<217ra> | |
¶ Van der hilligen Ju(n)cvrouwen | |
sunte katherinen volget hir na | |
Jd was eyn koni(n)g. in deme | |
lande Cripri. de hete costus. | |
vnd de was ser rike. alse dat he | |
alle sine negesten ouer trad. in | |
rikedome/ vnd(e) he was ey(n) hey- | |
den. noch wattan. dat he so grot | |
vnd(e) rike was. Jodoch so was he | |
alle tijd bedrouet. dat he ouer | |
dosse grote(n) gude. neyn eruen en | |
hadde/ Alz id nu quam. na velen | |
vorganghen tijden/ So vorgadder- | |
de he. den ganssen rad<ü.d.Z.: e> synes ko- | |
ni(n)grikes. vnd(e) was se vraghen. | |
wen he na syne(m) dode beuelen | |
scholde. dat koni(n)grike. vnd(e) wen | |
he kesen scolde. vor eyne(n) erue(n). | |
Alz nu vele siner rede. ere(n) rad. | |
vnd(e) gutdunke(n). em vor tellet had- | |
den/ des quam tom lesten ey(n) siner | |
wysen ridder/ vnd(e) gaff deme ko | |
ni(n)ghe dessen rad/ dat he eynen | |
dach satte. vnd(e) dat he al syn | |
volk. synes koni(n)grikes eschede. | |
in sine houet stad. tho same(n)de <217rb> | |
/ Vnd(e) dat se sinen goden. ey(n) her lic- | |
ke offeringhe offerden. vm ey(n) erue(n) | |
tho krighen. to syneme ryke/ Also he | |
nu ghe eschet hadde. al dat volk in | |
sine houet stad. geheiten. Rodyan off | |
constancia. vnd(e) dat geschach. an de(m) | |
verteynden dage. des mandes janu | |
arn. vnd(e) do boid he ok. dat eyn yu- | |
welik. na syne(m) state. sik ey(n) offer | |
mede brechte. alse sick dat temede. | |
/ He geboid ok by sinen mechtighen | |
goden. wert dat sake. dat dat yeme(n)t | |
vorsumede. behaluer de in kranck | |
heit des dodes lege/ de scholde dat | |
weten. dat he vallen scholde. in vn- | |
hulde. des koni(n)ghes. vn(de) ok siner | |
gode/ Vnd(e) dyt schach. dat se que- | |
men. vp den gesatede(n) dach. vnd(e) | |
de koni(n)gk hadde syne koni(n)ghes | |
kleder an. vnd(e) gaff deme volke | |
eyn teken. dat se sweghen. vnd(e) he | |
spark do tho en al sus/ Neynes | |
dinghes begerlicheit. edder beho- | |
uicheit. heuet vns hir tho gedwu(n)- | |
gen. anders. dan dat wy solke(n) her | |
like offeringhe don. sullen vnsen | |
goden. vp dat se vorseyn. eyne(n) | |
eruen. vnd(e) hir v(m)me. so wil wy to | |
samede eyn herlike offeringe don. | |
/ vnd(e) also led he maken. eyn sule. | |
in synes godes namen/ vnd(e) led de | |
vp richten. vnd(e) bad do al dem volke. | |
by deme ordel des dodes/ dat se vp | |
de erde(n) sick streckeden. vnd(e) anbede- | |
den. vn(de) an repen de hulpe. der | |
mechtighen goden/ vnd(e) helden dat | |
eyne ganse weken/ vnd(e) he boed/ dat. | |
se al dage. scholde(n) drie anbedende | |
gode/ altho hant dede dat volk dem | |
alzo/ alz de koni(n)ck geboid/ Als nu | |
de daghe vor ganghen were(n). do gink | |
ey(n) yuwelick weder tho hus/ wente | |
alle de gode der heiden dat synt | |
duuels/ vnd(e) konet nemande hel- | |
pen. off syn beger voruullen/ vnd(e) <217va> | |
de koni(n)gy(n)ne bleff vnuruchtbar. Jn | |
den tijden. was in greken eyn as | |
tologus. syn name hete alfo(n)ci(us) | |
vnd(e) de wart geladen. van deme | |
koni(n)ghe/ vnd(e) de quam tho hantes | |
na deme koni(n)ghe. nd(e) art myt | |
groter eren. van dem koni(n)ghe ent- | |
fangen/ vnd(e) wart tho der koni(n)gy(n)- | |
nen gebracht/ Als nu somelike | |
dage vorgangen weren. so dede | |
de koni(n)g witlick alfo(n)cio. syn he- | |
melicheit. vn(de) openbarede eme | |
syn beger/ vn(de) vortalde em de | |
sake/ war v(m)me he em hedde boden | |
gesant/ do antworde alfo(n)cius dem | |
koni(n)ghe. vnd(e) sprak/ de lop der ho | |
gesten nature. de hefft sik geweg- | |
gert tho wesen. eyn sake. dusser | |
vnurachtbarheit Men ick meyne. | |
dat dyt gescheen sy. van vorsich | |
ticheit eynes groten godes. vnde | |
de en vorlent dat yu nicht/ em<ü.d.Z.: e> en | |
sche dan. eyn durbar edel offer/ do | |
antworde de koni(n)g. du salt dat we- | |
ten/ dat wy ouer langen tijden/ al | |
gedan hebben/ ey(n) schone offer/ men | |
yodoch en schach vns nicht. na | |
vnsen beghere/ Alfo(n)cius antwor- | |
de deme koni(n)ghe/ wente wy weten. | |
. dat der gode neyn tal en is. vnd(e) | |
dat de eyne vor dem andere(n). hefft | |
macht. vn(de) herscop/ hir v(m)me/ so wer- | |
de na des koni(n)ghes willen. ey(n) belde | |
gemaket. van vter kore(n) luter<ü.d.Z.: ren> gol- | |
de/ vnd(e) wan dat bereyt is. so wer- | |
de em an lecht/ de namen/ eyn god | |
aller gode/ do dat de koni(n)ck horde. | |
do was he tho vrede/ vnd(e) dat bel- | |
de. wart vullenbracht. na anwy- | |
singhe/ alfo(n)cij/ vnd(e) wart genomet. | |
ey(n) god aller gode/ Su. dat hadde | |
de me(n)sche so vp gesat. men god | |
hadde dat ouer lanck. andeis ghe- | |
schicket/ went als dat belde ghe- | |
goten was/ vnd(e) wart vt der for- | |
men gehouwe(n) dar dat y(n)ne was <217vb> | |
geghoten/ do was dat belde. nicht | |
geschicket. na der meyni(n)ge. vnd(e) | |
willen/ des meisters/ Sunder id | |
was geschapen. vn(de) gebeldet. na stalt- | |
nisse. des gecrusigede(n) salichma- | |
kers ih(es)u (christ)i/ vnd(e) dat wart do. | |
ey(n) gerochte ouer all dat lant ma(n)ck | |
dem volke/ de koni(n)ck. vnd(e) de kony(n)- | |
gy(n)ne. vnd(e) dat ganse gesinde. des | |
koni(n)ghes houe. vorwu(n)derden sick | |
des sere. vnd(e) vruchteden/ Do sege- | |
de alfonicius/ dyt en is nicht geschen. | |
van vorsumenisse/ Men id is ghe- | |
schen. van vorsichticheit. der hoges | |
ten nature/ Hir v(m)me. jsset da | |
sodan steltnisse. des beldes. deme | |
gode aller gode behaget/ So en mis- | |
haghe se ok sterffliken lude(n) nicht/ | |
/ Tom lesten wart dat belde. van des | |
koni(n)ges egene(n) handen. myt grot(er) | |
erwerdicheit. in den tempel gebracht/ | |
/ vnd(e) so drade alz dat belde. in den te(m)pel | |
gebracht wart/ So vellen all de aff | |
gode neder. vnd(e) tho breken. alle ga | |
der/ Hir v(m)me so mach katherina. | |
mogeliken genomet werden. eyn | |
gemeyne/ val alz dyt nu gescheen | |
was. na someliken daghen. so wart | |
de koni(n)gy(n)ne na vrouwelike<ü.d.Z.: r>/ na- | |
ture<gestr.: n> vnd(e) wonheit. swangher/ | |
/ vnd(e) alz nu de tijd der gebort. v(m)me | |
kome(n) was/ so geberede de koni(n)gy(n)ne. | |
eyn kynt. ey(n) megedekyn/ dat van | |
wu(n)derliker deger groten schonheit | |
was/ alz dat nu schach an der sulue(n) | |
nacht/ So was de koni(n)ck myt alfon- | |
cio. twe mile van des koni(n)ghes houe. | |
vp eyne(n) slote. van lusten wegene/ alz | |
id was. na midder nacht. so stund | |
alfoncius vp. van de(n) slape/ vn(de) sach | |
an de sterne(n)/ vnd(e) gink tom deme | |
koni(n)ge. vnd(e) vorkundigede eme ny- | |
ge vroude. vnd(e) segede/ eme wer | |
eyn dochter geboren. welkerer | |
dochter. de lop des hemels. vnd(e) de <218ra> | |
natur. .er planeten. gunstafftich | |
weren/ alz he dat noch sprak/ do | |
quam ey(n) bode tho deme koni(n)ghe. | |
vnd(e) vorkundigede eme. de grote(n) | |
ghaue/ alz de gebort des kindes/ | |
/ Als de(m) koni(n)ck dat horde/ So bleff | |
he de gansen nacht wakenv vnd(e) | |
sprak danck. vnd(e) loff/ deme gode | |
aller gode/ vnd(e) quam drade tho | |
hus. an syne(n) sael/ vnd(e) dar. na. so | |
nam he rad. wat name(n) dat se dem | |
kinde mochten ansetten. edder ghe- | |
uen/ Alz nu alfonci(us) des kindes | |
physonomye(n). vnd(e) staltnisse an sach. | |
So antworde he deme koni(n)ghe. | |
vnd(e) sprak/ Du heffst bekant. vn(de) | |
geseyn/ dat so drade/ alz dat bel- | |
de. des groten godes. wart in den | |
tempel gebracht/ dat do alle gode | |
eyne(n) val deden. vnd(e) tho breken/ | |
/ v(m)me der sake wille(n). so neme dat | |
kynt. eyne(n) name(n)/ vnd(e) werde ge- | |
heiten katherina/ dat so vel be- | |
dudet. alz ey(n) gemeyne val/ dat be- | |
hagede en allen wal/ vnd(e) dat vant | |
sik ock wal. to dem rade. den se | |
hadden/ Dar na an dem drudteyn- | |
den dach/ der gebort. so wart dat | |
kynt geheiten katherina. na der | |
heyden sede. vnd(e) wonheit/ katheri- | |
na wert gesproken. alz ey(n) gemey- | |
ne val. alz vor gesproken is/ vnd(e) | |
ok dat hir v(m)me we(n)te alle des du- | |
uels bouwinge. is gensliken an er | |
dael geuallen. vnd(e) vorsturet/ we(n)te | |
tom ersten. is geuallen an er. dat | |
gebuwete des duuels. alz de homoed. | |
vor middest er(er) groten otmodich(ei)t | |
de se hadde/ To deme ande(r)n male | |
is an er geuallen de begerlicheit. | |
des vlesches/ vormuddest erer ju(n)c- | |
ferscop/ de se kusch vnd(e) vmbeulec- | |
ket bewarde/ To deme derden ma- | |
le so is an er geuallen/ der werlde | |
ghiricheit/ wente se vorsmade. all | |
erdesche dinck/ Offt katherina <218rb> | |
wert ok genomet/ alzo vele/ alz eyn | |
kedel/ wente vormiddest ere(n) guden | |
werken. so makede se eyne keden. | |
. daz se mede. went an den <gestr.: vp> hemel | |
vpstech/ welke <gestr.: daz heuet> kede. daz | |
heuet. veer grad/ alz vnschuldicheit | |
des werkes/ Reynicheit des herten/ | |
/ Vorsmani(n)ghe der ydelheyt/ Spra- | |
ke. der warheit/ vnd(e) dosse artikel. | |
secht de p(ro)phete by ey(n)/ daz he secht. | |
/ we sal vpstige(n) an den berch des he- | |
ren/ vnd(e) secht de vnschuldige der | |
hande. vnd(e) van reynen herten (et cetera). | |
/ Alz nu katherina. seue(n) iar olt was. | |
/ do wart se gesat. tor lere. in greken/ | |
to leren de vryen kunste/ do ler- | |
de se so wal. dat se wart ge nompt. | |
eyn edel steyn. der greken/ v(m)me | |
erer kunst willen vnd(e) lere/ Do wart | |
er vader beseget. vor deme keyser. | |
maxenxiu(m). dat he was. in vnuru(n)t- | |
scop. myt deme koni(n)ge van persen/ | |
/ vnd(e) do led en maxe(n)cius ouer sen- | |
den. in allexandriam/ he en bero- | |
uede em doch nicht. syner gude. | |
/ Men dat he en de mu(n)de stoppede. | |
de en wrogeden/ offte hateden/ vn(de) | |
dar in allexandria wonede he. | |
myt der dochter. vnd(e) moder. vn(de) | |
led katherine(n) vort dan studeren. | |
phi(losoph)ia. vnd(e) sande se tor schole/ Als | |
nu de vader dot was/ o was se | |
erue. des gudes. vnd ok der mo- | |
der bewaringhe/ vnd(e) se nam so | |
vter mate sere tho. in de(n) kunsten. | |
/ also/ dat se alle sterfflike me(n)sche(n). | |
myt erer kunste ouertrad/ Als | |
se nu verteyn iar olt was. .nd(e) | |
ok/ all andere iu(n)cferen. vor mid | |
dest erer kunst ouer trad/ vnd(e) ok | |
in schonheit eres lichames. vnd(e) | |
in rikedome/ So wart se van vele(n) | |
riken koni(n)ghes sone(n). ghebeden tor | |
ee wattan dat se ey(n) heyden was/ | |
/ yodoch/ so louede se den goden. dat se | |
er reynicheit bewaren wolde/ <218va> | |
vnd(e) wolde neyne(n) man hebben/ Alz se | |
nu van der moder gebeden wart. | |
vnd(e) ok van eren anderen vrunde(n). | |
/ dat se des koni(n)ges son. scholde ne- | |
men tho der ee. so stund se dar we- | |
der. myt all erer macht. vnd(e) ant- | |
worde en aldus. vnd(e) sprak/ als gy | |
my segget/ dat ik all andere(n) iu(n)c- | |
feren ouer trede. jn schonheit. jn | |
rikedome. jn edelheit/ vnd(e) ok | |
all sterfflike me(n)schen. an den ku(n)ste(n). | |
/ wyl gy nu yo. dat ik yu bergerte | |
vulborde. vnd(e) na yuwen wille(n) do/ | |
/ So gaet. vnd(e) kryget eyne(n) bru- | |
degam. de my gelijck sy. jn all desse(n) | |
pu(n)cten des gij doch nicht don en | |
kone(n)/ Hir v(m)me so wil ik myne(n) bru | |
degam beholden den ik vter koren | |
hebbe/ Do antworden se. dat se wal | |
vunden eyne(n) sodanich/ alz des ko- | |
ni(n)ghes sone/ Men an der wijsheit. | |
vnd(e) schonheit. en wer he an der | |
werlt nicht. de er gelikede/ Do | |
dede de moder katherine(n) wittlick. | |
dat se kristen wer/ vnd(e) wart sik | |
dencken. eynes eynsedelinges/ de | |
by allexandria(m) wonede/ vnd(e) de | |
vorde ey(n) hillich leue(n)t/ vnd(e) dat was | |
eyn man. van groter wysheit. vn(de) | |
houesheit. vnd(e) ok gudes rades/ | |
/ do helt de moder katherinen an. | |
dat se tho dem godes me(n)sche(n) gyn- | |
ghe. vnd(e) gebrukede synes rades/ | |
/ De dochter nam myt sick. erbe(r) | |
heuesche iu(n)cferen. vnd(e) ok de mo- | |
der. vnd(e) ginghen tho den klusene- | |
re/ alz nu de moder dem kluse- | |
ner. den willen erer dochter. vor- | |
tellet. vnd(e) openbart hadde/ So bad | |
se ene/ dat he se dar an troste. vn(de) | |
er rad gheue/ Do dede de hillige | |
vader. de anderen ju(n)cferen van | |
sik gan/ vnd(e) de dochter bleff by | |
eme alleyne/ Do sprak er de hilli | |
ge vader tho. <gestr.: vn(de)> dor eyn venster. | |
vnd(e) vragede er/ dochter. is dat also. <218vb> | |
alz dyn moder seghet/ katherina | |
antworde eme. vnd(e) sprak. ya. dat | |
is al war/ do sprak de hillige vad(er) | |
aldus/ O du er werdige iu(n)cfer. wijs | |
vnd(e) houesch. den rad gheue ik dy | |
/ dattu dy betruwest. eyne(n) groten | |
here(n). vnd(e) dat rade ik dy. v(m)me to | |
vormyden. vn(de) tho bewaren. grote(n) | |
schaden. vnd(e) vare. vnd(e) ok picule. | |
de den vrouwesname(n). vake schen | |
. de dar sint sunder man. yodoch. | |
sodane brudegam/ alz du biddest | |
vnd(e) sochst/ en vindestu in der werlt | |
nicht/ wente in der ganser werlt. | |
en is nicht. men eyn/ de de stucke | |
an sick hebbe/ vnd(e) he is myn vritt | |
als ik hope/ vnd(e) he is eyn eynge- | |
boren sone. siner moder/ de alto | |
vele edeler is. van gebort. wen du | |
/ vnd(e) ok van herlicheit/ welkes mo | |
der eyn iu(n)cfrow is/ nd(e) sin vad(er) | |
en bekande ok ne vrouwen/ vnd(e) | |
is eyn koni(n)g. boue(n) alle(n) koni(n)ghen/ | |
der erden/ vnd(e) heuet eyne(n) alto | |
groten denst. von megeden. vnd(e) | |
knechte(n)/ vnd(e) he is alto vele ede- | |
ler. vnd(e) riker. dan dyn vader/ we(n)te | |
sin rikedage sin sunder tal/ vnd(e) | |
ok sunder ende/ vnd(e) se ne werdet | |
nu(m)mer vor my(n)ret/ vnd(e) is alto | |
vele vnsprekeliker schoner. wan du/ | |
/ wente siner schonheit. vor wu(n)dert | |
sick. su(n)ne. vn(de) mane/ vnd(e) manich- | |
uoldich is syn kunste/ vnd weten | |
heit/ alzo/ dat se iu(m)mer mer tho | |
lere(n) vnd(e) tho begrijpen en is/ wen- | |
te he hefft an sik all kunste/ vnd(e) | |
wisheit/ Wente allet dat men kan. | |
vnd(e) weit/ dat [...]atmen vor myd- | |
dest eme/ Vnd(e) e[...] deynen ock de | |
engel des hemels/ vnd(e) se sint | |
syne(n) gebode(n) vnder danich/ Als | |
nu de leue iu(n)cfer katherina/ desse | |
wort horde/ do begunde se sick to | |
vorwu(n)dere(n) vter mate(n) sere/ vnd(e) <219ra> | |
[...] |