wortumstelllung: de do> was wart | |
| to hantes verwandelt | |
| wante de mane wort | |
| verdunckert vn(de) de | |
| steerne(n) v(m)me betoge(n) | |
| myt wolke(n) de wy(n)t | |
| stont vp herwert vn(de) | |
| der wart dar na qua(m) | |
| eyn groet storm De | |
| olden bome velle(n) to al | |
| len syden vn(de) de elle | |
| mente der werlde de | |
| neden den knechte | |
| godes wattan se al y(n) | |
| groten anxte were(n) | |
| Do se des morgens | |
| were(n) vpghestaen | |
| segen se hijr vnde | |
| daer dat wold wth | |
| gerodet to so breder | |
| stede dat men dar | |
| wal mochte ey(n) clos | |
| ter ty(m)meren vnde | |
| ock legen dar so vele | |
| boeme dale ghestort <165ra> | |
| als men holtes beho | |
| uede to den ty(m)mere | |
| vn(de) dat nyner leye | |
| wys ofte nouwe moch | |
| te gescheyn vermid | |
| dest menschen hande(n) | |
| yn lancger tyt dat | |
| heft de gotliker kracht | |
| ghewercket macht | |
| liken yn eyne(n ogen | |
| blycke Somyghe kle | |
| ne bussche vn(de) lutti | |
| ke boeme weren | |
| daer stane bleuen | |
| de de werck lude | |
| lichtlike mochten | |
| wthroden of aff hou | |
| wen Do de claer dach | |
| gekome(n) was ver | |
| mande sunte ludger | |
| dat volck to de(n) an | |
| deren wercke vnde | |
| vragede em blyde | |
| like of se den he | |
| mel noch van der | |
| stede nycht seen en <165rb> | |
| konden Hjr ynne | |
| moge wy mercke(n) | |
| wo groeten gelo | |
| uen he hadde wa(n) | |
| te v(m)me syn ver | |
| denst wort de wolt | |
| yn eyne(m) ogen blijc | |
| ke wthgeroddet | |
| vn(de) v(m)me syne wal | |
| daet weert em ge | |
| geue(n) de stede de | |
| groet geuoech was | |
| to eynen mo(n)ster to | |
| ty(m)mere(n) Wante na | |
| den ewangeliu(m) vn(de) | |
| na dem worde(n) sunte | |
| pauwels v(m)me des | |
| gheloue(n) wille(n) sollet | |
| de berge van ere(n) | |
| steden gesat wer | |
| den vn(de) sunte lud | |
| der en heuet nyne | |
| mynre cracht ge | |
| wercket yn wth | |
| to rodene de bome <165va> | |
| <gestr.: wth der eerden> | |
| hir v(m)me mo ghe | |
| wy wal gheloue(n) | |
| dat he de berghe | |
| van erer stede ver | |
| myddest de gena | |
| de godes wal ghe | |
| sat hadde haddes | |
| em noet ghewe | |
| sen ofte he dat va(n) | |
| gode begert had | |
| de Wante dar en | |
| ys geyn vnder | |
| schit onder ofte | |
| welck mensche | |
| myt syne(n) gebede | |
| satte de berghe va(n) | |
| oerer stede ofte de | |
| boeme wth der er | |
| den stoerte wan | |
| te dit ys beide vn | |
| mogelick der me(n) | |
| schen starckheit | |
| Ende dat god dit | |
| vermochte daer <165vb> | |
| en ys nycht an to | |
| twyuele(n) mer dyt | |
| ander gheloue wy | |
| billikes dat god he | |
| uet dyt vermyddest | |
| em ghewercket wa(n) | |
| te vele meer ys dat | |
| hynder aff to neme | |
| ue dan to verwaer | |
| ne dat noet ys God | |
| gaff em ene stede | |
| daer he dat closter | |
| ty(m)meren dolde vnde | |
| wthroddede de boe | |
| me vn(de) dat holt dat | |
| noet was to den | |
| ty(m)mer entfoerde he | |
| em nycht Aldus ver | |
| brande dat vuer | |
| de bande dar me | |
| de gebunde(n) were(n) | |
| de dree kyndere de | |
| em yn voer tyden | |
| de konynck van | |
| babilonyen geboet <166ra> | |
| dat men yn de(n) berne(n) | |
| den ouen werppen | |
| solde mer de kleyd(er) | |
| de em noet weren | |
| en verbrande dat vuer | |
| nycht | |
| Mer vp dat wy we | |
| der komen to | |
| der reden de | |
| wy begunde(n) hadde(n) | |
| van den bome(n) de ge | |
| vallen weren by nne(n) | |
| der stede daer men | |
| dat closter ty(m)meren | |
| solde Daer was alle | |
| ne eyn boem staen | |
| ghebleue(n) daer he y(n) | |
| der seluer nacht vn | |
| der gebedet hadde | |
| Do de dach geko | |
| men was do make | |
| de eyne celle vnder | |
| dessen boeme vn(de) ver | |
| maende syn volck | |
| to arbeide(n)de Dar qua(m) | |
| to em eyn van syne(n) <166rb> | |
| klercke(n) geheite(n) odel | |
| gryn den he gesa(n)t | |
| hadde vn(de) vnder wor | |
| den de se to samen | |
| hadden. so vrage | |
| de em sunte ludger | |
| wat em duchte | |
| van der stede ofte | |
| se nycht bequeme | |
| were to eyne(n) mo | |
| nyke cloester Do | |
| desse klerck sach | |
| syn angesichte blij | |
| der vn(de) clarer dant | |
| gewontlick was | |
| segede he Jck see | |
| yn yuwen ange | |
| sichte dat dit werk | |
| sunder den wille(n) | |
| godes nycht en ys | |
| begu(n)nen vn(de) des | |
| se stede ys yn vor | |
| tyde(n) wthuerkoere(n) | |
| van gode daer v(m)me <166va> | |
| ys se bequeme ten | |
| denste godes Sun | |
| te ludger hadde ge | |
| nochte van desser | |
| antowrt vn(de) sprack | |
| to hem Danck heb | |
| be dattu na myne(n) | |
| wille(n) ghe sproke(n) | |
| heuest Du bewysest | |
| dyne gudertyren | |
| heit so vele als eyn | |
| menssche vermach | |
| Wante dyt werck | |
| ys ghesat in der | |
| macht godes Mer | |
| dit wil ick dattu we | |
| ten salst dattu noch | |
| tant nemant appe(n) | |
| baren salst der wy | |
| le dat ick leue Jn | |
| desser stede sal ick | |
| ver wachte(n) de(n) dach | |
| des lesten ordels vn(de) | |
| dar ick nu sytte wa(n) | |
| ick nv sitte wan ik | |
| storuen byn sal ik | |
| begrauen werde(n) <166vb> | |
| aldus bewaerde de | |
| klerck seer vlytlike(n) | |
| desse(n) boem de wyle | |
| dat he dat stont Mer | |
| ten lesten do he gehou | |
| wen wart to behoef | |
| der kercken to eyne(n) | |
| dele de getymmert | |
| wort in westen do | |
| groeff desse klerck ey | |
| nen steyn vor eyn tek | |
| en yn de seluen stede | |
| dat nymant en wyste | |
| Desse steyn wort dar | |
| vp gegraue(n) vn(de) gevo(n) | |
| den do men dar desse(n) | |
| hillige(n) ma(n)ne eyn gruf | |
| solde make(n) Wo su(n)te | |
| ludger an sick hadde | |
| de (9) ghaue de paul(us) | |
| schrijft to de(n) corynchi | |
| en yn der erste(n) epis | |
| tele(n) (10) Ca(pitul)o | |
| Hyr v(m)me watta(n) | |
| su(n)te ludger | |
| heft vele dyncge wo(n) | |
| derlike ouer myddest | |
| de genade godes ge- <167ra> | |
| wercket off proffe- | |
| tert so geloue wy dat | |
| de kleynen dyncge | |
| de wy nv vertellet | |
| hebbet genoech sy(n)t | |
| van vele(n) Wante v(er) | |
| waer to bewysenne sy | |
| ne verdenste to ver | |
| weruene exempele | |
| den ge(n)nen de se ho | |
| ren. den ys so wal ge | |
| noech dat kleyne als | |
| vele Wattan va(n) rech | |
| te en sollet de dync | |
| ge nycht kleyne w(er) | |
| de(n) geheite(n) dar by | |
| na alle de dy(n)cghe | |
| de de apostel ver- | |
| tellet synd gaue der | |
| genade godes Wan | |
| te do de apostel ver | |
| tellet hadde many | |
| gehande gaue der | |
| genade sprack he | |
| Den andere(n) wert | |
| gegeue(n) vermyd- | |
| dest de(n) geiste de <167rb> | |
| rede der wyssheit | |
| eyne(n) andere(n) de re | |
| de der wettenheit | |
| vermyddest den | |
| seluen geiste ene(n) | |
| ande(re)n geloue yn | |
| den selue(n) geiste | |
| ene(n) and(re)n de ga | |
| ue der ghesont | |
| heit in eyne(n) geiste | |
| eyne(n) andere(n) werc | |
| kyncge der mo | |
| gentheit ene(n) ande | |
| re(n) p(ro)phecie eynen | |
| anderen vnder | |
| scheit der geiste | |
| ene(n) andere(n) many | |
| gerhande to(n)ghe(n) | |
| eynen andere(n) be | |
| dudyncghe der | |
| leryncghe Desse | |
| gauen der gena | |
| de(n) werdet vakest | |
| gedelt vn(de) de(n) ende | |
| den wat gegeuen | |
| meer yn sunte lud | |
| ger weren al desse <167va> | |
| gauen to samende | |
| He hadde de rede(n) | |
| der wysheit wante | |
| he nycht allene god | |
| en begreep myt sy | |
| nem verstande vn(de) | |
| vernam myt eyne(n) | |
| smake der leue mer | |
| he heuet ock geop | |
| pent andere(n) men | |
| sche wo me(n) god | |
| geloue(n) solde He had | |
| de ock redde der | |
| wettenheit dar he | |
| mede leerde dat ve | |
| le mensche(n) keghe(n) | |
| dat de apostel secht | |
| hebbet de leue go | |
| des meer nycht | |
| na der wetteheit | |
| Wo me(n) god eere(n) | |
| sal wo men synen | |
| <gestr.: enen> euenen me(n) | |
| schen sal leef heb | |
| ben Wo me(n) yn al | |
| len dyncge(n) sick heb | |
| ben sal wuste <167vb> | |
| he vn(de) dat heuet he | |
| ande(re)n mensschen | |
| geleert He hadde ock | |
| geloue(n) dar he so grote | |
| dyncge vaken mede | |
| verdenet vn(de) gedaen | |
| heuet kegen de(n) loep | |
| der nature(n) vn(de) tegen | |
| ordynancie der dy(n)c | |
| ge he gesont to makene | |
| dat he vake(n) mede he | |
| uet gesont gemaket | |
| dat verdereit vn(de) ka(n)k | |
| heit der lichame he | |
| hadde wercky(n)cge der | |
| mogentheit dar he | |
| vake mede gewerc | |
| ket heuet wonderli | |
| ke dyncge vnseynli | |
| ke van y(n)nen ofte | |
| seyntlike van bute(n) | |
| He hadde p(ro)phecie(n) | |
| dar he vake mede | |
| hefft andere(n) mens | |
| sche(n) to wert geseget <168ra> | |
| hemelike dyncge de | |
| ouerlanck gheschey(n) | |
| solden He hadde vn | |
| derscheit der geiste | |
| dar he mede vnder | |
| schede myt der | |
| rechter wage de w(er) | |
| keden offte rede vn | |
| nutte dyncge He | |
| hadde gheslechte | |
| der tuncgen nycht | |
| en konde nochtant | |
| dudesch vnde latijn | |
| vn(de) ock konde he | |
| welsch vnde romesch | |
| He hadde bedudy(n)c | |
| ge der leerijnchge | |
| dar he mede verclar | |
| de den volcke sun | |
| der vpholden de hil | |
| lige schrijfft De god | |
| like gaue nauolge | |
| de alle tyt syne(n) hilli | |
| gen wandelyncge <168rb> | |
| myt so dane(n) vordele | |
| der dogeden Wo | |
| sunte ludger wal | |
| geleert was vn(de) | |
| hefft somyge le | |
| genden der hilli | |
| gen gheschreuen | |
| Desse hillige | |
| man su(n)te lud | |
| ger was wal ge | |
| leerd yn den hilli | |
| gen schryfte(n) als | |
| dat clarlike(n) schy | |
| net yn somygen | |
| boken de he ghe | |
| maket heuet Wan | |
| te dat vergetten | |
| was yn der passie | |
| sunte bonifacij des | |
| hilligen mertelers | |
| als do oerspronck | |
| synes leuens syne | |
| to kompst ynt stich | |
| te vn(de) syne ordyne | |
| ryncge hefft he | |
| myt enen schonen <168va> | |
| sermone beschreuen | |
| He hefft ok gema | |
| ket eyn boeck der | |
| erwerdigen hillige(n) | |
| leere vn(de) preestere | |
| gregorius vn(de) albrij | |
| cus dar ynne luch | |
| tet de subtijlheyt sy | |
| nes verstandes vn(de) | |
| adelheit syns wth | |
| spreckens Hijr va(n) | |
| mach men sijck | |
| wal verwondere(n) | |
| dat he vnder syne(n) | |
| velen beku(m)mery(n)c | |
| gen wante he ste | |
| deliken beku(m)mert | |
| was myt dychte | |
| ne myt predike(n) | |
| myt beden plach | |
| he stedelike(n) sy nen | |
| dyscipule(n) te lere(n)ne | |
| de hillige schrijfft | |
| vnde bedude em | |
| de deipheit dar va(n) | |
| Wat sick yn der | |
| hillien schryfft <168vb> | |
| treckede to den sede(n) | |
| dat plach he seer to | |
| prysene wat he leer | |
| de dat vervullede | |
| he ersten Myt twe(n) | |
| maneeren leerd e | |
| he de graue(n) sym | |
| pelen me(n)sche(n) trecke | |
| de he ten wegh e der | |
| warheit myt syne(n) | |
| leuen vnde exempe | |
| len De verstendige(n) | |
| menssche(n) leerdehe | |
| myt syner tuncgen | |
| vn(de) myt woerden | |
| Dar v(m)me heuet he | |
| wal verdenet so | |
| danen oen als syn leer | |
| was so was syn leue(n)t | |
| syn leuend was als | |
| syn leer als he leer- | |
| de so werckede <ü.d.Z.: he> als | |
| he <gestr.: [...]> so leerde | |
| he en droech ny- | |
| ne cuculle(n) hijr v(m)me | |
| want he en regu- <169ra> | |
| leer professie gedae(n) | |
| hadde he vullenbrach | |
| te vullenkomelike | |
| dat leuend der mo | |
| nyke vnder enen | |
| canonykes habyte | |
| Syn haere(n) cleet | |
| dat he vnder syne(n) | |
| cledere(n) dat droech | |
| he also to de(n) ende | |
| syns leuens. dat | |
| des nymant en wi | |
| ste dan somyge de | |
| em seer bedenstaff | |
| tich were(n) Dat vlesch | |
| dat dar weder stre | |
| uet den geiste dat | |
| dwanck he myt wa | |
| kene myt bedene | |
| vn(de) myt ande(re)n ma | |
| neren dat he moch | |
| te nochtant hadde | |
| he sich ma tyger vor | |
| ander lude ogen vp | |
| dat ene nemant ene <169rb> | |
| nemant <a.o.R.: na de(n) worde des apostels> en recke | |
| de baue(n) dat he ene | |
| sach offte hoerde | |
| van em Om desser | |
| sake willen vp dat | |
| he bewysede alle | |
| dyncge reyne to | |
| wesene den reyne(n) | |
| vn(de) nycht to versma | |
| dene dat me(n) vnt | |
| feyt myt danckbar | |
| heit so plach he to | |
| somyger tijt vle sch | |
| to etene nochtant | |
| nymant en heuet | |
| em to enyger tijt | |
| gheseen ofte ge | |
| hort dat he versa | |
| det was myt spi | |
| se ofte myt dra(n)cke | |
| Wersschape vn(de) gas | |
| te wante he eyn | |
| bysschop was plach | |
| he vakene to heb | |
| bene dar bat he | |
| to same(n)tlike rijke | |
| vn(de) arme oer licha- <169va> | |
| me lauede he myt | |
| spisen vnde oer sele(n) | |
| myt leryncge Tus | |
| schen de ouersten | |
| vn(de) de my(n)neste(n) ge(n)k | |
| he ynt myddel sit | |
| ten vp dat he der | |
| ouerste(n) hoecheit v(er) | |
| oetmodigede vn(de) der | |
| my(n)nesten oetmo- | |
| dicheit verhochge | |
| de Aldus heuet he | |
| em na rade des apos | |
| tels eyne(n) yewelike(n) | |
| geliket na eynes | |
| yewelike(n) verde(n)st | |
| vn(de) nutticheit vp dat | |
| he de vnder saten | |
| vn(de) de my(n)neste(n) nicht | |
| en versmade na de(n) | |
| reht eres wese(n)s | |
| vn(de) de ouerste(n) nicht | |
| eerde tege(n) de re- | |
| gule(n) der rechtticheit | |
| Wo em karolus | |
| de keyser boden | |
| sande vnder syne(n) | |
| getyde(n) vn(de) he <169vb> | |
| nicht kome(n) en wol | |
| de er he wth ge | |
| lesen hadde | |
| Eyn kleyn dick | |
| wil wy segge(n) | |
| des vns noet ys me | |
| de to bewysene dat | |
| wy gesecht hebbe(n) | |
| Wattan de selden | |
| heit desses exempels | |
| eeschet wal dat me(n) | |
| dit rekene ma(n)k de | |
| groten exempele Kar | |
| rolus de keser van | |
| rome leyt ene to em | |
| rope(n) v(m)me ey ner nut | |
| ticheit wille(n) des ge | |
| meyne(n) gudes Do | |
| he gekome(n) was to | |
| syne(n) gebode vnde | |
| wonnede by den | |
| pallase to hantes | |
| des morgens vulle(n) | |
| vro ghebot em de | |
| konynck by syne(n) | |
| ke(m)mener dat he to <170ra> | |
| em queme To der | |
| seluer stunde las he | |
| myt syne(n) klercken | |
| syne ghetyde Do | |
| antworde he de(n) bo | |
| den so vro als he sy | |
| ne ghetyde gelesen | |
| hadde so wolde he ko | |
| men Do dit de kem | |
| mener den konynck | |
| geseget hadde. da sa(n) | |
| de he em ander wer | |
| ue vnder derde wer | |
| ue boden dat he to | |
| em queme Mer su(n) | |
| te luder wyste wal | |
| dat men nycht vor | |
| den denst godes set | |
| tem sal so en qua(m) he | |
| nycht eer he syne | |
| getyde betalt had | |
| de Do he de wth | |
| gelesen hadde vn(de) | |
| voer de(n) kony(n)ck ge | |
| kome(n) was vrage | |
| de he em Waer <170rb> | |
| v(m)me dat he sy(n) ge | |
| bot vermaet had | |
| de vn(de) en weer | |
| nycht ghekome(n) | |
| do he em boden | |
| sande Su(n)te ludger | |
| antworde em myt | |
| eynen vnversaghe | |
| den anghesichte | |
| vn(de) myt eyne(n) sta(n)t | |
| afftygen gemode | |
| ende sprack Okey | |
| ser nv hebbe ick | |
| my duncke(n) laten | |
| dat yck y n aller | |
| tyt in alle(n) dyncge(n) | |
| also solde vervulle(n) | |
| dyn gebot. dat ik | |
| gide <ü.d.Z.: dy> alle tyt solde | |
| to vo eren sette(n) Wa(n) | |
| te alle mensschen | |
| beke(n)nen vnde be | |
| lyen dat me(n) god | |
| vor alle syncge sal | |
| sette(n) Dyt selue he | |
| uestu my geboden <170va> | |
| do du my beuolest | |
| dey sorghe dat volk | |
| to regeren Dat ick | |
| gode solde ten erste(n) | |
| deyne(n) dar ba solde ik | |
| horsam wesen dyne(n) | |
| geboede ick hebbe | |
| na geuoldet de | |
| macht dynes gbo | |
| des en(de) de regele | |
| der rechty gesten | |
| vnderschedyncge | |
| dat ick gode dy vn(de) | |
| allen steerffliken | |
| creature hebbe | |
| voer ghesat noch ik | |
| en gelouede nycht | |
| dat dit dy(n) ghebot | |
| was dat en tege(n) | |
| was den erste n ge | |
| bode vn(de) der clare(n) | |
| redelicheit so en | |
| hebbe ick dit nicht | |
| gedaen v(m)me to ont | |
| eerne vn(de) to versma | |
| dene de konynck <170vb> | |
| like macht als de bo | |
| sen teghen my be | |
| schuldiget meer v(m) | |
| me dyne salicheit | |
| hebbe ik gode ge | |
| eert vnde betalet | |
| dat my to behorede | |
| vn(de) vp dat ik dar na | |
| vnbeku(m)mert moch | |
| te kome(n) to dynen | |
| denste De seer gu | |
| de konynck ent- | |
| fenck gutlike syn | |
| antworde vn(de) sprack | |
| Danck hebbe bisschop | |
| wante als ich dy al | |
| le tyt gelouet hebbe | |
| dattu werest also heb | |
| be ik dy nv gevun- | |
| den Wante somyge | |
| weren de dit ghe- | |
| sichte anders bedu | |
| deden vn(de) treckede(n)t | |
| to myner versma- | |
| denysse. vn(de) de en | |
| sollet my nycht mer <171ra> | |
| vntfencklick wesen | |
| vnde wil se holden | |
| vor haters dynre hil | |
| licheit Vnde wil god | |
| so loue ik Dat ick | |
| na dessen daghe te | |
| gen dy nymandes | |
| beschuldynge hoe | |
| ren wyl Do du de(n) | |
| willen godes to all(er) | |
| tyt alse du aldusla(n)c | |
| ge ghedaen heuest | |
| vn(de) wes vns truwe | |
| vn(de) deuot vn(de) bidde | |
| vor den staet vnses | |
| rykes Aldus den hat | |
| den de hetesschen vn(de) | |
| de nyders wolde(n) ma | |
| ken dessen hilligen | |
| manne vor den kony(n) | |
| ghe quam em to ge | |
| naden vn(de) to eeren | |
| O wo daen exempel | |
| sollen nauolge(n) de | |
| presters yn dessen | |
| presteer vn(de) de ko- <171rb> | |
| nyncge yn dessen | |
| konyncge De pres | |
| ters solen leren yn | |
| dessen prester vn(de) | |
| dat sey eer bewy | |
| sen den konync | |
| gen meer se en | |
| sollen em nycht | |
| wyke(n) Dat se de(n) | |
| konyncghe(n) also dey | |
| nen dat se ny cht | |
| en vergetten de(n) | |
| denst godes vnde | |
| dat se gode schul | |
| dich syn De ko- | |
| nyncghe sollet lee- | |
| ren yn dessen ko | |
| nyncge dat se sick | |
| vp nyne(n) preister | |
| en toerne(n) de syn | |
| a(m)met vervull et | |
| vnde en sollet em | |
| sick nycht setten | |
| tegen de presters | |
| de holdet de gebo | |
| de godes De prester <171va> | |
| sollen wetten dat | |
| se also eer bewyse(n) | |
| den konyncgen | |
| dat se alle tyt gode | |
| to voere(n) setten | |
| De koyncghe | |
| sollen wetten dat | |
| se also er macht | |
| sollen gebruken | |
| ouer de me(n)schen | |
| yn den wertlike(n) | |
| saken dat se noch | |
| tant gode yn alle(n) | |
| vnderdanch synt | |
| De presters solle(n) | |
| konlike spreken | |
| de gebode godes | |
| yn yeghenwor- | |
| dicheit der kony(n)c | |
| gen vnde en sollet | |
| nycht beschemet | |
| werden De(n) ko- | |
| nyncghe sal beha | |
| gen de vryheyt | |
| der prestere yn der <171vb> | |
| sake godes De pres | |
| ers sollen sick vnder | |
| em vn(de) de konync | |
| ge vnder em na w(er) | |
| dicheit oers amp- | |
| tes vnderdanych | |
| wesen De konyncge | |
| sollen vnder danich | |
| wesen den prestere(n) | |
| yn gotliker geistlich | |
| eyt vn(de) de presters | |
| sollen vnderdanych | |
| wesen de(n) konync | |
| gen yn de(n) rechten | |
| wege der mensche | |
| liken ewen Dyt vn | |
| der scheit sal men | |
| hebben vnder bey | |
| den wa(n)neer de re- | |
| de esschet Wante | |
| dit appenbarlike be | |
| wyset wert in ih(es)u | |
| (christ)o de god vn(de) me(n) | |
| sche was de yn sick | |
| hadde de beide ware(n) <172ra> | |
| p(er)sonen der presters | |
| vnde des konyncges | |
| vn(de) heft se em eerff | |
| like vort gebracht | |
| Vort als wy begun | |
| den to seggene sunte | |
| ludger hefft de houer | |
| dygen mensschen ver | |
| drucket mytte(n) yocke | |
| (christ)i. de arbeydeden | |
| vn(de) beswart were(n) heft | |
| he geholppen vn(de) ver | |
| luchtet He bewysede | |
| em den houerdigen | |
| to enen ouerste(n) vn(de) | |
| den beswarden bewy | |
| sede he em to eynen | |
| geliken De houerdy | |
| gen versmade he ste | |
| delike gude wercke | |
| to done de beswaer | |
| de(n) droch he many | |
| ger hande wys He | |
| vermanede de rijke(n) | |
| dat se wth delichge | |
| den oer sunde myt al- | |
| myssen He was so | |
| mylde to de(n) armen <172rb> | |
| dat he em vake sel | |
| uen blotede vp dat | |
| he se kleyden moch | |
| te Wat he van syne(n) | |
| gude nycht en dele | |
| de den arme(n). dat | |
| verdede he vn(de) ver | |
| delede to ty(m)mery(n)c | |
| ghe der lster vn(de) | |
| der kercken Syn | |
| vaderlike erue dat | |
| seer groet was dat | |
| gaff he to de(n) hillich- | |
| dome dat em de | |
| pawest gegeuen | |
| hadde <gestr.: vn(de) de(n) bro | |
| de(re)n to holppe>. vor | |
| de stede de he to | |
| weerden ghekoft | |
| hadde vn(de) den bro- | |
| deren to holppe de | |
| dar vnsen leuen | |
| heren deynen sol | |
| den Aldus was | |
| he als de nycht | |
| hadde vn(de) alledy(n)k | |
| besat he was ste- <172va> | |
| yn dogheden vnde | |
| yn hillicheyt der | |
| verdensten He ge(n)k | |
| stedeliken van do | |
| geden to dogenden | |
| vp dat he ten leste(n) | |
| mochte seen god | |
| der gode yn syon | |
| Wo he eyne wile | |
| kranck wort vor | |
| syner doet | |
| DO de allemech | |
| tyge god wol | |
| de em ewich loen | |
| geuen vor sy ne gu | |
| de wercke do be- | |
| gaen he eyne wile | |
| tydes vor syne(n) do | |
| de kranck to wer | |
| den To der seluer | |
| tyt toech he v(m)me | |
| syn stichte tostere | |
| kene syn volck yn | |
| der crystenheit vn(de) | |
| quam to eyner <172vb> | |
| stede geheite(n) biller | |
| becke dar he eyne | |
| kercke hadde Dar | |
| wart he kranck als | |
| wy gheseget hebbe(n) | |
| als he my(n) vermoch | |
| te to werckene der | |
| wertliken sake(n) also | |
| was he starcker to | |
| geistliken dyncgen | |
| vn(de) to dogeden na | |
| den worde n des | |
| Apostels Wante ick | |
| krank by n so byn | |
| ik starcker vnde | |
| machty <gestr.: [...]> Alle tyt | |
| las he wat ofte he | |
| sanck alle tyt bede | |
| de he myt wthge | |
| reckeden handen | |
| De ogen des herte(n) | |
| en kerde he to ny- | |
| ner tyt van beschou | |
| wyncge hemelscher | |
| dyncghen Ende <173ra> | |
| wante he v(m)me swar | |
| heit der suke seluen | |
| nycht lesen en kon | |
| de so leyt he em ander | |
| mensschen de hilligen | |
| schryft lesen Jn der | |
| kranckheit celecrer | |
| de he by na stedeli | |
| ke mysse myt vn- | |
| sprekeliker vurich- | |
| eyt De suke wås | |
| allentelen vn(de) quam | |
| em yn alle lede Alle | |
| syne macht verge(n)ck | |
| em ende de ledde des | |
| leuens worde(n) ver | |
| moyet van pynen | |
| nochtant bleef he | |
| yn synen ghemode | |
| onverwo(n)n en wo | |
| sunte ludgher to vo | |
| ren segede de tyt | |
| synes dodes | |
| DEs sondages dar | |
| to voere(n) do he | |
| ynder tokomender | |
| nacht starff va(n) grot(er) <173rb> | |
| y(n)nicheit de he to | |
| gode hadde vn(de) va(n) | |
| vnsprekeliker ber | |
| nyncghe des ge | |
| louen prdikede | |
| he appenbarlike | |
| yn twen syne(n) kerc | |
| ken de nycht veer | |
| van em en legen | |
| Des morens vro | |
| yn eyner stad ge | |
| heiten cosfeld dar | |
| eyn ander prester | |
| mysse sanck to ter | |
| cie tyt in der ste | |
| de dat he kranck | |
| was dar he do yn | |
| nychlike syne les | |
| te mysse dede Do | |
| he de my sse had | |
| de vullenbracht | |
| Do segede he syne(n) | |
| schapen de em be- | |
| uolen were(n) gude(n) | |
| nacht vn(de) vermande <173va> | |
| se guden wercke(n) | |
| vnde beual se den | |
| allemechtige(n) gode | |
| Dar na reip he to | |
| em syne klercke vn(de) | |
| sprack Kynder gy | |
| sollet wette(n) dat | |
| ick yn desser an- | |
| staender nacht | |
| steruen sal en wilt | |
| my nycht graue(n) | |
| yn desser stede mer | |
| brencget myne(n) | |
| licham to de(n) mo(n)- | |
| ster dat ich to wer | |
| den gety(m)mert heb | |
| be vn(de) grauet my | |
| buten de kercken | |
| in <gestr.: de, a.l.R.: de> oest syden | |
| dar sal yck ver | |
| wachten de(n) dach | |
| des lesten ordels | |
| als my yn voer | |
| tyden de heer ge | |
| appenbart heuet <173vb> | |
| Mer ick weet dat | |
| gensslike dat sick dat | |
| volck sal dar en te | |
| gen sette n dat me(n) | |
| my dar nycht bre(n)c | |
| gen en sal Hir v(m)me | |
| hijr en bynne(n) bre(n)c | |
| et myn lycham to | |
| der kercken mymy | |
| ardenuort vnde | |
| latet dat vnbegra | |
| uen hent so lanc | |
| ge dat men boden | |
| sende myne(m) brod(er) | |
| hildegrijm de ey(n) | |
| bysschop ys der | |
| kercken van catho | |
| lanyen vn(de) he sal dat | |
| bestellen myt den | |
| konyncge karolus | |
| dat van synes ghe | |
| bodes wege(n)ne my(n) | |
| licham graue yn | |
| der vorgeomed(er) | |
| stede Vnde van <174ra> | |
| dessen tekene(n) solle gy | |
| wetten dat de kony(n)ck | |
| sal dat to late(n) Wante | |
| na mynen dode solle | |
| gy vynden dat my | |
| wat blodes sy wth der | |
| nesen ghelopen Wo grot | |
| schreyen wo groet drof | |
| nysse was daer al den | |
| de dar al were(n). do se | |
| ghehoert hadde(n) de v(er) | |
| latyncghe vn(de) doet so | |
| danes vaders Watta(n) | |
| he sick bedroffde o(m)me | |
| oere droffheit willen | |
| nochtant sekerlike | |
| verblidede he em van | |
| weder geuyncghe syn(er) | |
| wercke he vermane | |
| de se dat hijr ynne | |
| duldichlike entfencge(n) | |
| den wille(n) godes vn(de) so | |
| vullenbrachte he vort | |
| den anderen tyt des | |
| dages myt salme(n) to le | |
| sene vnde myt gebede(n) | |
| Do de nacht gekome(n) | |
| was anstond de stun | |
| de synes dodes wa(n)te | |
| de hillige sele de gode <174rb> | |
| leef was wort v(n)t | |
| bunden van den | |
| vlessche vnder den | |
| gebeden vn(de) salme(n) | |
| de dar gelesen wor- | |
| den van de(n)de dar ye | |
| genwordich weren | |
| We kondesick de tra | |
| ne verbeyden we ko(n) | |
| de sick vntholdene va(n) | |
| schreyenede so dane(n) | |
| vnde so groeten prest | |
| er sach sterue(n) Al de | |
| dar yegenwordich | |
| weren schreyeden | |
| vn(de) beweynde(n) meer | |
| oer vertayncghe | |
| dan synen doet Se | |
| wyste(n) wal dat he v(n)t | |
| faen solde dat loen sy | |
| nes arb<gestr.: e>eydes vnde | |
| dat se <gestr.: so> so dane(n) pastoer | |
| nu(m)meer meer <a.r.R.: wed(er)> hebben | |
| en solde(n) Vnde wattan | |
| se secker were(n) van sy | |
| ner glorificeryncge | |
| nochtant bedrouede(n) | |
| se em v(m)me oeren scha | |
| den Mer de almechti <174va> | |
| god to trostene syne | |
| knechte vnde to bewi | |
| sene de verdenste des | |
| hilligen mannes yn | |
| der vre syner verschei | |
| dyncghe bewysede he | |
| eyn teken synre gu | |
| dertyrenheit Wante | |
| gerfrid(us) de preist(er) | |
| de syn n eue was vn(de) | |
| na eyn bysschop <gestr.: was> | |
| wort do he yn der sel | |
| uer nacht was myt | |
| somygen broderen | |
| vp den wege ene to | |
| visiterende vn(de) had | |
| de noch eyne cleyne | |
| weges to wanderen | |
| sach he myt alle de(n) | |
| de myt em weren | |
| eyn groet lecht als | |
| eyn vuer vor em vp | |
| stigen vn(de) verluchte | |
| de al de dusterny sse | |
| der nacht Vn(de) by | |
| dessen teke(n) v(er)sto(n)t he | |
| den dot des hilligen | |
| mannes vn(de) erwer- | |
| dichgen vaders <174vb> | |
| do vullenbrachte he myt | |
| groter hastlicheit den | |
| anderen deel des we | |
| ges vn(de) vant dat he | |
| ghestoruen was in der | |
| stunde do he dat lecht | |
| <gestr.: w> sach Wo karolus | |
| eyne clarheit sach do | |
| sunte ludger starff | |
| To desser tyt karo | |
| lus de keyser wo | |
| nede in den pallase to | |
| aken To der seluer vre(n) | |
| was he dar wth gegae(n) | |
| myt de(n) mester alchwy | |
| nus dar he van ghe | |
| leert hadde den loep | |
| der sterne(n) Do he merc | |
| kede na den lope der | |
| sterne(n) do sach he dyt | |
| selue lecht myt alle | |
| den de daer yeghen | |
| wordich were(n). meer | |
| wante he wat dyt bete | |
| kende so verwonder | |
| de he em ser Da na | |
| gheschach dat gerfri | |
| dus sunte ludgers ne <175ra> | |
| ue quam to de(n) palla | |
| se Do vraghede em | |
| de konynck na sunte | |
| ludgers doede vn(de) do | |
| he em alle dynck ver | |
| tellet hade do sege | |
| de he em vande(n) lech | |
| te dat he gheseyn had | |
| de Do em de konynck | |
| ghevraget hadde de(n) | |
| dach vn(de) de vre des nach | |
| tes do bekande he dat | |
| yn der stunde do em dat | |
| lecht was gheappen | |
| baert vnder versche | |
| uen dat do sunte lud | |
| ger de stede beschou | |
| wer vn(de) leyffhebber | |
| des waren lechtes | |
| was vpgheuare(n) to | |
| den heren Hyr v(m)me | |
| ys to merckene wo | |
| claer syn hillige zele | |
| is ghekome(n) voer | |
| dat anghesichte des | |
| heren der so danen | |
| claerheit na volgede <175rb> | |
| wo blenckende se | |
| vort gheit daer dat | |
| vnbrecklike lecht | |
| vn(de) de ewyge dach | |
| ys Wante se ver | |
| luchtede de duster | |
| nysse der werld vn(de) | |
| de dunckerheit der | |
| nacht Se mo chte | |
| do vrolyke syncge(n) | |
| manck deb chore(n) | |
| der encghele n dat | |
| de p(ro)phete dauid | |
| secht Vnde de nacht | |
| ys myne verluch | |
| tyncge yn my(n)nen | |
| wallusten O wack | |
| ken eyne(n) gloriose(n) | |
| prediker dar men | |
| alle tijt aff segge(n) | |
| mach ouer al de | |
| werld de mijt der | |
| ouertredyncghe | |
| des voertgancges | |
| vn(de) des dodes ys | |
| den hillige(n) p(ro)phe | |
| ten helyas to ge | |
| like(n)ne Helyas ys <175va> | |
| v(m)mebeuancghen | |
| myt vuer to bewy | |
| sene de berny(n)cge | |
| der gotlike(n) leue | |
| Sunte ludger ys | |
| verluchtet myt ey | |
| nen lechte to ap | |
| enbaren depuer | |
| heyt syns herten | |
| Helias wort vp | |
| geuort myt eyne(n) | |
| wage(n) vnde myt | |
| perde(n) Su(n)te lud | |
| ger stech vp myt | |
| holppe der encge | |
| len <gestr.: Helias> Helyas | |
| wort yngeuort | |
| myt der mach t | |
| eyns storms Su(n) | |
| te ludger wort | |
| vpgeheuen van | |
| der gracie(n) godes | |
| v(m)me hillicheit sy | |
| ner verdenste(n) he | |
| lyas vntvol sy(n) | |
| mantel do he vp <175vb> | |
| stech Su(n)te ludger | |
| leyt syn licham vp | |
| der erde(n) do he ge | |
| storuen was vnde | |
| vorde de sele yn | |
| den hemel Aldus | |
| hadde sick de ver | |
| scheydncge sunte | |
| ludgers vnde de be | |
| wysyncge syner v(er) | |
| denste van gode | |
| Wo syn liham to | |
| monster gebracht | |
| waert yn vnser | |
| vrouwen kercken | |
| vnde bleef dertich | |
| dage vnbeulecket | |
| sunder stanck | |
| Syne dyscipele | |
| wante se ghe | |
| dechtich were(n) dat he | |
| em geboden had | |
| de dat se syn lycha(m) | |
| to werden ynt klos | |
| ter solden begraue(n) <176ra> | |
| so begunden se den | |
| volcke to radene dat | |
| se dyt consentyre(n) sol | |
| den mer dat en moch | |
| te nynerley e wys | |
| ghescheyn Wante | |
| dat volck dat dar v(er) | |
| gadderde syne hil | |
| licheit vn(de) verdenste | |
| bekande(n) neme(n) dat | |
| seer quellyke dat me(n) | |
| ene solde brencghe(n) | |
| wth syne(n) stichten | |
| yn eyn ander kers- | |
| pel Ten leste(n) woer | |
| den sy vnder em des | |
| to rade dat men ene | |
| solde dregen to der | |
| kercken van munst(er) | |
| <gestr.: da> vn(de) dar solde me(n) | |
| ene vnbegraue(n) lyg | |
| gen laten so lancghe | |
| dat syn broder hilde | |
| grijm queme de do | |
| bysschop was der kerc | |
| ken van rathalau- <176rb> | |
| nen Dyt ghescha | |
| aldus vn(de) dit licham | |
| wart gebracht yn | |
| de kercke(n) der hilly | |
| gen <gestr.: m> moder go | |
| des marien vnde | |
| wort dar bewart myt | |
| groter <gestr.: er> eer so lanc | |
| ge dat desse vorghe | |
| nomede bysschopp | |
| quam Ten ersten | |
| do em de bodesschap | |
| qua(m) ghekomen | |
| was van syns bro | |
| ders dode toech he | |
| hastlike to aken | |
| an dat pallaes dar | |
| do de keyser was | |
| dar verwarff he dat | |
| orleff dat men su(n) | |
| te ludger yn de ste | |
| de be graue(n) solde dar | |
| he dat leuendich be | |
| gert hadde do qua(m) | |
| he by na yn den | |
| dert ygeste(n) daghe | |
| na synen dode to der <176va> | |
| stede dar syn broder | |
| lack vnbegrauen | |
| Ean wonderlyck | |
| dynck sal ick segge(n) | |
| dat dode licham | |
| dat so lancge tyt | |
| gelegen hadde en | |
| was nycht gesat to | |
| vulene ofte to sta(n)c | |
| ke meer dat was | |
| gensslike heel vn(de) | |
| vervullede al de | |
| dar weren myt | |
| guden rocke To des | |
| sen myrackel qua(m) | |
| dat ock dat men | |
| vant na syner p(ro)phe | |
| cie dat em wat blod | |
| des was wth der ne | |
| sen gelopen Do se | |
| dit licham v(m)me ge | |
| wonden hadden | |
| eerwerdelyke aks | |
| dat betemede vnde | |
| vp gebort hadde(n) myt | |
| loue vn(de) myt sancge | |
| vn(de) dat wth der kerc | |
| ken gedrege(n) hadde <176vb> | |
| Byna do se wth der | |
| porten van den vryet | |
| houe geghaen were(n) | |
| stotte ein de bare nicht | |
| van gevalle meer va(n) | |
| den wille(n) gode dat | |
| meer to geloue(n) ys so | |
| hartlike eyne(n) kleck | |
| de sick so seer tegen | |
| desse transslatien ge | |
| sat hadde dat he by | |
| na to der eerden ge | |
| stort hadde Al dat | |
| volk verwonderde | |
| em vn(de) verstonden | |
| dat dit ghescheyn | |
| was van verdenste | |
| des hilligen man | |
| nes vn(de) loueden hyr | |
| van gode de meer De | |
| responsoria woerden | |
| gesoncgen antiffen | |
| vn(de) sp almen<sic> woerde(n) | |
| dar gehort vn(de) dat | |
| volk dat dar vergad | |
| dert was to der be- <177ra> | |
| genck nysse leze(n) al den | |
| wech lanck Kyrieleyso(n) | |
| Here verbarme dy | |
| vnser vn(de) brachte(n) dat | |
| licha(m) to werde(n) myt gro | |
| ter hasticheit Mer wa(n)t | |
| de hillige preister ge | |
| bode(n) hadde do he noch | |
| tant leuede dat men | |
| ene nycht graue(n) en sol | |
| de yn de kercke(n) make | |
| den se ene eyn graff | |
| in de oest syden vnde | |
| grouen dar wth der | |
| eerden den steen de(n) | |
| wy gheseget hebbet | |
| dat dat dar vor eyn | |
| teken graue(n) was ald(us) | |
| wort appenbaet syn | |
| verdenst van der war | |
| heit syner p(ro)phecien | |
| Wo sunte ludger ge | |
| like wert manyger | |
| hande ku(n)ne van | |
| hilligen vn(de) vp wat | |
| dage he starff <177rb> | |
| JN den yaer | |
| <Worstumstellung: der gebort | |
| vnses heren> | |
| do men schreef achte | |
| hundet vn(de) neghene | |
| vp der selue(n) kalende(n) | |
| van den aprile starff | |
| de hillige man su(n)te lud | |
| ger vn(de) vp de seste(n) ka | |
| lenden van den meye | |
| wart he begrauen | |
| Vnde wy sollet vns | |
| vele meer vervrouwe(n) | |
| van synen hilligen do | |
| de dan bedroue(n) Sode | |
| solle wy dancke(n) dat he | |
| so danen man by vn | |
| sen tyde(n) verlenet he | |
| uet den men de(n) eirste(n) | |
| hilligen to gelike(n) mach | |
| vn(de) nyne gelick nysse | |
| en heuet myt den | |
| mensschen de nv tor | |
| tyt sijnt vn(de) de(n) navol | |
| gen sollet de me(n)sche(n) | |
| de noch gebore(n) sollet | |
| werden Gode solle | |
| wy dancke(n) dat he <177va> | |
| hefft vns ene maket | |
| to enen patroen va(n) | |
| ene(n) pastoer Wante | |
| wattan wy ghelo | |
| uet alle hillyghe(n) | |
| to hebbene voer | |
| patrone(n) nochtant | |
| watten wy des vn | |
| werdich syn hoppe | |
| wy dat he besonde | |
| ren vns bescherme(n) | |
| sal de ersten | |
| vnse stede gety(m)mert | |
| heft vn(de) regert Wo | |
| groet syne holppe is | |
| by gode betuget de | |
| blijtschap des volc | |
| kes de he v(m)me ere | |
| bede wylle(n) v(er)hort De | |
| gesontheit der kra(n)c | |
| ken betuget dat ok | |
| den he to holppe ko | |
| met yn manyghe(n) | |
| noden Hyr v(m)me | |
| en wille wy ene | |
| nycht beschreyen | |
| als eynen doden <177vb> | |
| mer wy wylt ene bid | |
| den als eyne(n) de war | |
| like leuet dat he vns | |
| to holpe komet myt sy | |
| nen gebede He en ys | |
| vns nycht gestorue(n) | |
| de vns so vake lijffi | |
| ke ghesont maket | |
| vn(de) geistlike leuen | |
| dich maklet He en | |
| is vns nycht vrome | |
| de de vns stedelike(n) | |
| bewise(n)t so vele my | |
| rackele He en ys | |
| vns nycht ledich de | |
| vns to allen stunden | |
| leert myt eersam | |
| heit syner zede(n) vn(de) | |
| myt exempele(n) syns | |
| hilligen leuens O | |
| eynen salighe(n) man | |
| werdich alles loues | |
| den men wal geli | |
| ken mach den enc | |
| gelen vnde den p(ro)phe | |
| ten den apostelen <178ra> | |
| den mertelere(n) den | |
| confessore(n) vnde den | |
| yonfferen de(n) encge | |
| len mach me(n) ene | |
| geliken v(m)me reynich | |
| eyt willen des herte(n) | |
| vn(de) beschouwy(n)cge | |
| hemelscher dyncge | |
| Den p(ro)pheten v(m)me | |
| bekantheit to kome(n) | |
| der dyncge De(n) apos | |
| telen wante he dat | |
| volck regeerde ende | |
| predikede em Den | |
| mertelere(n) v(m)me cas | |
| tyencghe des vles | |
| sches vnde begher | |
| te mer teler to wer | |
| dene Den confesso | |
| ren v(m)me dat he de(n) | |
| godlike(n) name(n) be- | |
| lyet heuet vor den | |
| konyncghe vn(de) vor | |
| den volke Den yonf | |
| feren v(m)me kusscheit | |
| des lyues vn(de) des da(n)c <178rb> | |
| ken We mach so | |
| dane(n) so grote(n) ma(n) | |
| eerwerdicklike denc | |
| ken ofte loue(n) We en | |
| solde nycht eeren sy | |
| ne hillicheit We en | |
| solde nycht ver won | |
| dere(n) van treckijnc | |
| ghe syner myracke | |
| le We en solde nycht | |
| verwondere(n) syner | |
| oetmodicheit yn to | |
| bedeckene syne wo(n) | |
| derlike wercke Desse | |
| dyncghe synt grott(er) | |
| dan se vnse toncghe | |
| wth spreken mach | |
| He en behofft nycht | |
| prijs vnser worde noch | |
| vnse loff Wo groet | |
| dat he schyyn(n)t van | |
| tekenen vnder den | |
| menssche(n) Wo groet | |
| he glorificeert yn de(n) | |
| hemele manck den | |
| encgele(n) vn(de) manck de(n) | |
| chore(n) der hillighen <178va> | |
| <Wortumstellung: nv ynne> ys (christ)o to | |
| gheuoget vnde vor | |
| vns de syne knech | |
| te syn vnde vor | |
| de ghe(n)ne de em | |
| denen byddet he | |
| (christu)m de myt den | |
| vader vn(de) myt den | |
| hilligen geiste le | |
| uet vnde regnert | |
| eyn god yn ewich | |
| eyt Hijr begynnet | |
| de myrackele de | |
| sunte ludger to sy | |
| ner memorien ge | |
| wercket heuet na | |
| synen dode byson | |
| deren to werden | |
| Als de hil | |
| lyge ma(n) | |
| sunte lud | |
| ger by sy | |
| nen leuende beger | |
| de to helpe(n) allen | |
| menschen na den | |
| dat em de godli <178vb> | |
| ke gudertyrenheit | |
| verlende Also en hol | |
| det syne hilige verdenste | |
| noch nycht vp | |
| na synen dode to helpe(n) | |
| den menssche(n) somy | |
| ghe komet to syne gra | |
| ue somyghe de dar | |
| nycht kome(n). somy | |
| ge komet to synen | |
| graue vn(de) blyuet dar | |
| by. somyghe wa(n) se we | |
| der to hues syn ghe | |
| komen Daer wille | |
| wy van vertelle(n) dat | |
| vns ghedechtich ys | |
| Van eynen blyn | |
| den den he sande | |
| makede de syn | |
| knecht hadde ge | |
| wesen | |
| EEn man was | |
| gehete(n) ir my | |
| get de hadde su(n)te | |
| ludger gedeynet y(n) <179ra> | |
| syner yoget Desse | |
| hadde verlore(n) syn | |
| gesichte drutteyn | |
| yaer lanck To eyn(er) | |
| nacht appenbarde em | |
| sunte ludger in eyner | |
| visien vn(de) nomede ene | |
| by synen name(n) vnde | |
| bragede em off he | |
| wakede <a.o.R.: Do sprack he ya ik wake> Do segede | |
| em sunte ludger Gha | |
| vn(de) segge dyndonei | |
| dyne(n) heren dat he | |
| dy brengcghen late to | |
| der kercke(n) de ick go | |
| de gety(m)mert hebbe | |
| to werden dar my(n) | |
| lich am begraue n | |
| lycht Wanneer du | |
| daer ghekome(n) bist | |
| so roepp an de bar(m) | |
| herticheit godes by | |
| mynen graue dar | |
| salstu weder vn tfa- | |
| en dat lecht dyner <179rb> | |
| ogen Daer na als | |
| em duchte rorde he | |
| syn angesichte myt | |
| syner hant vn(de) se | |
| gede em vp dattu | |
| nycht en twyuelst | |
| dat yck dy weer | |
| like verschennen | |
| byn so salstu wette(n) | |
| dat yn der stede | |
| dar yck nv rore de | |
| varwe van de(n) velle | |
| sal vngelick wese(n) | |
| den anderen Do he | |
| entwackede ver | |
| tellede he synen | |
| here(n) al de vysien | |
| vnde wysede em dat | |
| teke(n) dat he em ynt | |
| anghesichte ghe | |
| maket hadde Eyn | |
| wonderlyck dy(n)ck | |
| was dyt de varwe | |
| yn der stede bleef | |
| vngelijck den an | |
| deren velle na den <179va> | |
| woerden des hillige(n) | |
| man s alle de dage | |
| syns leuens Do ver | |
| stond syn heer van | |
| den tekene(n) dat sy(n) | |
| droem waer wa es | |
| was vnde he myt | |
| syner husfrouwen | |
| wanderden to de(n) | |
| cloester vn(de) nemen | |
| en myt em To der | |
| seluer tyt gerfrid(us) | |
| sunte ludgers ne | |
| ue vn(de) syn nauol- | |
| ger was daer myt | |
| den brodere(n) vnde | |
| myt den monyke(n) | |
| den vertelleden se | |
| alle dyncghe de | |
| em gebode(n) vnde | |
| gheseget weren | |
| Do hetten se irmy | |
| gerus doen dat he | |
| yn der tokomen | |
| der nacht solde yn | |
| der kercken blyue(n) <179vb> | |
| Do he yn der seluer | |
| nacht dar wackede | |
| vn(de) bedede to ha(n)tes | |
| vermyddest der ge | |
| nade godes kreech | |
| he vullenkome | |
| weder dat lecht syn | |
| re oghe(n) na de(n) worde(n) | |
| des hilligen mans | |
| Eyn exempel van | |
| eyner gichtigen | |
| vrouwen | |
| IN der seluen | |
| nacht by der | |
| tijt dat de hane wolde | |
| kreyen vor den graue | |
| des hillige(n) mannes wort | |
| eyne gichtyge vrouwe | |
| hastelike gesont ghe | |
| maket vnde ghenck | |
| ghesont weder to hues | |
| vnde louede gode de | |
| se vermyddest syne(n) | |
| knechte so hastelike <180ra> | |
| hadde ghesont ghe | |
| maket Van eyner</red | |
| krancken vrouwe(n) | |
| EEns husmans | |
| huesvrouwe | |
| hadde lancghe kra(n)k | |
| gelegen. so dat se by | |
| na myshopppede dat | |
| se mochte weder | |
| ghesont werden | |
| To eyner nacht do | |
| na groeten suchte(n)- | |
| ne eyn kley ne de | |
| vermodeden lede | |
| weren vntslapen. | |
| sach se yn eyne(n) dro | |
| me eynen maan vor | |
| eer staen de seghe | |
| de eer Spreck myt | |
| sunte ludger den bis | |
| schoppe Vnde alse se | |
| plach to segghene so | |
| entslep se nycht swer | |
| like noch en wakede | |
| nycht vullenkome <180rb> | |
| like. so sack se ene | |
| staen ynt oeste(n) Do | |
| se eem nycht to spre | |
| ken en dorste. keer | |
| de he v(m)me to eer | |
| vn(de) sprack Jck heb | |
| be geprouet dyne | |
| duldicheit. hebbe | |
| verdult vn(de) de he | |
| re sal di gesont | |
| maken Na desser | |
| visien wort se so stark | |
| van lyue dat de by | |
| na aller droeffnys | |
| se de se gelede(n) had | |
| de vergat Des mor | |
| gens vro stont se | |
| blydelike op. vnde | |
| vertelde de wyse | |
| wo se was gesont | |
| geworde(n) Do bene | |
| dyeden den here(n) | |
| oer man vn(de) eer ky(n) | |
| dere vn(de) oer ghesy(n) | |
| de vnde vort meer <180va> | |
| plach se to sokene | |
| sunte ludgers graff | |
| myt danckborheit | |
| Dar na wort oer ok | |
| geappenbart dat | |
| se vngedopet was. | |
| vnde v(m)me warheit | |
| desser appenbarync | |
| ge so vntfenck se de | |
| hillige dope Van ey | |
| ner gichtiger ma | |
| get | |
| Eyn husman had | |
| de eyn yu(n)cge | |
| dochter de de gicht | |
| verkrancket hadde | |
| Do he ghehort had | |
| dedat gheruchte | |
| sunte ludgers v(m)me | |
| hoppene dat syn doch | |
| ter mochte gheso(n)t | |
| werden brachte he | |
| se to syne(m) graue | |
| Do se vp den wege | |
| weren do segede se | |
| oeren broder de se | |
| vor em hadde vp | |
| den perde dat se <180vb> | |
| nyne bedroffnysse | |
| en vernemen yn ere(n) | |
| lichame Dar na sprak | |
| se Settet my dale | |
| vnde latet my gae(n) | |
| Do se dat ghedaen | |
| hadden do stond se | |
| vn(de) was ghesond yn | |
| den lychame vnde | |
| verblidede sick seer | |
| dat se ghaen mochte | |
| Do se dat sege(n) do | |
| loueden se gode vn(de) | |
| quemen to de(n) gra | |
| ue dar se <gestr.: to> do ver- | |
| telleden de myra | |
| kele godes de ghe | |
| scheyn were(n) yn de(n) | |
| wege vn(de) bewyse | |
| den dat se nyne moy | |
| nysse en hadde(n) in | |
| oeren lychame do se | |
| gebedet hadde(n) wa(n) | |
| derden se weder to | |
| hues blydelike | |
| Van eyne(m) mony <181ra> | |
| ke de lam was ge | |
| worden do he noch | |
| eyn klerck was | |
| EEnen mony | |
| ke gheschach | |
| dyt dat do he noch ey(n) | |
| klerck was yn den clos | |
| ter sunte ludgers Do | |
| he lancghe hadde | |
| kranck gewese(n) ver | |
| kru(m)pen em de zen | |
| nen de kn<gestr.: s>eschyne | |
| wort em krum vn(de) de | |
| schene genck em syt | |
| ten by den hup vn(de) | |
| do he ghesont wort | |
| yn den lichame blef | |
| em nochtant syn bee(n) | |
| krum sitte(n) So ghenk | |
| he lancge tyt by eme | |
| staue Do syn vader | |
| de do eyn monynck | |
| was begaen to denc | |
| kene ofte men em | |
| gicht helpen mochte | |
| myt arcedye dat em | |
| syn been weder recht <181rb> | |
| worde Do appenbar | |
| de dessen klecke | |
| in eynre vysie(n) sunte | |
| ludger in ens pres | |
| ters ghewande en(de) | |
| hadde eyne krone(n) | |
| vp synen houede vn(de) | |
| segede em Su daer | |
| to dattu dy nycht | |
| arcedyen en latest | |
| wante dat en sal | |
| dy nycht bate(n) Voert | |
| beryspede he ene | |
| hartlike v(m)me syne | |
| lichtuerdicheit vn(de) | |
| vmme syne kyndes | |
| scheit vn(de) also voer | |
| he weder hen Des | |
| morgens vro ver | |
| telde he wat he ge | |
| seyn hadde Des sel | |
| uen dages do de | |
| vesper vte was vn(de) | |
| he was gegaen y(n)t | |
| seken hues daer em | |
| des selue(n) nachtes <181va> | |
| sunte ludger versche | |
| nen was yn eyner | |
| <gestr.: stede> vysien storte | |
| he hastliken to der | |
| erden byn den bro | |
| dere(n) de dar were(n) | |
| vn(de) syn been vnde | |
| syne sche(n)<gestr.: Schaft>ne recke | |
| de em wt sunder | |
| droffnysse vn(de) de ze(n) | |
| nen yn den he sne(n) | |
| krackeden em ofte | |
| m en droge spycker | |
| to breke vn(de) stond | |
| vp vnde was ghe | |
| sond vn(de) vernam | |
| nyne pyne meer | |
| van der cranckheit | |
| Do louede he myt | |
| ten broderen go | |
| de Daer na so bet | |
| terde he syn leue(n)t | |
| na den gebode des | |
| hillige(n) ma(n)s Van | |
| eyner blynder | |
| maget <181vb> | |
| Eyne maget | |
| hadde twelf | |
| mant verlore(n) dat | |
| ghesichte oere oge(n) | |
| Do oer vader vn(de) | |
| er moder hadden | |
| gehort wo groete | |
| dyncge dat vnse her | |
| god werckede to tros | |
| te der krancke(n) ver | |
| myddest su(n)te ludger | |
| brachte(n) se de maget | |
| to desser vorgheschre | |
| ue(n) kercke(n) Daer | |
| bleuen se de nacht | |
| in der kerkce(n) in oere(n) | |
| gebede my der ma | |
| get voer sunte lud | |
| gers graue Des | |
| morgens vro seghe | |
| de de maghet dat | |
| se wal sege oer ey- | |
| genen hande vn(de) alle(n) | |
| telen ouermyddest | |
| de genade godes | |
| krech se oer gesichte <182ra> | |
| weder vnde eer se | |
| weder to hues qua(m) | |
| sach se klarlike En | |
| de behel<gestr.: p>t oer sune | |
| al de dage oers le | |
| uendes Van enyer | |
| besetten maget | |
| Eyn ander ma | |
| get de be- | |
| setten was va(n) eyne(n) | |
| stu(m)men bose(n) geis | |
| te wort to desser vor | |
| genomeder kerc | |
| ken begracht So | |
| vro als se daer was | |
| in gegaen vloe de | |
| vnreyne geist va(n) | |
| oer vn(de) de maget | |
| de stum was de | |
| sprack do Do vra | |
| gede se oerer mo | |
| der wo se daer ge | |
| kome(n) were(n) vn(de) se | |
| gede oer huncger <182rb> | |
| de Do oer vertelt | |
| hadde de moder | |
| oer kranchheyt | |
| vn(de) oer barm<gestr.: b>e | |
| like quelly(n)cge vel | |
| se dale vor dar graf | |
| vn(de) danckede go | |
| de oere(n) ghesunt | |
| maker de se ver | |
| myddest syne n | |
| knecht verlozet | |
| hadde van so wre | |
| der moynysse vn(de) | |
| do se vntfancge(n) | |
| hadde <gestr.: [...]> peny[tencie] | |
| voer er sunde ge(n)k | |
| se gesunt weder | |
| to hues Van ey | |
| nen ver gichtyn | |
| gen menssche(n) ofte | |
| yuncghelyncge<gestr.: ß> | |
| Eyn yuncghe | |
| lynck was de(n) | |
| de gycht also ver | |
| krancket hadde dat <182va> | |
| he lancghe tijt to bed | |
| de lach vnmechtich | |
| al syner lede Syn | |
| luchter been verla | |
| mede em so dat em | |
| de schenne genck | |
| sytten by de hupp | |
| syn vorder arm wort | |
| em krum vn(de) dorre | |
| vn(de) was onmech- | |
| tich al syner ande(re)n | |
| leden als wy ghe | |
| seget hebben Vn(de) | |
| v(m)m groester pyne | |
| willen plach he to | |
| genene eyn yamer | |
| lick geluyt Do he | |
| dat lancge gelede(n) | |
| hadde to eyner tyt | |
| segede he syner sus | |
| ter de groet me | |
| delyden myt em | |
| hadde Jck hebbe | |
| gehort van su(n)te | |
| ludger wo vnse | |
| here god v(er)myddest | |
| em ghesuntheit | |
| gyft den krancke(n) <182vb> | |
| yn der stede dar syn | |
| licham begraue(n) licht | |
| Laet my hyr en bu | |
| ten dragen vn(de) leg | |
| gen my tegen den | |
| wech de to der stede | |
| leydet dat yck my | |
| em loue to denene. | |
| ijsset dat my god | |
| gesontheit gyfft om | |
| sijnre verdenste wil | |
| len Do dit gheschey(n) | |
| was to hantes yn | |
| der nacht ver myd | |
| dest der godliken | |
| genaden verleyt | |
| ene al de droffnys | |
| se. vn(de) was mechtich | |
| al syner lede behalue(n) | |
| dat eyne been blef | |
| em lam Do he gode | |
| vnde su(n)te ludger | |
| bedancket hadde | |
| bat he synen here(n) | |
| dat he ene wolde <183ra> | |
| brencgen late(n) to su(n) | |
| te ludgers graue | |
| Syn here en rich tede | |
| des nycht meer wa(n)t | |
| em de noet dwanck | |
| so genck he by ene(n) | |
| staue to den graue | |
| Do he dar vijff nacht | |
| ghewesen hadde an | |
| stont de hochtyt su(n) | |
| te ludgers Do he v(n)t | |
| slapen was yn den | |
| portike vor der kerc | |
| ken dar sunte lud | |
| gers licham begraue(n) | |
| licht appenbarde he | |
| em yn eyne(n) visien | |
| myt eyner groten | |
| claerheit vn(de) myt kler | |
| ken Do rorde he sy | |
| ne lede vn(de) do voer he | |
| weder hen vn(de) leyt ene | |
| slapen Do he mette(n) | |
| luden hoerde sto(n)t he | |
| up ghesont vn(de) leyt | |
| synen staff liggen vn(de) | |
| genck yn de kercke(n) <183rb> | |
| myt den anderen | |
| vrolick vn(de) gesont | |
| Do he syn ghebet | |
| ghesproken hadde | |
| vn(de) vertellet hadde | |
| de wyse wo he was | |
| ghesont gheworde(n) | |
| genck he weder | |
| van daer vn(de) leyt | |
| yn der stede dar he | |
| was ghesont ghewor | |
| den syne(n) staff vor | |
| eyn teke(n) der got | |
| liken artzedeye Dar | |
| na en vergat he | |
| nycht syner ghelof | |
| te he coffte syck | |
| vry van synen wert | |
| like(n) here(n) vnde | |
| vervullede de ge | |
| loffte synes denstes | |
| Van eyner blyn | |
| der vrouwen | |
| Eyne blynde | |
| vrouwe vt sas | |
| sen wort gebracht | |
| to desser kercken <183va> | |
| Do men mysse dede | |
| by sunte ludgers gra | |
| ue in der vre do me(n) | |
| dat ewangeliu(m) las | |
| wort se seynde vn(de) do se | |
| gode gedancket had | |
| de wanderde se we | |
| der ghesunt to hues | |
| Van eyne(n) yungely(n)c | |
| ghe de besette(n) was | |
| Eyn yungely(n)ck | |
| was yn vresla(n)t | |
| besetten van eynen | |
| stu(m)men bosen geiste | |
| den syn vader brach | |
| te to vele(n) kercken | |
| vn(de) en wort nochta(n)t | |
| nycht verloset Te(n) les | |
| ten van yngenync | |
| ge godes brachte en sy(n) | |
| vader ouer lancghen | |
| wech to su(n)te ludgers | |
| kercke(n) vn(de) bleef des | |
| nachtes by de(n) graue | |
| yn syne(n) gebede myt | |
| synen sonne de no ch | |
| synne noch ste(m)me <183vb> | |
| en hadde Dar wort | |
| te hantes van der | |
| barmherticheit go | |
| des de bose geist wth | |
| den knechte geyaget | |
| vn(de) he krech weder | |
| gesontheit syner | |
| sprake vn(de) syner sy(n)ne | |
| Ene nabersche | |
| desses mannes | |
| de gichtich was wort | |
| to desser kercke(n) bracht | |
| Desse wort dar ghery(n)c | |
| ghe genslike ghesont y(n) | |
| oeren lychame vn(de) wan | |
| derde weder to hues | |
| vn(de) danckede gode de | |
| er lycham dat genslike | |
| vnmachtich was ver | |
| mydde st syne(n) knechte | |
| so hastlike hadde ghe | |
| sont ghemaket Eyn | |
| exempel | |
| Eyn hus | |
| man hadde ene(n) | |
| sonne de blynt was | |
| Desse wort to velen | |
| hilligen steden gebracht | |
| vn(de) verkrech nochta(n)t <184ra> | |
| nyne ghesontheyt | |
| Ten leste(n) van ynge | |
| uyncghe godes qua(m) | |
| sunte ludgers ghe | |
| ruchte vor des kyn | |
| des oldere(n) Do nemen | |
| se to hantes oer ky(n)t | |
| vn(de) satten dat tege(n) | |
| den wech de leydet | |
| to der kercken dar sy(n) | |
| licham rustet vn(de) se | |
| loueden se wolde(n) dat | |
| kynd dar brenge(n) | |
| myt offer Do se dit | |
| gelouet hadden vnde | |
| weren weder ynt hues | |
| gegaen to hand dodro | |
| gede dat kynd sy(n) rech | |
| ter oge vnde sach dar | |
| mede He drogede | |
| dat ander oghe vn(de) | |
| sach dar ok mede | |
| Do reyp dat kynd | |
| myt blytschappen | |
| dattet klarlike(n) sey(n) | |
| konde Do verblide | |
| den em de oldere(n) vn(de) | |
| ghesynde vn(de) bene <184rb> | |
| dieden gode van | |
| desser verluchtync | |
| ge desses kyndes Dar | |
| na brachten se dyt | |
| ky nd to desser vor | |
| ghenomdedet kerc | |
| ken vn(de) myt vro | |
| licheit bewiseden | |
| se dat dyt ky(n)t ny | |
| ne tekene der bly(n)t | |
| heit en hadde yn | |
| syne(n) ogen | |
| Van eyner gich | |
| tigen vrouwen | |
| Eyne maget | |
| de van lanc | |
| ger kranckheyt | |
| vnde van steden | |
| ly dene eres lyues | |
| was gichtich ghe | |
| worden wort to der | |
| kercke(n) ghebracht | |
| Desse maget plach | |
| ok stedelike er | |
| houet to drucke(n) | |
| myt ere(n) arme(n) | |
| Wante se hadde <184va> | |
| so grote dro ffnys | |
| se yn eren houede | |
| dat men wth ere(n) | |
| oren plach to hore(n) | |
| eyn gheluyt als | |
| eyne wyspely ncge | |
| Do se was yn der | |
| trucht de do noch | |
| nycht reyde en | |
| was to den voeten | |
| sunte ludgers gra | |
| ue v(m)me to bydde | |
| ne gode vor ere | |
| ghesontheit to ha(n) | |
| tes stont se vp | |
| van der genade | |
| godes vn(de) was ge | |
| sont van al erer | |
| kranckheit des | |
| lichames Do loue | |
| de se gode vn(de) wa(n) | |
| derde starck wed(er) | |
| to hues Van ey | |
| nen doue(n) manne | |
| Eyn man was | |
| doff ghewor <184va> | |
| den vme eyner be | |
| koryncghe willen | |
| so dat he myt alle(n) | |
| nycht en horde | |
| Desse wort ghebrucht | |
| to sunte ludgers gra | |
| ue Des nachte s | |
| do men mettene | |
| ludde woret eme hast | |
| like syn hoeren we | |
| der gegeue(n) vnde | |
| geoppent verblyde(n) | |
| de segede he dat he | |
| horde de klocken lude(n) | |
| vn(de) de monyke syncge(n) | |
| Do he allentele(n) syn | |
| hoeren hadde weder | |
| ghekregen wander | |
| de he to hues vn(de) loue | |
| de gode Wo eyne co | |
| lumpne des lechtes | |
| plach to schynen dat | |
| he begrauen was | |
| Eyne colu(m)pne eyne<Nachtrag: s> | |
| lechtes plach vn | |
| der wilen des nachte<Nachtrag: s> | |
| to schyne(n) vn(de) to bedec | |
| kene de kercke n <185ra> | |
| dar sunte ludgers graf | |
| ghelege ys vn(de) rorde | |
| hen an den hemel so | |
| dat men clarlike se | |
| dar en bute(n) seyn | |
| mochte Ock plege(n) | |
| dar de klocken to lu | |
| den sunder me(n)sche(n) | |
| hande meer dyt werc | |
| kede de godlike mo | |
| gentheit | |
| EEyn blijnt me(n) | |
| sche wort to | |
| sunte ludgers graff | |
| gebracht Do he dar | |
| sick neder hadde ge | |
| lacht vn(de) gebedet had | |
| de to hantes wort he | |
| weder seynde | |
| Ener vrouwe(n) vor | |
| der arm om kra(n)c | |
| heyt willen was he | |
| oer gheworde(n) dat se | |
| des nycht boge(n) en | |
| konde vnde de hant | |
| was also gekru(m)met | |
| dat er de negele hart | |
| like druckede(n) dat ha(n)t | |
| blat Do se dat lanc <185rb> | |
| ge geleden hadde | |
| hoerde se va(n) sunte lud | |
| gers gheruchte Do | |
| se vp den weghe was | |
| vnde wolde wanderen | |
| so syne(n) graue eer se | |
| dar qua(m) gaff oer god | |
| desuntheit des licha | |
| mes v(m)me su(n)te lud | |
| gers verdenste En | |
| de qua(m) do ghesont | |
| to den graue myt | |
| oere(n) offer vn(de) loue | |
| de gode en(de) wander | |
| de ghesont weder | |
| to hues Wo de bo[se] | |
| geist wort geseyn | |
| yn der kercken | |
| to werden | |
| Do de koster | |
| van der kerc | |
| ken vertellede dat | |
| to eyner tijt des aue(n) | |
| des do he solde ver | |
| bette(re)n dat lecht | |
| dat dar stedelike(n) | |
| plach yn der kerc | |
| ken to bernene <185va> | |
| yn eyne(n) orde van der | |
| kercken dar en by(n) | |
| nen syn bedde stont | |
| sach he staen de(n) du | |
| uel vn(de) swart vnde | |
| lelyck Do ene des | |
| se monyck sach te | |
| kende he em myt | |
| den teken des hil | |
| ligen cruces vnde | |
| als he ene sach la(n)c | |
| ge an vnuerueert | |
| als he secht Do de | |
| bose geist sach dat | |
| de monyck vnuer | |
| uert bleef make | |
| de he so groet ge | |
| luyt dat em duch | |
| te dat de wande | |
| van der kercke(n) | |
| vn(de) syn bedde wor | |
| den to stucke(n) ge | |
| brocke(n) Do reyp de | |
| monyck helpp su(n)te | |
| ludger Do he den | |
| namen des hilli | |
| gen m a(n)nes ange | |
| ropen vn(de) geno <185vb> | |
| met hadde to han | |
| tes wort de duuel | |
| gebonde(n) vn(de) getoge(n) | |
| yn de westen syd vn(de) | |
| myt wat gew el | |
| de dat he getoge(n) | |
| wort bewysede dat | |
| ghere(n) vn(de) dat y a | |
| merlike gheluyd | |
| dat he makede De | |
| monyck vant dar | |
| nochtant dat lecht | |
| dat he dar ghelate(n) | |
| hadde syn bedde vn(de) | |
| al dat ty(m)mer was | |
| vntebrocke(n) vn(de) hor | |
| de nochtant den du | |
| uel ghere(n) yn der | |
| westen sijd Van ey | |
| ner krancken vrou | |
| wen | |
| Eyne vrouwe | |
| was lancge kra(n)k | |
| vn de vnmechtich | |
| oerer lede vn(de) lach | |
| to bedde hyr plach | |
| se barmlyke v(m)me <186ra> | |
| to suchtene Desse | |
| vrouwe wort to su(n) | |
| te ludgers graff ge | |
| bracht vn(de) krech dar | |
| hastlike vander ge | |
| nade godes gesont | |
| heit oerer ledde vn(de) | |
| louede gode vnde | |
| wander vrolick we | |
| der to hues | |
| Van eyne(n) yuncge | |
| lyncghe de doet sloch | |
| synen broder | |
| Dat gheschach | |
| dat van yn ge | |
| uyncghe des bosen | |
| geistes dat eyn yu(n)c | |
| gelynck doet sloch | |
| synen broder Hyr v(m) | |
| me leyt ene de bis | |
| schop gheyselen vn(de) | |
| warop ene yn eyne(n) | |
| kerckener dar lach | |
| he eyn yaer la(n)ck | |
| ynne Dar na leyt | |
| he ene smeden yse <186rb> | |
| ren bande v(m)me sy | |
| ne <gestr.: hande> arme | |
| vn(de) mydden v(m)me | |
| dat lijff vn(de) satte | |
| em sware vestene | |
| vn(de) sonder scho vn(de) | |
| sonder lynene kle | |
| der sande he ene | |
| yn ellendich eyt | |
| Jn den verrden | |
| yaer synre ellen | |
| dicheit vol em aff | |
| vor su(n)te Gertru | |
| dis graue de yse | |
| ren hande van de(n) | |
| luchteren ar me | |
| Eyn yaer <a.r.R.: dar [...] to rome | |
| yn su(n)te Peters | |
| krucht vel em aff | |
| de band van den | |
| lyue Dar na qua(m) | |
| he weder to rome | |
| vnde veel dar yn | |
| eyne grote kranc | |
| heit Do me(n) al | |
| myshoppet had | |
| de van synen leue(n) <186va> | |
| do appenbarde em | |
| eyn yn eynre visie(n) | |
| yn der ghedaente | |
| eynes presters vn(de) | |
| segede em Stant | |
| vp vn(de) ga hen to | |
| den graue sunte | |
| ludgers de dar | |
| was eyn bysschop | |
| der sassen vn(de) der vre | |
| sen vn(de) dat salstu | |
| van der barmher | |
| ticheit godes v(m)me | |
| syne verdeynte wil | |
| len gesontheit v(er) | |
| kry ge(n) Do desse | |
| visie gheschey(n) was | |
| to hantes was he | |
| verloset van syn(er) | |
| kranckeit mer | |
| de yseren bant | |
| druckede nochta(n)t | |
| starcklike syne(n) | |
| vorderen arm | |
| als he to voren | |
| dede Wante dat | |
| vleesch vn(de) senne(n) <186vb> | |
| weren vertert vn(de) | |
| dat arm been was | |
| so harde gedrucket | |
| mytten bande(n) dat | |
| alle de vyncgere va(n) | |
| der vorderen hant | |
| weren verku(m)pen | |
| vnde verlamet be | |
| haluen den du(m)men | |
| vn(de) den vyncger dar | |
| naest by Desse vor | |
| ghenomede yonc | |
| gelynck was vnghe | |
| uallich vn(de) to ockync | |
| ge synre pyne was | |
| em dat vleyssch vn(de) | |
| de bene ghewasse(n) | |
| vnder de tijt dat he | |
| dat he desse yseren | |
| bande droch Do he | |
| des morgens syne(n) | |
| drom vertellet had | |
| de weren dar vele | |
| m enschen ro rome(n) | |
| de sunte ludger ghe | |
| seen hadden yn den | |
| lychame vnde be | |
| kanden syne gude(n) <187ra> | |
| wercke Do se desse(n) | |
| yoncghelyncghe de(n) | |
| wech daer he wan | |
| deren solde vn(de) de | |
| stede des erwerdi | |
| ghen graues ghe | |
| wiset hadde(n) wan | |
| derde he lancghe | |
| wech en(de) qua(m) to su(n) | |
| te ludgers graue | |
| Do he vp eyne(n) son | |
| dage nacht stont | |
| by den graue vn | |
| der der mettene | |
| de band de em | |
| sat <gestr.: vp> vm den vor | |
| dere(n) arm spra(n)ck ver | |
| van em van der | |
| macht godes Van | |
| eynen knechte de | |
| besetten was | |
| DAt hadde eyn | |
| huesman eyne(n) | |
| sonne den de bose | |
| geist besette(n) hadde <187rb> | |
| vn(de) also plach to | |
| moyene dat se mys | |
| hoppeden va(n) syne(n) | |
| leuende Dit ghe | |
| boet des knechte<Nachtrag: s> | |
| moder oere her | |
| sch appes vrouwe(n) | |
| De vrouw e gebot | |
| oer weder Jsset dat | |
| <gestr.: sj> dyn zonne noch | |
| leuet laet ene hast | |
| like dreghe(n) vnde | |
| sette ene teghen | |
| den wech de dar | |
| leydet to der kerc | |
| ke(n) dar su(n)te ludger | |
| begraue(n) lycht vn(de) | |
| loue dattu ene wil | |
| lest brencghe(n) to sy | |
| ne(n) graue Jck ge | |
| loue dat ene god | |
| sal ghesond make(n) | |
| v(m)me sunte ludgers | |
| verdenste Do de mo- <187va> | |
| de<ü.d.Z.: r> gheloffte hadde | |
| gedaen voer oeren | |
| sonne na den ghe | |
| bode oerer vrouwe(n) | |
| to hantes yn der sel | |
| uen stede vnde yn | |
| der seluen stunde | |
| wort de duuel wth | |
| em ghenslike ghe | |
| sont Dar na als de | |
| moder ghelouet | |
| hadde brachten se | |
| oeren sonne gheso(n)t | |
| to den graue su(n)te | |
| ludgers vn(de) wan | |
| derde ghesont we | |
| der to hues vn(de) va(n) | |
| der genade godes | |
| bleff he yn der | |
| ghesontheit de he | |
| vntfancge(n) hadde | |
| Eyn myrackel | |
| dar sunte ludger | |
| mede bewysede | |
| dat men synen | |
| dach vyren salde <187vb> | |
| Eyn man ghehei | |
| ten gwydo had | |
| de grote leue to su(n) | |
| te ludger vn(de) gro | |
| te wer dicheit to vn | |
| ser stede Hir vmme | |
| plach he alle yaer | |
| to kome(n) to vnser | |
| stede vnde helt dar | |
| ghedechtnysse des | |
| hillighen ma(n)nes | |
| vnde bleff en wyle | |
| tydes myt vnsen | |
| broderen Vn(de) vp dat | |
| he vns nycht en | |
| beswarde wante | |
| hevake qua(m) so sa(n) | |
| de he to vorne volk | |
| myt korne de em vn(de) | |
| de myt em queme(n) be | |
| redde(n) de em noet | |
| was To eyner tyt | |
| do he aldus ghedae(n) | |
| hadde na synre ghe | |
| wonte vnde su(n)te lud | |
| gers dach was ansta | |
| ende vn(de) wante dyt <188ra> | |
| was yn de(n) ersten | |
| yaer als he gestor | |
| uen was so en vyr | |
| de men nycht syne | |
| hilligen hochtit To | |
| dessen seluen daghe | |
| dat volk dat he to | |
| voren ghesant had | |
| de wolde beer brou | |
| wen meer dat holt | |
| dat se ynt vur le | |
| gheden brande hast | |
| liken vn(de) was ver | |
| brnat yn eyne(m) oge(n) | |
| blycke ghelijck ofte | |
| dat stro ghewesen | |
| hadde Se leghede(n) | |
| dat eyne holt ynt | |
| vuer na den ande | |
| ren vn(de) alle en moch | |
| te dat nycht lanc | |
| ge duren in den | |
| vure Hy na was | |
| dat dat se sege(n) dat | |
| se to vergheues ar | |
| beyde(n) vnde wolde(n) <188rb> | |
| sick des werckes | |
| begheue(n) doch so | |
| wachteden se so | |
| lancghe dattet molt | |
| ghesode(n) was vnde | |
| dat ment yn and(er) vate | |
| vette doen solde Do | |
| dat se veer gheko | |
| men was dattet y(n) | |
| yn ander vate ge | |
| daen was vn(de) me(n) | |
| solde water vp gei | |
| ten ten erste(n) en | |
| wolde dat nycht | |
| lope(n) Dar na gotte(n) | |
| se dat water dar | |
| vp nycht mytter | |
| hant als me(n) plecht | |
| mer myt emmere(n) | |
| Do began dat ey(n) | |
| luttick to drupene | |
| Mer dat selue dat | |
| vergaddert wert | |
| was bytter van | |
| smake vn(de) wort | |
| wth gegotte(n) wa(n)te | |
| <188va> | |
| <189ra> | |
| <189va> | |
| velen exempele | |
| de he achter ghela | |
| ten hefft de(n) gen | |
| nen de na em kome(n) | |
| sollet vn(de) ock de my | |
| rackele de god vor | |
| synen dode vn(de) na | |
| synen dode vp ve | |
| le steden vn(de) byson | |
| deren to werde(n) | |
| vermyddest em ge | |
| wercket hefft Nv | |
| wille wy vertelle(n) | |
| als wy waerlikest | |
| konnet wa(n)ne er vn(de) | |
| wo he hefft anghe | |
| seyn vn(de) verluchtet | |
| monster synes bis | |
| doms stoel myt ve | |
| le myrackele n | |
| Ende vp dat dit | |
| vullenkomeliker | |
| sy so wille wy | |
| vertellen de yn vor | |
| tyden ghescheyn | |
| syn to vnser tyt <189vb> | |
| to de vns va(n) waer | |
| afftighen luden ghe | |
| seget syn De bys | |
| schop burchhardus | |
| do he wolde verbre | |
| den de stad va(n) mon | |
| ster vn(de) maken dar | |
| meer kerspele yn | |
| ne koffte he eyne | |
| hoffstede vn(de) gaff | |
| se daer to dat men | |
| dar solde su(n)te ludger | |
| eyne kercken ty(m)me | |
| ren Dar na ghescha | |
| twy styncge vnder de(n) | |
| doem here(n) vn(de) <ü.d.Z.: de> ryke | |
| so dat nycht alleyne | |
| de caritate wat wt | |
| ghedaen in oerer | |
| wortele(n) meer ock de | |
| capelle de sunte lud | |
| ger hadde in derstad | |
| wort vnder bysschop | |
| diderijcke verbra(n)t <a.l.R.: De (18) bisschop | |
| vn(de) dar na barme(n)t | |
| like v(er)gette(n) | |
| Ock heer helmwort | |
| <a.u.R.: Desse bisschop dyrick v(e)r wy(n)c | |
| seborch wort v(er)dreue(n) va(n) de(n) ka | |
| nonyke(n) vn(de) va(n) den borg(er)n vn(de) wort | |
| myt macht wed(er) y(n)gebracht va(n) lther | |
| ri(us) de(n) hertoge(n) va(n) sasse(n) vn(de) v(er)bra(n)d | |
| [...] stat [...] mo(n)st(er) dit stet y(n) der Cro[...]> <190ra> | |
| ey(n) Canonyck va(n) den | |
| ouersten dome had | |
| de versad de hofstede | |
| de em bysschop burch | |
| hard beuolen had | |
| de vn(de) hadde oer | |
| nycht geloset Vn(de) | |
| aldus by vnser tyd | |
| was de hofft stede va(n) | |
| erffnysse ghekome(n) | |
| to eynen borgher | |
| hijnryck ghenomet | |
| De mede borgher | |
| desses mannes va(n) | |
| ynghenycghe des | |
| hillighen geistes als | |
| wy gheloue(n) vertel | |
| leden bysschop lo de | |
| wych dattet weer | |
| v(m)me desse stede als | |
| wy nv gheseghet | |
| hebben vnde bede(n) | |
| em dat he eme hel | |
| pen wolde dat se | |
| mochten vp <ü.d.Z.: der> stede | |
| offte vp ene andere <190rb> | |
| sunte ludger eyne | |
| kercken ty(m)mere(n) | |
| Meer wante he va(n) | |
| synen yuncghen | |
| yaren seer bereyd | |
| was totte(n) wercke(n) | |
| der myldicheit vn(de) | |
| der barmhertich | |
| eyt so losede he des | |
| se hoefft stede vn(de) | |
| wesselde daer ene | |
| ander stede mede | |
| de better was vn(de) | |
| beet gh eleghen | |
| na oer en willen | |
| vn(D) gaff se em ou(er) | |
| gudensdages to | |
| passchen We solde | |
| nycht loue(n) de gu | |
| dertyrenheit go | |
| des We solde so da | |
| nen vader nycht | |
| bewysen schuldighe | |
| eer vn(de) deenst wa(n)t | |
| em god by synen | |
| tyden ghegeuen <190va> | |
| heuet so dane ghaue | |
| der ghenade(n) Eyn e | |
| maent was nouwe | |
| verghancgen em en | |
| were eyne schone ca | |
| pelle ghety(m)mert va(n) | |
| holte vn(de) de verde(n)ste | |
| des hillige(n) co(n)fessors | |
| schennen clarlike Wa(n) | |
| te des auende dame(n) | |
| des andere(n) dages | |
| den kerckhoff vn(de) | |
| dat altaer wyghen | |
| solde van ghebode | |
| des bysschoppes wort | |
| daer eyn cruce ghe | |
| bracht vn(de) yn den | |
| cruce was hilleghe | |
| doem van su(n)te lud | |
| ger Do dat gheruch | |
| te van den cruce | |
| was <a.l.R.: wat> wthghekomen | |
| eyne borghersche ge | |
| heite(n) helemburch of- | |
| ferde em myt grot(er) | |
| oetmodicheit wyrok | |
| vn(de) kersen vn(de) do se | |
| nochtant nouwe eer | |
| gebeth hadde ghe <190vb> | |
| sproken wort verlo | |
| set van den houet seer | |
| dat se vijff wecke swar | |
| like ghelede(n) hadde | |
| vn(de) genck vrolike we | |
| der to hues Vnde hyr | |
| van hadde oer ghesy(n) | |
| de grote blydesschapp | |
| vn(de) vele menssche(n) ynder | |
| stad hadde(n) gude(n) hop | |
| pene van tokomen | |
| der hulpe wante se ve | |
| le to vorne van den | |
| cruce gehort hadde(n) | |
| Do dit cruce stont to | |
| eletheuel vngheach | |
| tet in eyne(m) spyker | |
| do al de huse daer ver | |
| branden bleef allene | |
| de spiker mydde(n) yn | |
| den vuer wonderlike | |
| onuerbrand Vnde de | |
| man des spikers gaf | |
| dyt to der gotlike(n) mo | |
| gentheit godes vnde | |
| hyr v(m)me ty(m)merde he | |
| den crucwe enye scho | |
| ne cameren ynt en <191ra> | |
| de van syne(n) huse vn(de) | |
| bewisede em erwerdich | |
| eyt so vele als he ver | |
| mochte Dat volk dat | |
| dar vm melanck wo(n) | |
| nede offerden em | |
| wante se verkrege(n) | |
| holppe yn oeren ly(n)de<sic> | |
| ns wante se reype(n) | |
| dat cruce vn(de) su(n)te lud | |
| ger Also dat me(n) plach | |
| to somyghe(n) tijde(n) wy | |
| rock to bernene vor | |
| den cruce des nachtes ene | |
| kerse Jn vreesland to | |
| morsaten was ey(n) ma(n) | |
| de hadde ene(n) enyge(n) | |
| sonne. de hadde ver | |
| werue ofte vaker al | |
| le dage dat vallende | |
| ouel De vader wante | |
| he sick hijr v(m)me be | |
| drouede sach he yn de(n) | |
| slape wo dat by der | |
| emeze stonde eyn cru | |
| ce dat he synen so(n)ne | |
| vor wegen solde Des <191rb> | |
| morgens vro wan | |
| derde he bede<gestr.; w> uart | |
| myt syne(n) sonne vn(de) | |
| myt eluen me(n)sche(n) | |
| dar tho vn(de) do he to | |
| reyne ghekomen | |
| was wort em ghesecht | |
| dar dat cruce stond | |
| Do dat kynt ynt hues | |
| gegaen was dar dat | |
| cruce stond. do vol | |
| dat yn syne cranck | |
| heit vn(de) welterde em | |
| vp der erden oftet | |
| sterue(n) solde O hillige(n) | |
| verdenst des hilli | |
| gen confessore Do | |
| dat kynd ghewege(n) | |
| was myt golde myt | |
| syluer vn(de) myt ma- | |
| nyger hante spisen | |
| voer den cruce do | |
| was dat genslike ge | |
| sont gheworden Do | |
| dit geruchte wth ge | |
| komen was wort | |
| dat cruce to monst(er) | |
| gebracht vn(de) dar wort | |
| groet lo epp Mer so- <191va> | |
| myghe betrachtede(n) | |
| de worde de su(n)te Joha(n)s | |
| secht Alre leueste(n) wilt | |
| nycht allen geisten | |
| gelouen meer prouet | |
| de geiste ofte se van | |
| gode synd Desse rey | |
| den den bysschope dat | |
| he solde laten beseyn | |
| war yn den cruce wer | |
| Do de dach ghekome(n) | |
| was dat men dit besey(n) | |
| solde bewysede god dar | |
| syne genade vnde alle | |
| twyuelyncghe wort | |
| dar aff genome(n) van | |
| sekerheit der myrac | |
| kele Van eyne(n) knech | |
| te de eyn seer been had | |
| de TO monster was | |
| eyn knecht de | |
| hadde eyn seer been | |
| vn(de) genck by tween | |
| staue(n) Desse knecht | |
| sach dre nachte<gestr.: s> by | |
| een yn deir slape dat | |
| eyn grau olt maen | |
| quam to em vn(de) toch <191vb> | |
| em dat been aff vnde | |
| genck weder hen dat | |
| he nycht en wyste | |
| waer he bleff hir aff | |
| was he veruert vnde | |
| al em duchte so swe | |
| tede he van banycheit | |
| vn(de) quam yn eyne swy | |
| melyncghe ten leste(n) | |
| verhalde he sick vnde | |
| began to ropene so | |
| lude dat <gestr.: he> de by | |
| em slepen worden vnt | |
| wakene Do he des | |
| derden nachtes also | |
| reyp do was daer ey(n) | |
| de ene groefflike be | |
| straffede dat he sick | |
| also yn den slape had | |
| de Do ver telede he | |
| em syne vysien vn(de) | |
| do he de gehort had | |
| de reet he em dat | |
| he des morgens vro | |
| gencghe to sunte | |
| ludgers kercken <192ra> | |
| vnde bede em om hul | |
| pe Do he vor de(n) cru | |
| ce nycht lancge yn | |
| syne n gebede gelege(n) | |
| hadde began he to | |
| swetene vn(de) om py | |
| ne de em qua(m) yn al | |
| syne lede qua(m) he yn | |
| beswymelyncghe Do | |
| heto em selue(n) quam | |
| began he to ropene | |
| War v(m)me brecke gy | |
| my dat been Do a(n)t | |
| worde(n) se em se en had | |
| den syner nycht ge | |
| rort vn(de) vermande(n) | |
| ene dat he duldich | |
| were vn(de) anreype | |
| gode vn(de) su(n)te ludger | |
| vn(de) do he dat gedaen | |
| hadde stont he ghe | |
| sont vp vn(de) droch | |
| v(m)me den kerckhoff | |
| dar cruce vn(de) loue | |
| de gode vn(de) su(n)te lud | |
| ger so vele als he v(er) | |
| mochte Eyn ander | |
| Exempel va(n) su(n)(te) lud | |
| ger <192rb> | |
| EEn arm vrou | |
| weken wonde | |
| dar de was vp <gestr.: ere(n)> | |
| eyne(n) hilligen dach | |
| gegaen ynt kers | |
| pel to van ouerwa | |
| ter vn(de) hale(n) beer | |
| vn(de) leyt eyn yarich | |
| kynt to hues Do | |
| se lancge bleff vn(de) | |
| de kynde de dat | |
| hues warede(n) we | |
| ren wthgegaen | |
| dat kynd yn der | |
| wegen krop so la(n)c | |
| ge dattet yn den | |
| putte vel Do de mo | |
| der weder to hues | |
| qua(m) sochte se dat ky(n)t | |
| vnde so se dat nicht | |
| en va(n)t sochte se dat | |
| to erer naberhues | |
| Do anworde(n) se | |
| dat se des nycht | |
| en wysten noch | |
| gheseen en had | |
| den. do leep se wed(er) <192va> | |
| to hues vn(de) vant dat | |
| kynt yn de(n) putte | |
| Do se dat kynt wtte(n) | |
| putte ghetoge(n) had | |
| de welter den dat | |
| de vrouwe(n) vp der | |
| taffelen vn(de) was ge | |
| storue(n) De moder | |
| was veruert yn de(n) | |
| geiste vn(de) reyp al | |
| schreynende vnde | |
| ander vrouwe(n) myt | |
| er Heer su(n)te Egi | |
| dus her su(n)te Ni | |
| colaus heer su(n)te lud | |
| ger doet yuwe ge | |
| nade myt desse(n) | |
| kynde Do se aldus | |
| gebeden hadden | |
| ofte su(n)te ludger | |
| nycht verstaen | |
| en solde leyp den | |
| kynde dat water | |
| wth den mu(n)de | |
| dar na de melck | |
| de dat ghesoge(n) | |
| hadde Ende va(n) <192vb> | |
| der ghenade go | |
| des begant sick to | |
| wegghene vn(de) was | |
| wed(er) leue(n)dich | |
| Eyn Exempel | |
| To telgeth wo(n) | |
| nede eyn ar | |
| me vrouwe de va(n) | |
| groter droffnysse | |
| der oghe(n) nycht en | |
| sach noch en konde | |
| nycht verdreghe(n) | |
| de lucht des dages | |
| Hyr v(m)me moste se | |
| alletyt eyne(n) dock | |
| dregen vor de oghe(n) | |
| Do se gehort had | |
| de de myrackele | |
| de god werckede | |
| to monster vermyd | |
| dest verdenste sun | |
| te ludgers Do loue | |
| de se em er offer to | |
| brencghene wert | |
| dat se weder moch | |
| te seynde werden | |
| ofte wer dat eer <193ra> | |
| vphelde So en helt | |
| se nycht vp dach vn(de) | |
| nacht ene to bidde | |
| ne ofte men ene myt | |
| bidden dwyncghen | |
| mochte Do anston | |
| den de bedel dage | |
| vn(de) dat volck van | |
| den dorpe ge(n)ck den | |
| hillige(n) vnde reliquie(n) | |
| van monster to ge | |
| mote Do genck se | |
| mede eyn deel we | |
| ges bute(n) dat dorpp | |
| vndekerde do wed(er) | |
| myt somyge(n) an | |
| dere(n) van de(n) dorppe | |
| Do se weder v(m)me ge(n)k | |
| suchtede se dat se | |
| v(m)me dat vngelucke | |
| oerer oghe(n) moste we | |
| der v(m)me kere(n) so veel | |
| oer de dock va(n) den | |
| ogen vn(de) se en taste | |
| de nyne sericheit | |
| Hir va(n) verwonder | |
| de se sick vn(de) lock <193rb> | |
| oer oghe(n) vp vn(de) sach | |
| sunder verdre yt | |
| Do genck se vort | |
| na to monster vn(de) | |
| hadde vele tuge | |
| erer verluchtync | |
| ge Van Eynen | |
| blynden kynde | |
| To ossenbrugge | |
| was ey(n) kynd | |
| dat syn brot bad | |
| van dore(n) to doren | |
| vn(de) was blynd ge | |
| worde(n) yn eynen | |
| oge van der tyt | |
| dattet twyer yaer | |
| olt was vn(de) myt | |
| den andere(n) oge | |
| sach dat luttel so | |
| dattet nouwe ko(n) | |
| de den wech be | |
| ware(n) Do dit ky(n)t | |
| almyssen bat vp | |
| su(n)te Gertrudes | |
| berge segeden em | |
| de yonffere(n) vn(de) | |
| oer denre Waer <193va> | |
| v(m)me en ropestu nycht | |
| an sunte ludger de | |
| to monster grote my | |
| rackele doet vp dat | |
| tu seyn mochtest Ok | |
| was dar eyn prester | |
| de louede em wat to | |
| gheuene to ghelyc | |
| kenysse twyer oge(n) | |
| dat he su(n)te ludger | |
| brachte Do reyp he | |
| su(n)te ludger myt ey | |
| nen oetmodighe(n) | |
| vn(de) berouwyghen | |
| herten an als [?] em | |
| gheraden was Vn(de) | |
| nycht lancghe dar | |
| na sach he wal | |
| myt eyne(n) oghe | |
| dat he to voren | |
| luttyck mede sach | |
| Do genck he to de(n) | |
| prester vnde halde | |
| dat was vn(de) wan | |
| derde to monster | |
| Vnde eer he to mo(n) | |
| ster quam sach he <193vb> | |
| willenkomelike myt | |
| beden oge(n) Do he su(n) | |
| te ludger ghe danc | |
| ket hadde he krech | |
| so grote starckheit | |
| yn syne(n) verkrancke | |
| den lichame dat he | |
| vor syne(n) arbeyt had | |
| de waer kost vn de | |
| loen Van eyne(n) kra(n)cke(n) <a.r.R.: ma(n)ne> | |
| To buren wonde | |
| eyn man de yn | |
| dren yaren nycht lig | |
| gen en konde noch vp | |
| der vorderen syden | |
| noch vp der luchte(re)n | |
| Wante van der luch | |
| teren schuldere(n) genc | |
| get em beneden de(n) | |
| naffel vnde van der | |
| stede vort ynt vor | |
| der dee vnde hadde | |
| stedelike grote pyne | |
| so dat he alle tyt | |
| moste lyggen vp | |
| den rugge Do he | |
| v(m)me desse pyne | |
| willen was barm <194ra> | |
| like vermagert sach | |
| he yn den slape dat | |
| he solde ghesont wer | |
| den v(m)me sunte ludgers | |
| verdenste. vn(de) so loue | |
| de he he wolde su(n)te | |
| ludger to mo n ster | |
| soken vnde leyt sick | |
| dar voert voere(n) vp | |
| eyner sleden Do he | |
| vp den wege was | |
| yokede em dat vor | |
| der dee vn(de) do he dat | |
| clouwen wolde do | |
| tastede he dar syt | |
| ten eyn ysere(n) als ey(n) | |
| pijl Do he dat vth | |
| getoge(n) hadde vloyt | |
| eme vele vulnysse | |
| wth der luchte(re)n schul | |
| deren als em duch | |
| te wth der stede de | |
| em wee dede Do dit | |
| vp geholden hadde <Schreiberwechsel> | |
| volde he em so wal dat | |
| he by em selue(n) mochte | |
| gaen vn(de) ryden Do he <194rb> | |
| to monster quam of | |
| ferde he dar dat ysere(n) | |
| van den pyle vnde | |
| danckede gode vnde | |
| sunte ludgher | |
| Van eyner vrouwe(n) | |
| der eyn vel was ge | |
| wassen ouer de oghe(n) | |
| TOldenselle wo(n) | |
| nede eyne vrou | |
| we der eyn vel was | |
| ouer de oghen ghe | |
| wassen dat se byn | |
| nen vyff yaren nycht | |
| seyn noch bekenne(n) | |
| konde dan den dach | |
| Vnde wante se dyt | |
| let myt groeter dul | |
| dicheit sach se to en(er) | |
| nacht yn den sla | |
| pe dat se v(m)me su(n) | |
| te ludgers verden | |
| ste solde oer ghesich | |
| te weder kryghe(n) | |
| Vnde wante se nicht | |
| en wyste war su(n)te | |
| ludghers memorie | |
| was so en achtede se hijr nycht vp <194va> | |
| ny cht dat se twyuel | |
| de van der godliken | |
| ghenade meer se me(n) | |
| de dattet nycht en | |
| were Daer na dro- | |
| mede oer dat se sol | |
| de to monster oer | |
| offer brencghen vn(de) | |
| wante se dyt vor | |
| toch gheuoel dat so | |
| myghe van olden | |
| selle bedewart wa(n) | |
| derden to frecke(n) | |
| horst Do desse we | |
| der quemen seghe | |
| de se wat se ghe | |
| seyn vn(de) ghehort | |
| hadden Do se des | |
| auendes ghelouet | |
| hadde oer offer dar | |
| to brencghene des | |
| anderen daghes | |
| sach se vullenkome | |
| like Des morghe(n)s | |
| rette oer dat vel va(n) | |
| den oghe(n) vn(de) vloet | |
| oer myt trane(n) ge(n)s | |
| lyke van de(n) oghe(n) <194vb> | |
| Do se to monster qua(m) | |
| hadde se eyn vulle | |
| kome(n) ghetuch der | |
| ghenade de se vnt | |
| fancghen hadde Ex(emplu)m | |
| Tosoest was | |
| eyn kremer de | |
| hadde ene(n) sonne den | |
| al syne vryne leypp | |
| dor eynen brocke by | |
| den naffel nycht myt | |
| eyne(n) vrye(n) gancghe | |
| meer na eynre vn | |
| ghehorden manere(n) | |
| Vnde als dyt wesen | |
| solde do beghan he to | |
| ropene vn(de) de buck | |
| wort em to alle(n) syde(n) | |
| ghequesset Vnde da(n) | |
| leyp dat wat(er) va(n) em | |
| Do he desse pyne vyff | |
| yaer gheleden hadde sach syn moder to | |
| eyner tijt in de(n) slape | |
| dat ene su(n)te ludgher | |
| hadde curert Do se <195ra> | |
| ghehort hadden de ge | |
| nade de god ouer | |
| myddest em to mo(n) | |
| ster wercket bat se | |
| somyghe er naber | |
| schen vn(de) de eer vre(n)t | |
| lick were(n) dat se wol | |
| den myt er vnsen he | |
| ren god anrope(n) | |
| vn(de) louen su(n)te ludgher | |
| oer offer vn(de) des | |
| kyndes vp dattet | |
| mochte ghesont | |
| werden Dyt louede(n) | |
| se vn(de) dat wort bet | |
| ter mytten ky(n)de vn(de) | |
| yn korter tijt leep em | |
| de vryne totter rech | |
| ter stede Dar na <gestr.: b> | |
| brachte ene syn va | |
| der to monster vor | |
| der moder loeffte | |
| vn(de) was eyn ghetuch | |
| synre ghesontheyt | |
| Van eyne(n) armen | |
| manne | |
| TO monster <195rb> | |
| yn des bisschopes | |
| hues vp eyner he | |
| meliken stede wort | |
| ghevonden eyn | |
| arm menssche Des | |
| sen sloghen de knech | |
| te myt de(n) vuyste(n) | |
| ofte he deelfftale | |
| schuldich weer vn(de) | |
| toghe(n) ene by de(n) | |
| haer vn(de) wolden | |
| ene ynt water wer | |
| pen Do se ene ynt | |
| wter werpen wol | |
| den quam dar ey(n) | |
| denre van der | |
| kercke(n) vp de ma | |
| te vn(de) verboe<gestr.: n>t | |
| em dat dat se em | |
| nycht mer qua | |
| des doen en solde(n) | |
| Do he wth eren | |
| handen verloset | |
| was ghenck he | |
| to den hospitale | |
| vn(de) bat den seke | |
| mester dat he sik <195va> | |
| wolde ouer em verbar | |
| men vnde vertelede | |
| em wo he ghehan | |
| delt was vn(de) swor | |
| dat he nyn quaet | |
| ghedaen en hadde | |
| noch en wer nycht | |
| dar ghekomen v(m) | |
| me quaet to done | |
| Aldus hette he ene | |
| yn gaen vn(de) dede | |
| em dat beste Do | |
| he gedruncken | |
| hadde begaen he | |
| em so quellyke to | |
| hebbene dat he | |
| bat dat me(n) ene | |
| wolde den prester | |
| halen dat he moch | |
| te vntfaen de(n) licha(m) | |
| vnses here(n) Do de | |
| preyster ghekome(n) | |
| was en sprack he | |
| nycht noch he en | |
| bekande neman | |
| de Do he vp den | |
| rugge gheleget | |
| was vnde lach ho <195vb> | |
| ghe myt den houe | |
| de vn(de) mytter borst | |
| leyp em dat bloet | |
| vth der borst dor de(n) | |
| mont ghelyker wys | |
| ofte em de vote myt | |
| den lychame vp ge | |
| richtet ghewesen | |
| hadde Do se sick v(er) | |
| wonderde(n) wo dyt | |
| mochte ghescheyn | |
| began he to spreke | |
| ne dat se dat nouwe | |
| verstonde(n) Hillige | |
| graff hillige Joha(n) | |
| nes Jn desser py | |
| ne lach he van de(n) | |
| sondaghe to de(n) vry | |
| daghe to tercie tijt do | |
| men mende dat he ster | |
| uen wolde vnuerhode<Nachtrag: s> | |
| seghede he Here weset | |
| wylkome Do he dit ghe | |
| seget hadde lach he na | |
| syner wyse Dar na he he | |
| re gerne Do rychtede he <196ra> | |
| sick vp vnde sochte sy | |
| nen rock vn(de) sprak to | |
| den seycke mester Ber(n) | |
| harde en hebbe ghy | |
| nycht ghese<gestr.: cht> Ver | |
| waer sunte ludger | |
| was hijr yn der vor | |
| deren hand droech he | |
| eyn cucue vn(de) yn der | |
| luchte(re)n and eyne(n) | |
| staff He ys eyn scho | |
| ne grau<gestr.: ws> here Ver | |
| waer he ge(n)ck y(n) des | |
| se capellen Wattan ber(n) | |
| hardus vernomen | |
| hadde groete(n) rocke | |
| van wyrocke nochta(n) | |
| mende he dat he zele | |
| toechgede so seghede | |
| he em dat he leghe | |
| voert seghede em de | |
| zeycke mester ick wyl | |
| ropen heer gherber | |
| te de was eyn brod(er) | |
| vn(de) prest(er) wth der eb | |
| bedyssen hoff Do se | |
| ghede he Eya dat <196rb> | |
| Doet heer gerbert | |
| qua(m) ende genck syt | |
| ten vp dat bedde Do | |
| seghede em de sey | |
| ke sunte ludgher | |
| hadde em gebode(n) | |
| dat em solde na | |
| uolghen vn(de) bad | |
| dat se em wolden | |
| synen rock doen | |
| Do en konde he | |
| des nouwe an doen | |
| v(m)me beuyncghe der | |
| hande Do seghede | |
| eyn to den seyke(n) | |
| Sytte dat been doet | |
| dy ser wee Wante | |
| dat was em seer to | |
| brake(n) do se ene to | |
| ghen by de(n) hare(n) | |
| van der trappen | |
| yn des bysschoppes | |
| hues Do seghe | |
| de he dat he dar | |
| nyn lyden yn en | |
| hadde vn(de) borde <196va> | |
| vp dat hele been vn(de) | |
| stond vp de(n) bene | |
| dar nochtant de | |
| lyckclauwe(n) sette(n) | |
| Do genck he yn | |
| de capelle des hos | |
| pitaels vn(de) bede | |
| de drye myt vth | |
| gereckede(n) licha | |
| me vn(de) genck | |
| he do myt den | |
| broderen vnde | |
| vele andere me(n) | |
| schen de em vol | |
| gheden to sun | |
| te ludghers ca | |
| pelle(n) ofte he nicht | |
| quades gelede(n) | |
| hadde Do he dar | |
| syn gebet ghe | |
| sproken hadde | |
| offerde he em | |
| seluen ende des | |
| gudensdages dar | |
| na wanderde <196vb> | |
| he <gestr.: beuert> bede | |
| uart to su(n)te Jacobe | |
| Van eyne(n) blynde(n) | |
| den he seynde ma<u.d.Z.: kede> | |
| TO bi- | |
| lehem by ose(n) | |
| brugge was eyn | |
| man de dre yaer | |
| blynd was Desse(n) | |
| wort gesecht dre | |
| nachte by eyn y(n) | |
| den slape Sunte | |
| ludgher gheboet | |
| dy dattu dy louest | |
| to mo(n)ster vp dattu | |
| vntfaest dyne oge(n) | |
| Do he de geloff | |
| te gedaen hadde | |
| in der nacht su(n)te | |
| margareten krech | |
| he weder sy(n) ghe | |
| sichte Do he to mo(n) | |
| ster qua(m) hadde he so | |
| myghe canonyke <197r> | |
| was so sser verke(n)c | |
| ket dat he by(n)ne(n) | |
| eyne(n) yaer nycht | |
| gaen en konde he | |
| en worde tussche(n) | |
| twen gheleydet | |
| vn(de) hadde vnde | |
| hadde vele ver | |
| tert vor de arste(n) | |
| To eyner tyt ver | |
| telleden em syne | |
| vrende dat se e | |
| hort hade(n) wo | |
| dyne myracke | |
| le sunte luder | |
| to monster he | |
| wercket hadde | |
| Do he dit ghe | |
| hort hade wat | |
| tan he lacghe | |
| tyt sick to den | |
| dode versatet has | |
| se sprk he Du(n)c | |
| ket dat huet | |
| dat yck em bydde <200vb> | |
| v(m)me myne gheso(n)t | |
| heit vn(de) loue ein my(n) | |
| offer to brencgene | |
| Do seghede(n) se alto | |
| samende Ja we sol | |
| de myshoppe(n) van | |
| syner ghesontheit | |
| Do he syne ghelof | |
| te gedaen hadde | |
| des derden dahes | |
| genck he yn syn hus | |
| vn(de) yn syne(n) haue | |
| waer he wolde Des | |
| vyften dages reet | |
| he to perde vp den | |
| wech to monster | |
| vn(de) do he vp eyne | |
| wyle weges na was | |
| ghekome(n) byde stad | |
| geck e vort wol | |
| len vn(de) baernoet | |
| vn(de) offerde dertich | |
| werue den hillien | |
| cruce To eyner ye | |
| weliken tyt eyne(n) | |
| lichten monstersche(n) <201ra> | |
| pennynck mer to der | |
| Dertygeste(n) reyse offer | |
| de he dre sware vnde | |
| dre lichte pe(n)nyncghe | |
| V(de) louede ar yar | |
| lyxs syn offer to sen | |
| dene ofte to brencge | |
| ne Vn(De) yn de eere | |
| sunte ludgers wolde | |
| he wolle(n) vn(de) baruet | |
| weder to ues ghaen | |
| Van eyner | |
| vlystrestiger | |
| vrouwen | |
| EEne | |
| vrouwe | |
| was beswaert myt | |
| so groeter droffnysse | |
| dar er duchte dat oer | |
| nycht better en | |
| were dan dat se sick | |
| seluer dodede Ens | |
| morgens na(m) se | |
| eyn reep vn(de) eyn | |
| mees wert dat se | |
| sick nycht ghery(n)c | |
| ghe hancgen en ko(n) | |
| de so wolde se sick de | |
| kolen doersteken <201rb> | |
| Do se qua(m) to der | |
| stede dar se dat vul | |
| len brncghe(n) wolde | |
| Do appenbarde er | |
| eyn man yn eyner | |
| albe(n) vn(de) segede oer | |
| Dyn vpsate ys quaet | |
| ko to dynen her | |
| ten vn(de) anroepp go | |
| de vn(de) hebbe be | |
| trouwen yn su(n)te | |
| ludger vnde du | |
| salst verlozet wer | |
| den van dessen | |
| ende van alle dy | |
| nen lydene Do he | |
| di gesecht hadde | |
| verswand he do | |
| bad se veryffnys | |
| se vp der seluen | |
| stede vn(de) quam wed(er) | |
| to er seluen vnde | |
| So se su(n)te ludger | |
| hadde angherope(n) | |
| was se vorlostet va(n) <201va> | |
| van aller quader | |
| ghedachte vn(de) qua(m- | |
| al vastende to mo(n) | |
| ster vn(de) offerde dar | |
| den reep vn(de) mes | |
| vn(de) andere ghaue | |
| Va(n) eyne(n) man de ey(n) | |
| ky(n)t verloren hade | |
| By | |
| lyncghe wo(n) | |
| nede eyn ma(n) de | |
| eyn kynd verlore(n) | |
| hadde dat <gestr.: was> | |
| <gest.: twe> nouwe twe | |
| yaer oelt as Do | |
| he des nycht en | |
| vant noch to syn(er) | |
| naberhues <gestr.: noch> | |
| <gestr.: syner naberhues> | |
| noch yn putten | |
| noch yn welker | |
| stede van de(n) dor | |
| pe | |
| do sochte he dat | |
| vp den velde vn(de) | |
| <gestr.: vp> den brock do | |
| he vermodet was <201vb> | |
| twe daghe van so | |
| kene do wort he ge | |
| denckene der ghe | |
| nade de su(n)te ludger | |
| doet to monster Do | |
| louede De he myt | |
| groeten drucke sy(n)s | |
| herten he wolde | |
| yn su(n)te ludgers eere | |
| to mo(n)ster bre(n)cgen | |
| syn syluere(n kynd | |
| na helijcknysse | |
| des kyndes weert | |
| dat he dat weder | |
| vunde Do he des | |
| se loeffte hadde | |
| ghedaen satte he | |
| al sysyne sorchuol- | |
| dicheyt yn su(n)te | |
| ludger vn(de) genck | |
| eder to hues Do | |
| he vp de(n) fenne qua(m) | |
| vnverhode vant | |
| he dar syn kynd | |
| Vnder he konde <202ra> | |
| em nycht verwon | |
| deren wo dat ky(n)t | |
| vp de stede gheko | |
| men was Wante | |
| to alle(n) syde(n) weren | |
| dar so dane grauen | |
| dattet vnmogelyck | |
| was baue(n) de men | |
| schelyke verstandich | |
| eyt yn welcke(n) gra | |
| uen gheualle(n) Vn(de) | |
| wante he wal merc | |
| kede dat <gestr.: nycht en> <a.r.R.: et> was | |
| van der barmher | |
| ticheit gode so brach | |
| te he to mo(n)ster na | |
| ghelijckenysse des | |
| kyndes eyn syluere(n) | |
| kynd als he helo | |
| uet hadde Van eyne(n) | |
| dule(n) houe ma(n) | |
| DAt was eyn ho | |
| ueman de ha | |
| de syne synne verlo | |
| ren wante he eyner | |
| wedenwe(n) saet des <202rb> | |
| nachtes de efflike | |
| aff ghemeyet had | |
| de vnD(e) so duchte de(n) | |
| volke dt he nycht | |
| slyctes dul en wer | |
| met he weer be | |
| setten myt den | |
| bosen gheyste He | |
| dede al dat quade | |
| dat he mochte | |
| vnD(E) des nachtes | |
| leep he to ossen | |
| bruh vp der stra | |
| te als ey(n) dul me(n) | |
| sche Do he dar ey | |
| ne wyle tydes ge | |
| wo(n)net hadde dro | |
| mede em dat m | |
| sunte ludger se | |
| gede Stant vp | |
| vn(de) gae to mu(n)ster | |
| vn(de) du salst ghso(n)t | |
| werde(n) Mer wo solde | |
| he to mu(n)ster kome(n) <202va> |